Luật hóa việc từ chức, đề xuất này có phù hợp không, về cả 2 góc độ: văn hóa và ý thức tự nguyện của quan chức?
Khi đề cập đến vấn đề từ chức, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nói: “…vụ gian lận về thi cử trầm trọng như vậy, nhưng có mấy ai xin từ chức đâu. Cho nên tha thiết Quốc hội phải luật hóa về vấn đề từ chức”.
Đề xuất khẩn thiết ấy của đại biểu Nguyễn Anh Trí được nêu ra tại buổi thảo luận về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, điều chỉnh chương trình năm 2019 vào ngày 2.6 vừa qua, đã nhận được những ý kiến trái chiều.
Nhưng với người viết, lại cứ băn khoăn tự hỏi rằng một cách ứng xử văn hóa diễn ra từ rất lâu chốn quan trường, biểu lộ sự tự trọng của những người được gắn cho cụm từ “phụ mẫu chi dân”, bây giờ đã phải dùng đến luật sao? Lịch sử đã từng ghi lại một câu chuyện bao thế hệ nằm lòng, đó là Chu Văn An sau khi dâng “thất trảm sớ” (dâng sớ chém đầu bảy kẻ nịnh thần), nhà vua không chuẩn, nên đã cáo quan về nhà ở ẩn. Ông không hề sai phạm gì, mà một lòng lo cho dân cho nước, hành xử ấy trước hết là của một người quân tử, hay cũng được cho là “kẻ thất phu”, với nghĩa vốn được dùng trong câu “quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách” .
Vậy thì hành xử ấy là sự tự nguyện, quyết định từ chức cáo quan để về chỉ diễn ra bởi sự thúc bách của lương tri, chứ không hề bị ép buộc của một tổ chức. Nếu có chăng nữa, là sự “ép buộc” từ áp lực của dư luận, với người đứng đầu đã để cho một vụ việc (hay nhiều vụ việc) sai phạm diễn ra trong ngành, trong địa phương mà mình phụ trách.
Sự gửi gắm, và niềm tin của người dân về giá trị lá phiếu đối với một cán bộ mà mình tin tưởng bị đổ vỡ, thì không có cách gì để níu kéo lại được. Giữ khư khư lấy cái ghế, khi ghế ấy đã rất chông chênh, thì miệng tiếng mai hậu sẽ nói gì về vị ấy? Không từ chức thì có gì đó không ổn.
Từ chức, với cương vị là người chịu trách nhiệm, có chăng là chỉ để vớt vát lại thể diện cá nhân. Và từ sự thể hiện của cá nhân con người ấy, dư luận sẽ cho rằng đó là cách hành xử văn hóa.
Bởi vậy, không thể đánh đồng giữa từ chức và cách chức được. Một khi, có điều luật “buộc từ chức”, vô hình chung sẽ đánh mất ý nghĩa của cách hành xử văn hóa trong câu chuyện này!
Bình luận (0)