‘Nhiều người tiêu dùng nghĩ tổ chức, cá nhân kinh doanh phải xem họ là thượng đế…’

Sáng 26.5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sửa đổi.

PHẠM THẮNG

Góp ý cho một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự luật, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất luật cần quan tâm đến việc bảo vệ quyền lợi tiêu dùng khi bị người tiêu dùng khác xâm hại.

Cho rằng Việt Nam đang phấn đấu thành nước văn minh, để đạt được cần rất nhiều yếu tố như nguồn lực văn hóa, con người, pháp luật. Trong đó, 2 luật tác động trực tiếp nhất là luật Trật tự đảm bảo an toàn giao thông đường bộ và luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Lý do, trong cuộc sống hàng ngày, hành vi đi lại và hoạt động kinh doanh, mua bán, ăn uống, vui chơi giải trí được thực hiện thường xuyên nhất. Đại biểu Cảnh cũng cho rằng, tại các nước văn minh phương Tây, họ rất tôn trọng quyền cá nhân. Hay nước Nhật xem việc không làm phiền toái đến người khác như một nét văn hóa đặc trưng.

Trong khi đó, nhiều người tiêu dùng bị người khác chen lấn khi sử dụng dịch vụ; ăn mặc, nói năng không phù hợp; đem theo vật nuôi, có hành vi không phù hợp thuần phong mỹ tục.

“Có lẽ ai cũng gặp phải nhiều lần vấn đề này dù không phân biệt giới tính, độ tuổi, trình độ, chức vụ, điều kiện kinh tế. Nhiều người tiêu dùng nghĩ tổ chức, cá nhân kinh doanh phải xem họ là thượng đế. Nhưng những người tiêu dùng khác cũng là thượng đế và được bảo vệ quyền lợi”, ông Cảnh nói và cho rằng Hiến pháp và quy định pháp luật hiện hành cũng quy định mọi công dân có nghĩa vụ tôn trọng quyền của người khác

Đại biểu đoàn Bình Định đề nghị dự luật quy định rõ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng, trước hết phải được tổ chức, cá nhân kinh doanh đảm bảo không bị xâm hại, không chỉ từ tổ chức, cá nhân khác mà từ cả người tiêu dùng khác.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, thì đề nghị cân nhắc quy định, chỉ nên áp dụng quy định bắt buộc phải ban hành quy trình giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng đối với những cái doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, những ngành hàng lớn, có tác động đối với diện rộng người tiêu dùng. 

Lý do, nhiều hộ kinh doanh hoặc tổ chức, doanh nghiệp quy mô nhỏ không đủ điều kiện để lập bộ phận giải quyết khiếu nại, trong khi nếu không lập sẽ bị xử lý vi phạm quy định.

PHẠM THẮNG

Bổ sung đối tượng "tổ chức" vào khái niệm người tiêu dùng

Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Theo ông Huy, có 2 loại ý kiến khác nhau về khái niệm người tiêu dùng: một là đề nghị quy định người tiêu dùng bao gồm cả "tổ chức"; hai là không cần thiết đưa “tổ chức” vào khái niệm người tiêu dùng. Sau khi nghiên cứu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bổ sung đối tượng “tổ chức” vào nội dung quy định giải thích từ ngữ về người tiêu dùng; đồng thời bổ sung thuật ngữ “tiêu dùng bền vững”.

Về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự luật đã bổ sung quy định tại khoản 10 điều 4 theo hướng khi sử dụng dịch vụ công, người tiêu dùng được bảo vệ theo quy định của luật này và pháp luật khác có liên quan.

Đồng thời, để ngăn chặn việc cung cấp các dịch vụ không bảo đảm chất lượng, dự thảo đã bổ sung điều 36 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc cung cấp dịch vụ (bao gồm cả dịch vụ công) không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết.

Dự thảo luật cũng quy định nghĩa vụ kiểm tra hàng hóa được thực hiện theo quy định của pháp luật, không áp dụng bắt buộc đối với tất cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, dự luật đã có nhiều quy định cụ thể về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên không gian mạng. Theo đó, quy định việc tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có các trách nhiệm chung; quy định về giao dịch trên không gian mạng, giao dịch trên nền tảng số…

Về hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của tổ chức xã hội, dự luật cũng quy định tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội tham gia thực hiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (trong đó có Hội Bảo vệ người tiêu dùng).

Về giải quyết tranh chấp tại tòa án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn phương án quy định rõ về việc áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; đồng thời, để đảm bảo các giao dịch từ 100 triệu đồng trở lên vẫn có thể áp dụng thủ tục rút gọn quy định tại bộ luật Tố tụng dân sự… 

Ngoài ra, dự luật đã rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện các quy định nhằm đảm bảo cân bằng quyền lợi của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong mối quan hệ với người tiêu dùng.