Nóng khan hiếm xăng dầu: Bộ trưởng Công thương được yêu cầu đăng đàn Quốc hội

Sáng 5.11, chất vấn Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) nêu nhiều cây xăng ở Hà Nội, TP.HCM không bán hoặc bán rất ít, giới hạn chỉ 500 - 600.000 đồng với một ô tô, gây bức xúc cho người dân.

Ông cũng đặt câu hỏi Thanh tra Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Công thương đã chỉ đạo thanh tra đột xuất việc cung ứng xăng dầu tại 2 thành phố này chưa?

Bộ trưởng Bộ Công thương được mời đăng đàn trả lời đại biểu trước tình trạng khan hiếm xăng dầu tại Hà Nội mấy ngày qua

gia hân

Được Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương mời đăng đàn thông tin về tình trạng xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trước đó tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội tuần trước Bộ đã có báo cáo đầy đủ, nhận định tình hình, nguyên nhân giải pháp và “các nguyên nhân, giải pháp vẫn còn nguyên giá trị như báo cáo”.

Song, theo ông Diên, tình hình xăng dầu trong nước và thế giới tiếp tục có diễn biến mới. Nguồn cung thế giới ngày càng khan hiếm, châu Âu và các nền kinh tế lớn tăng mua nguồn dầu lớn từ OPEC + và Nga, trước hạn 25.11 khi phương Tây tiếp tục áp lệnh cấm vận lên Nga.

Ngoài ra, tỷ giá ngoại tệ mạnh để nhập khẩu nguồn xăng dầu như EURO và USD tăng liên tục, cụ thể tăng 0,75% tuần qua và dự kiến sẽ lên 4,25% với USD trong thời gian tới, khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu.

“Việc tiếp cận vốn ngoại tệ và bảo lãnh nhập của các doanh nghiệp đầu mối còn khó khăn. Nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của ngân hàng”, ông Diên nói.

Đây là lý do theo Bộ trưởng Công thương, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung và cung ứng tiếp tục diễn ra, nhất là ở các thành phố lớn tập trung đông dân cư như Hà Nội, TP.HCM. Để xử lý, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành chức năng vào cuộc.

“Các ngành đang làm tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình từ Bộ Công thương và Bộ Tài chính, đã phối hợp hiệu quả hơn”, ông Diên nói và thông tin, Bộ Tài chính dự kiến điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam. Ngay chiều qua, Bộ Công thương đã có ý kiến tổng hợp gửi Bộ Tài chính. Không có gì thay đổi kỳ điều hành 11.11 sẽ thay đổi chi phí phát sinh. Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại tháo gỡ khó khăn, bảo lãnh cho các doanh nghiệp.

Lãnh đạo Bộ Công thương cũng khẳng định sẽ chỉ đạo quản lý thị trường các địa phương tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý, “cái gì cần bổ sung sẽ áp dụng vào thời điểm phù hợp”. Ông cũng đề nghị địa phương tăng cường quản lý trong thẩm quyền, phối hợp cùng Bộ Công thương xử lý triệt để tình trạng khan hiếm hiện nay.

“Hy vọng với các giải pháp này trong vài ngày tới sẽ khắc phục được tình hình”, Bộ trưởng Diên nói. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định thêm, xăng dầu trong nước đáp ứng được 80% nhu cầu, nhưng một nửa lượng dầu thô vẫn phải nhập thế giới, nên thị trường thế giới thế nào sẽ tác động trong nước như thế.

“Đến giờ này, sản lượng sản xuất trong nước và nhập nước ngoài đạt 86%. Tôi khẳng định, nguồn cung dự trữ ở thương mại các cấp hoàn toàn đảm bảo theo kế hoạch”, ông Diên nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí

gia hân

Ngay sau phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Công thương, đại biểu Nguyễn Anh Trí nhấn nút tranh luận. Ông cho biết cử tri chuyển đến các câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ Công thương đề nghị xem xét Nghị định 95. Lý do, theo nghị định, giá xăng dầu trong nước tính theo bình quân giá thế giới 10 ngày trước để tính giá 10 ngày sau, nên giá trong nước và thế giới chênh lệch tới 20 ngày và lạc hậu, không phù hợp, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Bộ Công thương có giải pháp gì để xử lý?

Đại biểu Trí cũng cho rằng, thời gian qua, Bộ Công thương đã cấp phép tràn lan giấy phép nhập khẩu tới 33 đầu mối, trong khi các nước như Nhật Bản hay Trung Quốc chỉ có 5 - 6 đầu mối nhập khẩu lớn.

Đáp lại câu hỏi này, Bộ trưởng Diên cũng thừa nhận quy định 10 ngày/lần điều chỉnh theo Nghị định 95 đã cũ, “bộc lộ khiếm khuyết”, nhất là trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới rất dị biệt hiện nay. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công thương và các bộ liên quan sửa đổi Nghị định 95.

“Thế giới thay đổi đổi hàng ngày, hàng giờ nên dù cố gắng đến đâu cũng không kịp tình hình”, ông Diên nói.

Đặc biệt, thừa nhận tình trạng cấp phép tràn lan, song theo ông Diên, “quy định của Nghị định 83 và Nghị định 95 là thế”, nên bộ đã thực hiện cấp phép trong những năm vừa qua. “Báo cáo từ khi tôi về thống nhất với Ban Cán sự Bộ là không cấp thêm, chỉ cấp đổi giấy phép. Số doanh nghiệp chứng minh đủ điều kiện hiện đang đặt trên bàn lãnh đạo bộ có cả chục hồ sơ như thế”, ông Diên nói.

"Hệ thống xăng dầu rất rối, nhiều tầng lớp"

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Công thương cũng khẳng định “hệ thống kinh doanh xăng dầu rất rối, nhiều tầng lớp sẽ tăng chi phí". "Hướng xử lý tới có lẽ sẽ phải sắp xếp lại hệ thống, không cần quá nhiều thương nhân đầu mối, giảm tầng nấc đi. Việc điều hành theo ngày sẽ sát hơn với tình hình. Nếu 10 ngày không phù hợp sẽ rút xuống 5 ngày. Nhưng nếu lấy ý kiến người dân rộng rãi điều chỉnh theo ngày là đa số, thì sẽ tham mưu cho các cấp thẩm quyền sửa đổi”, ông Diên nói.

"Chốt" lại vấn đề, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Bộ Công thương sớm tham mưu cho Chính phủ và các cấp thẩm quyền sửa đổi các nghị định liên quan.