Những điều có thể bạn chưa biết về chứng tự kỷ

Theo đó, kiến thức và thông tin về chứng bệnh này đã phổ biến hơn, nhưng vẫn còn không ít quan niệm sai lầm về chứng tự kỷ. Dưới đây là những điều có thể bạn chưa biết về chứng tự kỷ, bao gồm các triệu chứng, cách trẻ được chẩn bệnh, các phương pháp điều trị sẵn có, và hơn thế nữa, theo Health.com.

Trẻ mới 18 tháng tuổi đã có thể được chẩn đoán là có mắc chứng tự kỷ hay không. Song, giai đoạn chẩn đoán đáng tin cậy thường rơi vào khoảng 24 tháng hoặc hơn.

"Trước giai đoạn này, các bé tự kỷ có biểu hiện hạn chế tương tác xã hội, nhưng do bé còn nhỏ nên người ta không dễ nhận ra", tiến sĩ Alycia Halladay - giám đốc nghiên cứu khoa học của Quỹ khoa học tự kỷ tại New York (Mỹ) - cho biết.

Ở một lớp học cho trẻ tự kỷ Ảnh minh họa: Reuters

Để chẩn bệnh, các bác sĩ không tiến hành xét nghiệm máu và y khoa, mà chỉ đánh giá hành vi của trẻ thông qua quá trình sàng lọc phát triển trước khi chẩn đoán toàn diện, bao gồm các bước kiểm tra thính giác, thị lực và thần kinh.

Triệu chứng của tự kỷ có thể khác nhau, tùy thuộc vào từng cá nhân. Song, các triệu chứng đó nhìn chung có khuynh hướng liên quan đến kỹ năng tương tác và hành vi xã hội, chẳng hạn như có biểu hiện cực kỳ rụt rè, không muốn chơi với trẻ khác hoặc không tương tác bằng mắt. Trẻ tự kỷ thường lặp lại một số hành vi nhất định (chẳng hạn như vỗ tay) nhiều lần, hoặc có thể đặc biệt bị ám ảnh bởi một loại đồ chơi nào đó. Thiếu kỹ năng nói là một trong những triệu chứng phổ biến nhất ở những người tự kỷ (khoảng 20 đến 30% số trường hợp mắc tự kỷ được cho là không thể nói chuyện).

Ngoài ra, các bậc phụ huynh cần lưu ý với những trẻ ở vào khoảng 18 tháng tuổi có biểu hiện cực nhạy cảm với tiếng ồn, có những cơn tức giận dữ dội, không trả lời, không chỉ tay vào các vật cụ thể nào đó...

Theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, cứ 68 trẻ ở nước này thì có 1 trường hợp mắc tự kỷ. Đó là con số giữa giai đoạn từ năm 2000 đến 2010. Còn vào năm 2010, tỉ lệ đó là 1/150, tức cứ 150 trẻ thì có 1 trẻ mắc tự kỷ.

Tuy nhiên, hai con số trên cũng gây ra nhiều tranh cãi. Có chuyên gia cho rằng tỉ lệ người mắc chứng tự kỷ tăng sau này là do tiêu chuẩn chẩn đoán có thay đổi, và điều đó khiến có nhiều trẻ em được chẩn đoán hơn. Đó là chưa kể nhận thức của cộng đồng về chứng bệnh này đã được cải thiện theo thời gian.

Theo đó, việc xác định tỉ lệ người mắc chứng tự kỷ có tăng hay không đang cần thêm thời gian và nhiều cuộc nghiên cứu khác nữa.

Chứng tự kỷ ở bé trai được cho phổ biến hơn gấp 4,5 lần so với bé gái (nhưng con số này được khảo sát ở những bệnh nhân da trắng).

Chứng tự kỷ có thể bắt đầu ngay trước khi trẻ chào đời

Các nhà khoa học không biết chính xác nguyên nhân gây tự kỷ. Hầu hết chuyên gia đều tin rằng các yếu tố di truyền kết hợp môi trường làm tăng nguy cơ phát triển chứng tự kỷ ở trẻ. Song vẫn còn nhiều điều bí ẩn chưa được giải đáp.

Thai phụ dùng một số loại thuốc trị động kinh thì con có nguy cơ phát triển các đặc điểm của chứng tự kỷ Ảnh minh họa: Shutter Stock

Có bằng chứng mới cho thấy trẻ có thể bắt đầu phát triển chứng tự kỷ ngay trước khi chúng chào đời. Nguy cơ tự kỷ cao rơi vào những trẻ là con của các cặp vợ chồng lớn tuổi. Ngoài ra, một số loại thuốc được dùng trong thời kỳ mang thai (dùng để điều trị chứng động kinh) cũng gây ra một số nguy cơ.

Trẻ tự kỷ có nhiều khả năng mắc thêm các vấn đề khác về sức khỏe

Khoảng 2% người mắc chứng tự kỷ có triệu chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy (Hội chứng Fragile X), gây tình trạng khuyết tật trí tuệ. Ngoài ra, 39% số người có chứng tự kỷ bị động kinh khi trưởng thành. Đồng thời, người tự kỷ dễ mắc chứng trầm cảm, lo lắng, cũng như các vấn đề về giấc ngủ và dạ dày.

Thông tin vắc xin liên quan đến chứng tự kỷ xuất phát từ một nghiên cứu nhỏ được thực hiện vào năm 1998. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau này đều cho thấy trẻ được tiêm chủng từ sau khi sinh cho đến lúc lên 2 tuổi hoàn toàn không liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tự kỷ.

Can thiệp sớm

Hiện không có phương pháp chữa khỏi chứng tự kỷ. Nhưng sự can thiệp sớm có thể giúp ích cho trẻ tự kỷ phát triển tốt hơn. Chẳng hạn, bạn hoàn toàn có thể dạy trẻ tương tác bằng mắt và nâng cao kỹ năng xã hội nếu phát hiện sớm. Bên cạnh đó là những loại thuốc hỗ trợ điều trị các triệu chứng khác ở trẻ tự kỷ như kiểm soát chứng trầm cảm, chống động kinh, hoặc hỗ trợ sự tập trung... Điều quan trọng là bạn phải chú ý quan sát các dấu hiệu ban đầu để sớm phát hiện ra nguy cơ mắc tự kỷ ở con trẻ.