Những người cùng bà Nguyễn Phương Hằng livestream có bị xử lý?

Vai trò đồng phạm giúp sức, phạm tội có tổ chức

Tối 24.3, bị can Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc Công ty CP Đại Nam tại Bình Dương) đã bị Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM khởi tố và bắt tạm giam về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, theo điều 331 bộ luật Hình sự.

Bà Nguyễn Phương Hằng cùng khách mời livestream ngày 22.3.2022

CHỤP MÀN HÌNH

Theo Công an TP.HCM, bị can Nguyễn Phương Hằng đã lợi dụng sức ảnh hưởng của bản thân, sử dụng chức năng của mạng xã hội trên internet, tổ chức nhiều buổi phát trực tiếp (livestream) nội dung thông tin không kiểm chứng, liên quan đến đời tư của người khác. Bước đầu xác minh bà Hằng đã sử dụng 12 kênh trên mạng xã hội để xúc phạm, xuyên tạc, nhục mạ người khác.

Thực tế, trong các buổi livestream, trò chuyện và gặp gỡ doanh nhân Nguyễn Phương Hằng do bà Hằng tổ chức, bà Hằng luôn mời một số khách mời tham gia để “phụ họa” khi xúc phạm một số cá nhân. Bên cạnh đó, còn có một lực lượng “hùng hậu” từ cố vấn, trợ lý, thư ký và các các YouTuber tự xưng “phe chính nghĩa” tổ chức buổi livestream, kêu gọi chia sẻ nhằm cổ súy cho hành vi của bà Hằng.

Điển hình gần nhất là buổi livestream ngày 22.3.2022, khách mời cùng bà Nguyễn Phương Hằng livestream là ông Đặng Anh Quân (tiến sĩ luật, được bà Hằng mời làm cố vấn pháp lý), 2 YouTuber Jimmy Huynh và Anh Nông Dân. Ba khách mời này cũng thường xuyên có mặt trong các buổi livestream khác của bà Hằng. Đồng thời rất nhiều YouTuber tự xưng “phe chính nghĩa”, Fan của bà Nguyễn Phương Hằng cũng livestream phụ họa, tiếp tục xúc phạm cá nhân bị bà Hằng nhắc tên trước đó.

Liên quan vụ việc này có hay không sự đồng phạm giúp sức cùng bà Hằng thực hiện hành vi phạm tội, luật sư (LS) Lê Văn Hoan (Đoàn LS TP.HCM) phân tích, sau khi khởi tố bà Nguyễn Phương Hằng, lấy lời khai của bà Hằng cũng như người liên quan, nếu trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra (CQĐT) chứng minh được rằng có người đứng ra tổ chức, xúi giục, kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác (bị can Nguyễn Phương Hằng - PV) thực hiện tội phạm hoặc có người giúp sức tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm được diễn ra thì những người này cũng bị xử lý hình sự cùng với người phạm tội với vai trò là đồng phạm theo quy định tại điều 17 bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, LS Hoan nêu trong trường hợp CQĐT chứng minh được bà Nguyễn Phương Hằng và người liên quan trước khi thực hiện hành vi phạm tội có sự bàn bạc, phân công vai trò của từng người, thì người phạm tội ngoài chịu trách nhiệm hình sự ở tội danh quy định tại điều 331 bộ luật Hình sự, còn phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là “phạm tội có tổ chức” được quy định tại điều 52 bộ luật Hình sự.

Bình luận thông tin không đúng sự thật

Bên cạnh những ê kíp cùng bà Nguyễn Phương Hằng “tổ chức”, thực hiện livestream, còn rất nhiều cá nhân đã chia sẻ, bình luận trên nền thông tin bà Hằng livestream, nhằm xúc phạm những cá nhân, tổ chức khác.

Theo LS Trần Minh Cường (Đoàn LS TP.HCM), điều 8 luật An ninh mạng quy định “Thông tin sai sự thật xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội” là các hành vi bị nghiêm cấm. Vì vậy, nếu người nào có hành vi vi phạm quy định của luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Về xử lý hành chính, LS Cường cho hay, tùy theo mức độ vi phạm của hành vi cụ thể, những cá nhân tạo dựng, chia sẻ tin giả có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 5 - 10 triệu đồng đối với cá nhân (tổ chức bị xử phạt gấp đôi so với cá nhân vi phạm - PV), căn cứ điều 101, Nghị định 15/2020/NĐ-CP về hành vi vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội.

Trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người tung tin giả, xuyên tạc bị xử lý về tội “đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính viễn thông” theo quy định tại điều 288 bộ luật Hình sự 2015 - sửa đổi bổ sung năm 2017 (khung hình phạt sẽ là phạt tiền từ 30 triệu đồng; hoặc phạt tù đến 7 năm); hoặc tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”...

“Trường hợp cá nhân, tổ chức bị xâm phạm quyền lợi muốn yêu cầu bồi thường thì nộp đơn khởi kiện ra tòa”, LS Trần Minh Cường nêu.