Nhẹ lòng trước giờ G

Ngày mai, Thủ tướng Chính phủ sẽ có quyết định về dự án lấp sông Đồng Nai gây bức xúc dư luận nhiều tháng qua. Nhưng trước giờ G, những nhà khoa học tâm huyết, các chuyên gia về môi trường và mấy chục triệu người dân đang trông ngóng kết quả của vụ việc này đã phần nào cảm thấy nhẹ lòng.

Đầu tiên là vì trả lời Báo Thanh Niên hôm nay về vấn đề này, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã khẳng định dự án lấp sông Đồng Nai, chính quyền tỉnh này đã dựa trên báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) kém chất lượng. Đã vậy lãnh đạo tỉnh cũng không báo cáo với Bộ Tài nguyên - Môi trường mà tự quyết luôn. Một dự án lấp sông, mà lại là dòng sông quan trọng, đang gánh trên mình nhiệm vụ cung cấp nước sinh hoạt cho gần 20 triệu dân của 14 tỉnh, thành mà ĐTM kém chất lượng, sơ sài thì tất nhiên phải dừng lại.  

Thứ hai, tại buổi làm việc với các bộ, ngành liên quan về tình hình và giải pháp thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; đất đai ngày 26.5 tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ đạo cấm cấp phép cho các dự án ven biển, thậm chí nếu đã cấp cũng phải thu hồi vì đây là nơi công cộng, bờ biển cần thông thoáng, không được chặn ngang, quây rào.

Đây là chỉ đạo hết sức đúng đắn và được sự ủng hộ tuyệt đối từ các nhà quy hoạch, kiến trúc sư, các nhà kinh tế, ngành du lịch và đặc biệt là người dân bao năm qua bị các cơ quan chức năng bật đèn xanh để một số doanh nghiệp “cưỡng đoạt” bãi biển làm dự án. Nhưng quan trọng hơn, nó thể hiện quan điểm không đánh đổi môi trường với bất cứ giá nào; quan điểm về sự phát triển kinh tế theo hướng bền vững của Chính phủ. Đây cũng là xu hướng của hầu hết các nước đã và đang thực hiện sau không ít trả giá cho việc hủy hoại môi trường; phá rừng, lấp sông; xây thủy điện tràn lan...

Với quan điểm này của Chính phủ, vụ lấp sông Đồng Nai cần phải trả lại nguyên trạng cho dòng sông chứ không chỉ là dừng dự án vì ĐTM sơ sài, chất lượng kém hay phê duyệt vượt cấp. Những tác hại của việc lấp sông đã được phân tích quá nhiều và không có bất cứ lý do gì để biện minh cho việc lấp sông để phân lô, bán nền kiếm lợi. Vì vậy, hãy đừng để câu chuyện dẫn dắt theo hướng ĐTM thiếu chất lượng thì làm lại ĐTM; phê duyệt vượt cấp thì làm lại quy trình...

Các nhà khoa học tâm huyết, những người dân gắn bó với con sông Đồng Nai nói riêng và hàng triệu triệu người dân đã gắn mình với các con sông trải dài trên cả nước nói chung có thể nói đã "nhẹ lòng" trước quan điểm bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên nhiên và định hướng phát triển bền vững của Chính phủ. Nhưng để họ thực sự yên tâm, để chặn đứng những ý định lấp sông, chiếm biển, phá rừng... cần phải có những chế tài mạnh cho những người, những địa phương đã phê duyệt các dự án kiểu như thế này.