Những tiến sĩ chống khủng bố của Indonesia

Nhiều nước đang trải qua dịp lễ cuối năm trong tâm trạng phập phồng vì hiểm họa tấn công khủng bố và lực lượng an ninh ở một số quốc gia châu Âu bị chỉ trích là đã không ngăn chặn kịp thời những vụ tấn công đẫm máu gần đây. Trong bối cảnh đó, Đơn vị chống khủng bố Densus 88, thuộc biên chế cảnh sát quốc gia Indonesia, nổi lên như một hình mẫu mới về hiệu quả trong công tác ngăn ngừa và triệt phá các phần tử cực đoan.

Indonesia là quốc gia có cộng đồng Hồi giáo lớn nhất thế giới và phần lớn được đánh giá là ôn hòa. Tuy nhiên đặc điểm này cũng khiến Indonesia trở thành mục tiêu của nhiều nhóm Hồi giáo cực đoan khét tiếng như Jemaah Islamiyah và gần đây là tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Sau nhiều vụ tấn công đẫm máu khiến hàng trăm người thiệt mạng, đặc biệt là thảm kịch tại Bali với 202 người chết năm 2002, chính quyền Jakarta quyết định thành lập Densus 88 với sự hỗ trợ chính của Mỹ và Úc.

Reuters dẫn lời giới chức Indonesia cho biết Densus 88 hiện có khoảng 400 - 500 thành viên. Sau khi trải qua quá trình tuyển chọn vô cùng gắt gao từ nhiều nhánh khác nhau của lực lượng an ninh, họ được huấn luyện về nhiều lĩnh vực từ thu thập tin tức tình báo, thẩm vấn đến chiến đấu theo chương trình của CIA, FBI, Cơ quan Mật vụ Mỹ cùng cảnh sát liên bang Úc. Phần lớn huấn luyện viên là cựu thành viên các lực lượng đặc nhiệm Mỹ và thường xuyên có thêm các chuyên gia từ đặc nhiệm Úc, cơ quan tình báo một số nước đến thỉnh giảng.

Bên cạnh đó, Densus 88 được cho là đã nhận hơn 200 triệu USD tài trợ từ Úc và Mỹ. Trong các chiến dịch, thành viên lực lượng này thường sử dụng súng ngắn Glock và súng trường M4A1. Khi cần, họ cũng được trang bị tiểu liên MP5, MP7, súng trường Steyr AUG, súng bắn tỉa Remington 700 và Armalite AR-10...

Densus 88 đã chứng tỏ được hiệu quả vượt trội của mình khi từ năm 2010 đến nay ngăn chặn thành công ít nhất 54 âm mưu tấn công, trong đó riêng năm 2016 là 16 vụ, theo Reuters. Có nhiều kế hoạch đánh bom tự sát tại thủ đô Jakarta và phóng rốc két từ đảo Batam của Indonesia nhằm vào Singapore đã bị ngăn chặn. Mới đây, các thành viên Densus 88 hôm 25.12 tiến hành đột kích tại thành phố Purwakarta thuộc tỉnh Tây Java, tiêu diệt 2 tay súng trung thành với IS và bắt 2 người khác, đập tan âm mưu tấn công lớn vào đêm giao thừa 31.12.

Trong 6 năm qua chỉ xảy ra một vụ tấn công lớn ở Indonesia khiến dân thường thiệt mạng, khi 4 tay súng tấn công đồng loạt vào những địa điểm đông đúc ngay trung tâm Jakarta làm 4 người chết. Trong vụ này, giới quan sát đánh giá sự phản ứng nhanh nhạy và thiện chiến của Densus 88 đã giúp giảm thương vong đến mức thấp nhất khi họ nhanh chóng tiêu diệt nhóm tấn công. “Hiện nay, có thể nói Densus 88 giỏi hơn bất kỳ đội chống khủng bố nào khác trên thế giới. Khối lượng công việc của họ rất kinh khủng nhưng họ đã làm rất tốt”, chuyên gia Greg Barton thuộc Viện Nghiên cứu Alfred Deakin (Úc) nhận định với Reuters.

Thời gian qua cũng xuất hiện cáo buộc về tình trạng Densus 88 lạm quyền và tra tấn nghi phạm trong quá trình thẩm vấn. Tuy nhiên giới chức lẫn một số chuyên gia đều bác bỏ những thông tin này. Reuters dẫn lời các sĩ quan cảnh sát cấp cao cho biết các thành viên đặc nhiệm không “sắt máu” như trong hình ảnh mặc đồ đen, bịt mặt và lăm lăm súng trong các chiến dịch vây ráp. “Nhiều người trong số đó có bằng tiến sĩ về tâm lý học, xã hội học và nghiên cứu hành vi. Họ không giống những cảnh sát đặc nhiệm thông thường”, nguồn tin nói.

Vì thế, theo chuyên gia Barton, Densus 88 không cần phải sử dụng đến biện pháp tra tấn để điều tra. Ông cho biết đơn vị này thường giam các nghi phạm ngay trong đồn cảnh sát địa phương chứ không phải một nhà tù bí mật nào đó và còn cho họ gặp thân nhân. “Các điều tra viên thuộc Densus 88 lắng nghe câu chuyện của nghi phạm và nhờ kiến thức về tâm lý học, họ có thể khiến đối tượng thổ lộ nhiều điều. Đó là cách thu thập thông tin rất hiệu quả”, ông Barton nói.

Ngoài ra, đơn vị này cũng có bộ phận chuyên theo dõi, phân tích thông tin liên lạc và hoạt động của các nhóm cực đoan trên internet. “Họ nắm rõ những diễn đàn kín và trang mạng xã hội của các nhóm cực đoan đồng thời theo khá kỹ các ứng dụng gửi tin nhắn mã hóa”, bà Sidney Jones, Giám đốc Viện Chính sách phân tích xung đột (Indonesia), cho Reuters hay. Theo bà, đây là yếu tố quan trọng giúp Densus 88 thành công trong việc ngăn ngừa nguy cơ ngay từ trong trứng nước.

Đến nay, chiến công vang dội nhất của Densus 88 là tiêu diệt Noordin Mohammad Top, người Malaysia. Từng là kẻ bị truy nã gắt gao nhất Indonesia và nằm trong danh sách truy nã toàn cầu của FBI, Top bị cáo buộc chủ mưu hàng loạt vụ tấn công tại nhiều nước Đông Nam Á và có vai trò lớn trong vụ đánh bom Bali 2002. Điểm nguy hiểm nhất của kẻ này là tài chiêu dụ những phần tử có xu hướng cực đoan tiến hành đánh bom tự sát. Sau một thời gian dài truy lùng, Densus 88 đã dùng lựu đạn tiêu diệt Top cùng 3 đồng phạm tại một ngôi làng ở tỉnh Trung Java vào tháng 9.2009, theo tờ The Jakarta Post. Ngoài ra, vào năm 2005, Densus 88 cũng đã tiêu diệt Azahari Husin, kẻ chủ mưu và chế tạo các quả bom dùng trong đợt tấn công Bali. Hai năm sau, đơn vị tiếp tục tiến hành vây ráp, bắt giữ Abu Dujana, thủ lĩnh nhóm Jemaah Islamiah và là kẻ đứng sau vụ đánh bom khách sạn Marriott ở Jarkarta khiến 12 người thiệt mạng hồi năm 2003.