Những đấu trường thể thao khắc nghiệt: Bóng ma chết chóc ở Dakar Rally

Dakar Rally được thành lập năm 1978 khi tay đua Thierry Sabine (người Pháp) nảy sinh ý tưởng sau lần bị lạc giữa sa mạc Ténéré trong cuộc đua Abidjan-Nice Rally năm 1977. Trong lần đầu tiên, Dakar Rally khởi hành ở Paris (Pháp) với 182 xe máy và ô tô, vượt qua hành trình dài 10.000 km và cán đích ở thủ đô Dakar (Senegal). Vì thế, ban đầu giải đua mang tên Paris - Dakar Rally trước khi được ấn định tên Dakar Rally bởi hành trình cuộc đua liên tục bị thay đổi vì bất ổn chính trị, xung đột vũ trang, phản ứng của dư luận địa phương về lợi ích và hiểm họa của giải.

Từ khi ra đời đến nay, tổng chiều dài của Dakar Rally thường dao động từ 8.500 km đến hơn 12.000 km và được chia thành 9 - 13 chặng đua. Tại mỗi cuộc đua diễn ra vào tháng 1 hằng năm, các tay đua (chuyên nghiệp, nghiệp dư đủ mọi giới tính) trải qua ít nhất 2 tuần với mỗi chặng ngắn nhất có chiều dài 800 - 900 km. Họ phải chinh phục các cung đường đầy gian nan từ sa mạc nắng cháy cho đến vùng đồi núi cheo leo trên những chiếc xe địa hình được thiết kế đúng chuẩn. Theo AFP, bão cát, đèo dốc dựng đứng với đá lởm chởm, đầm lầy, mưa bão, nắng gắt và đặc biệt là tai nạn... vốn đã trở thành “bản sắc” của Dakar Rally. Thậm chí trong quá khứ, một số cuộc đua còn đối mặt với hiểm họa từ các băng cướp cạn, phiến quân khủng bố, vượt qua những bãi mìn sót lại do chiến tranh trên đường đi...

Theo thời gian, đến nay Dakar Rally có 4 chủng loại xe đua gồm: mô tô, quads (xe địa hình 4 bánh), xe hơi và xe tải. Trong đó, mỗi chủng loại được chia thành 2 - 3 nhóm khác nhau tùy theo công suất động cơ, thiết kế và nhiên liệu (xăng và dầu). Những tay đua tham gia Dakar Rally phải có sức khỏe tốt để chịu đựng sự khắc nghiệt của thời tiết và kỹ năng “tự cứu sống chính mình” do trực thăng cứu hộ thường mất một khoảng thời gian để bay đến nơi xe gặp nạn thảm khốc. Bên cạnh đó, bản lĩnh và kiến thức về các loại xe là điều tất yếu của tay đua tranh tài, bởi họ phải tự sửa chữa những hỏng hóc nếu gặp sự cố ở mỗi chặng đua...

Một tay đua sa lầy tại đường đua Dakar Rally 2017 AFP

Sự khốc liệt và nguy hiểm của Dakar Rally hiển hiện ngay ở cuộc đua đầu tiên khi chỉ có 74/182 xe xuất phát về đến đích. Theo Reuters, với địa hình hiểm trở và tiêu chí hướng đến sự mạo hiểm cũng như chinh phục thử thách, tai nạn thảm khốc kiểu như lật úp, nhào lộn, tông gia súc và khán giả đã trở thành hình ảnh quen thuộc ở Dakar Rally. Điều đáng sợ hơn là hầu hết mọi cuộc đua đều để lại sự chết chóc. Theo thống kê sơ bộ mới đây, trong gần 4 thập niên tồn tại, Dakar Rally đã lấy đi khoảng 70 sinh mạng, trong đó có 28 tay đua và số còn lại là khán giả.

Dakar Rally năm 1986 được xem là cuộc đua đen tối khi người sáng lập Thierry Sabine thiệt mạng cùng với 5 người khác, do máy bay cứu hộ bị rơi tại Mali trong một trận bão cát. Trước đó, vào năm 1982, Mark Thatcher (con trai của cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher) và tài xế người Pháp bị mất tích nhiều ngày giữa sa mạc Sahara nhưng may mắn sống sót. Tuy vậy, cuộc đua năm 1988 được xem là bi thảm nhất với 6 người thiệt mạng (3 tay đua, 3 người dân địa phương). Đó là những tai nạn đau lòng khi một bé gái 10 tuổi tử vong sau một cú đâm của xe tải trong lúc băng qua đường. Ngoài 3 tay đua thiệt mạng ở 3 vụ tai nạn khác nhau, ở chặng đua cuối cùng năm ấy, một người mẹ và con gái cũng qua đời do bị chiếc xe đoàn làm phim tông phải... Quãng thời gian 10 năm (từ 2003 - 2013) sự chết chóc hiện diện liên tục với hàng loạt tay đua nổi tiếng như Daniel Nebot, José Manuel Pérez, Fabrizio Meoni, Andy Caldecott... tử nạn.

Nguy hiểm vẫn đang rìnhra65pp ở phía trước AFP

Những tai nạn và sự chỉ trích của người dân đã khiến Dakar Rally liên tục thay đổi địa điểm xuất phát và đích đến từ châu Âu đến châu Phi. Trong đó, năm 1994 là lần cuối cùng cuộc đua thực hiện hành trình giữa Paris và Dakar. Năm 2008, Dakar Rally buộc phải hủy do mối đe dọa từ nhóm khủng bố al-Qaeda khét tiếng. Trước mối hiểm họa, kể từ năm 2009, Dakar Rally được chuyển sang tranh tài ở Nam Mỹ băng qua địa hình hiểm trở thuộc các quốc gia Argentina, Chile, Bolivia, Peru, Paraguay... nhưng bóng ma chết chóc vẫn mãi đeo bám dù nhà tổ chức đưa ra nhiều quy định về an toàn.

Mặc cho việc bị ví như cung đường tử thần, tàn bạo và dã man nhưng Dakar Rally vẫn tồn tại và ngày càng thu hút đông đảo những người muốn thử thách sự dũng cảm. Dakar Rally năm nay thu hút 317 xe đua tranh tài và giải đua được đưa tin tại hơn 190 quốc gia, bên cạnh những chương trình trực tiếp của nhiều kênh truyền hình danh tiếng. Với các tay đua, nếu chiến thắng ở Dakar Rally họ sẽ trở thành nhà vô địch trong thế giới xe đua và được tôn sùng như câu ví von trên website motorsport.com: “Chiến thắng ở Dakar Rally đồng nghĩa với bạn đã sống sót”.