Theo Hội đồng giám khảo giải Man Booker: “Vừa gây sợ hãi lại vừa truyền cảm hứng, Người giao sữa là tác phẩm có phong cách tuyệt đối riêng biệt… Một câu chuyện hoàn toàn độc đáo về Ireland vào thời kỳ nhiễu nhương qua trí óc của một cô gái trẻ… Một tác phẩm choáng váng”.
Câu chuyện dẫn người đọc đến một thành phố không tên, nơi cô gái 18 tuổi bị một kẻ được gọi là “Người giao sữa” rình rập. Cô không chỉ trốn tránh hắn, mà còn phải đối phó với những đơm đặt đàm tiếu từ chính gia đình và cộng đồng của mình.
Bối cảnh của cuốn tiểu thuyết Người giao sữa gắn với thời kỳ nhiễu nhương ở Ireland, mà trung tâm xung đột là thành phố Belfast, thủ phủ của Bắc Ireland, cũng là quê nhà của chính nữ nhà văn Anna Burns (năm 1987, bà chuyển tới Anh và định cư ở đây). Thời kỳ này được cho là bắt đầu từ năm 1970 và kết thúc vào năm 1998. Nguồn gốc của thời kỳ này là mối quan hệ không mấy êm ấm giữa Liên hiệp Vương quốc Anh và Ireland trong lịch sử, khi một bên không ngừng tìm cách độc lập, còn một bên nỗ lực tìm cách kiểm soát và sáp nhập. Hệ quả là Ireland bị chia cắt thành hai quốc gia với hai chính thể riêng biệt: Ireland hay Cộng hòa Ireland độc lập, thủ phủ là Dublin; Bắc Ireland nằm trong khối Liên hiệp Vương quốc Anh (UK), thủ phủ là Belfast. Từ lúc bị chia cắt, ở Ireland thường xảy ra xung đột (cả chính trị, tôn giáo, sắc tộc) giữa hai phe: những người theo chủ nghĩa dân tộc Ireland muốn thống nhất đất nước về một mối và những người theo chủ nghĩa hợp nhất ở Bắc Ireland tuyên bố trung thành với Hoàng gia Anh.
Tác giả Anna Burns với tiểu thuyết đoạt giải Man Booker - Milkman. Đây một trong những giải thưởng văn học quốc tế danh giá dành cho các tác giả có tác phẩm văn học bằng tiếng Anh, xuất bản tại Anh, được sáng lập năm 1968 Ảnh: AFP |
Xuyên qua cuộc sống u ám và đầy nghi kỵ
Bằng văn phong lạnh lùng và châm biếm, Anna Burns đưa người đọc đi xuyên qua cuộc sống u ám trĩu nặng đầy mất mát và nghi kỵ, nơi mỗi hành động dù nhỏ nhất đều kéo theo bất tận những nguy cơ và chằng chịt những hậu quả khôn lường. Nổi bật nhất trong Người giao sữa chính là các ranh giới: ranh giới giữa nơi đây với “nước bên kia biển”, giữa “tôn giáo của họ” và “tôn giáo của chúng tôi”… Sự phân chia còn xuyên thấm đến những thứ vô cùng cá nhân: có “Bơ đúng. Bơ sai. Trà trung thành. Trà phản bội. Ta học trường nào. Ta tụng kinh gì. Ta hát thánh ca nào. Ta phát âm ra sao. Ta đi làm ở đâu”. Mọi thứ đều được chia phe. Thậm chí, trong thế giới của Người giao sữa, người ta không thể chết bình thường, chết vì lý do tự nhiên mà luôn luôn phải chết vì lý do chính trị, vì phe nọ, chống phe kia...Sợ hãi khiến con người trở nên vô cảm, hèn nhát và độc ác, từ đó họ trở thành công cụ kiểm soát của chính những ý thức hệ đang đè nén mình: những lời đồn thổi, đàm tiếu tràn lan trong Người giao sữa không chỉ thuần túy để đưa chuyện, mà đó còn là cách người ta tự vệ trước sự tích cực, sự khác biệt. Người giao sữa, vì thế dù dựa trên thời kỳ nhiễu nhương ở Ireland, nhưng nó không chỉ nói riêng về giai đoạn lịch sử ấy. Cuộc sống bất an đến kỳ dị đó không chỉ hiện diện ở Belfast vào những năm tháng nhiễu nhương mà có thể xuất hiện ở bất cứ nơi đâu, mỗi khi nhân tính bị đặt xuống hàng dưới, bị đè bẹp bởi nỗi sợ hãi và sự chia cắt trong ý thức hệ con người.
Bình luận (0)