Một chủ sở hữu garage sửa ô tô ở tây bắc thủ đô Tokyo đang phải dùng tiền từ quỹ hưu trí của ông để tiếp tục kinh doanh. Ông ở tuổi lục tuần, không kiếm ra tiền và biết rằng cuối cùng ông cũng phải đóng cửa tiệm sửa xe. Song hiện tại, ông vẫn giữ được cửa hàng bằng cách trì hoãn trả nợ hết lần này đến lần khác.
Chủ garage trên chia sẻ cơ sở của ông được cha ông mở sau thời chiến, có khi tuyển đến 20 nhân viên. Ông yêu cầu không công khai danh tính vì lý do không muốn để khách hàng biết tình hình kinh doanh của mình. Đây chỉ là một trong số hàng chục ngàn doanh nghiệp nhỏ đang sống “hấp hối” nhờ việc tái cấp vốn dễ dàng đã và đang hiện diện trên đất Nhật từ thời khủng hoảng tài chính.
“Tôi biết ơn vì điều đó. Khách hàng tiếp tục đến, dù không có nhiều, nên chúng tôi không thể bỏ cuộc. Tôi mừng vì chúng tôi có thể tiếp tục”, chủ garage này cho biết.
Trong khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe gọi số liệu tỷ lệ phá sản đang giảm của nước này là sự thành công kinh tế, nhiều nhà phê bình chỉ ra tác dụng phụ của việc nuôi những công ty được gọi với cái tên “xác sống”. Một trong các tác dụng phụ kể trên là sự cạnh tranh quá mức dẫn đến áp lực giảm giá, khiến nền kinh tế chật vật trong việc chạm mục tiêu lạm phát 2% của ngân hàng trung ương. Trong bối cảnh thiếu nhân lực gia tăng trong nhiều ngành công nghiệp, kinh tế Nhật không thể tiếp tục để lao động công tác ở những công ty đang chết dần.
Chuyên gia Toru Fujimori thuộc hãng nghiên cứu tín dụng doanh nghiệp Teikoku Databank nói: “Đây là cuộc cạnh tranh thiếu công bằng. Họ không những chẳng trả được nợ gốc mà còn thiếu tiền trả lãi. Họ không đóng thuế. Trái lại, các công ty khỏe mạnh thì đang trả nợ gốc, lãi và nộp thuế giữa cuộc chiến cạnh tranh giá cả”.
Số công ty phá sản ở Nhật Bản chỉ giảm từ năm 2009
|
Ông Fujimori định nghĩa công ty “xác sống” là doanh nghiệp không thể trả khoản tiền đã vay, mất khả năng thanh toán và thua lỗ trong ba năm liên tiếp. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho biết đây là vấn đề không chỉ của riêng nước Nhật, song tỷ lệ startup và đóng cửa doanh nghiệp ở nước này là khoảng 5%, gần 1/3 so với các quốc gia tiên tiến khác. Thực trạng èo uột vẫn tiếp diễn dù chính quyền Thủ tướng Abe cam kết cải thiện tình hình.
Chính phủ Nhật đặt mục tiêu hồi năm 2013 là kéo tỷ lệ doanh thu lên 10%. Năm ngoái, họ tuyên bố để đạt được điều này, xã hội cần thay đổi cách nhìn về vấn đề.
“Nếu họ thực sự đưa ra các quy định tài chính nghiêm ngặt hơn, họ sẽ bị chỉ trích ở Quốc hội. Họ nói những điều đúng đắn nhưng khi nhắc đến việc thực hiện, tất nhiên chẳng chính trị gia nào muốn nhìn thấy các doanh nghiệp dưới thời quản lý của họ sụp đổ. Vì vậy, họ thúc đẩy trợ cấp, thuận lợi hóa tiếp cận nguồn vốn”, Giáo sư Hiroyuki Kishi thuộc Đại học Keio cho biết.
Một phần vấn đề bắt nguồn từ sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Cựu Bộ trưởng Dịch vụ Tài chính Nhật Bản Shizuka Kamei từng đưa ra một luật năm 2009, buộc các tổ chức, định chế tài chính phải đáp ứng linh hoạt nhất có thể trước yêu cầu từ những doanh nghiệp nhỏ trong việc sắp xếp thời hạn cho vay. Ngay cả khi đạo luật trên hết hạn thi hành, giới chức Nhật vẫn tiếp tục thúc đẩy ngân hàng thực hiện nó.
Khoảng 70% lao động Nhật làm việc cho các doanh nghiệp nhỏ như trên. Dù chính sách tái cấp vốn dễ dàng có lẽ đã và đang giúp tỷ lệ thất nghiệp liên tiếp hạ từ năm 2009, 2/3 công ty ở nước này không kiếm đủ lời để đóng thuế.
Số vụ phá sản ở Nhật Bản giảm trong bảy năm liên tiếp, chạm mốc 8.164 vụ năm 2016, Bloomberg trích số liệu từ Teikoku Databank. Hồi năm 2009, có đến 13.000 doanh nghiệp xin phá sản.
“Tôi thấy nhiều nhà quản lý doanh nghiệp mệt mỏi, thậm chí không còn năng lực đưa ra kế hoạch kinh doanh. Họ có thể tái sắp xếp các khoản vay nếu họ có thể đưa ra biện pháp giúp cắt giảm chi phí”, chuyên gia tư vấn kinh doanh Masahiro Seno nhận định. Trợ lý giám đốc Masashirou Ootomo của trung tâm nghiên cứu, tư vấn tại Chugoku Bank thì cho rằng chính sách cho vay dễ dàng còn làm giảm khả năng cho vay của các tổ chức tài chính.
tin liên quan
Kinh tế Nhật Bản trì trệ vì người Nhật quá sợ khởi nghiệp?Tổng giá trị của các thương vụ kinh doanh mạo hiểm ở Nhật Bản là 800 triệu USD, thua xa nhiều nước khác như Mỹ, Trung Quốc và cả Israel. Người Nhật quá sợ hãi để gặt hái thành công.
Bình luận (0)