Người lao động nghỉ thêm sau tết, công ty có quyền đuổi việc?

Đây là câu hỏi của chị Hà Anh, bạn đọc Báo Thanh Niên, về trường hợp công ty được quyền sa thải người lao động.

Về thắc mắc này, luật sư Trương Văn Tuấn (Đoàn luật sư TP.HCM) cho hay, theo quy định tại điểm e, khoản 1, điều 36, người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu người lao động tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng từ 5 ngày làm việc liên tục trở lên.

Ngoài ra, tại khoản 1, điều 36 còn nêu các trường hợp người lao động bị công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng, gồm:

• Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động được xác định theo tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc trong quy chế của người sử dụng lao động. Quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc do người sử dụng lao động ban hành nhưng phải tham khảo ý kiến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở;
• Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc đã điều trị 6 tháng liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng hoặc quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục. Khi sức khỏe của người lao động bình phục thì người sử dụng lao động xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động với người lao động;
• Do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa hoặc di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc;
• Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại điều 31 của Bộ luật này;
• Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại điều 169 của bộ luật này, trừ trường hợp có thỏa thuận khác;
• Người lao động cung cấp không trung thực thông tin theo quy định tại khoản 2 điều 16 của bộ luật này khi giao kết hợp đồng lao động làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng người lao động.

NHẬT THỊNH

Cạnh đó, tại khoản 4, điều 125 bộ luật Lao động năm 2019, công ty có quyền áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải nếu người lao động tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.

Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

Ngoài ra, công ty còn có quyền sa thải người lao động nếu:

• Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
• Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
• Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại điều 126 của bộ luật này.

Như vậy, theo luật sư Trương Văn Tuấn, việc người lao động có bị công ty đuổi việc hoặc bị đơn phương chấm dứt hợp đồng hay không còn tùy thuộc vào số ngày mà người lao động tự ý nghỉ thêm mà không có lý do chính đáng.

Như trường hợp của bạn đọc nêu là cha mẹ bị bệnh nặng thì cần có giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền (như giấy nhập viện, giấy xuất viện). Trường hợp này, người lao động sẽ không bị áp dụng các quy định bị công ty sa thải hay đơn phương chấm dứt hợp đồng.