Nông sản xuất siêu kỷ lục

Ngày 30.7, tại TP.HCM, Bộ NN-PTNT tổ chức gặp gỡ các hiệp hội ngành hàng trao đổi thông tin nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu 6 tháng cuối năm 2024.

Nhiều nông sản vẫn rộng đường xuất khẩu

Tại hội nghị, Phó chánh văn phòng Bộ NN-PTNT Lê Viết Bình cho biết 6 tháng đầu năm nay, bối cảnh kinh tế chung còn nhiều khó khăn nhưng ngành nông nghiệp vẫn thể hiện vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế. Cả kim ngạch và tốc độ xuất khẩu đều đạt những con số kỷ lục trong nhiều năm qua. Cụ thể xuất khẩu 6 tháng đầu năm đạt 29,2 tỉ USD, tăng đến 19% so với cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt xuất siêu đạt gần 8,3 tỉ USD, tăng 62% so với cùng kỳ năm trước.

Ảnh: Chí Nhân

Cập nhật đến tháng 7, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt gần 34,3 tỉ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm 2023. Xuất siêu đạt gần 9,5 tỉ USD, tăng tới 60% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng có thế mạnh như: rau quả, cà phê, gạo, hạt điều, cao su, gỗ và sản phẩm gỗ tiếp tục tăng trưởng tốt.

"Trong nửa cuối năm 2024, hoạt động sản xuất và xuất khẩu của VN tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức do suy thoái kinh tế toàn cầu ảnh hưởng các thị trường xuất khẩu, bên cạnh đó là căng thẳng địa chính trị ở nhiều khu vực. Tuy nhiên, với những kết quả đã đạt được và nỗ lực của bà con nông dân cùng cộng đồng doanh nghiệp (DN), chúng ta có thể tin tưởng hoạt động xuất khẩu tiếp tục đạt nhiều kỷ lục mới", ông Bình nói.

Dẫn chứng cho những nhận định trên, đại diện Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) cho biết đang tích cực phối hợp với cơ quan chuyên môn ở các nước nhập khẩu để mở cửa thị trường cho nhiều mặt hàng nông sản VN. Cụ thể như trái bưởi đã hoàn thiện hồ sơ để đưa hàng vào thị trường Hàn Quốc. Mặt hàng này cũng đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ với thị trường Ấn Độ, Nhật Bản và Úc. Đối với quả chanh leo thì việc hoàn thiện hồ sơ với thị trường Mỹ và Úc đã đi đến giai đoạn cuối. Đặc biệt với thị trường Trung Quốc, sầu riêng đông lạnh và dừa tươi cũng đang hoàn thiện hồ sơ; bên cạnh là bơ và chanh không hạt. Ngoài ra, chúng ta cũng đang đàm phán với Ấn Độ để mở đường xuất khẩu sầu riêng.

"Việc đàm phán, hoàn thiện hồ sơ thường mất rất nhiều thời gian và quy trình thủ tục mỗi nước lại khác nhau. Tuy nhiên số lượng mặt hàng nông sản xuất khẩu của VN sẽ tiếp tục gia tăng để góp phần nâng cao kim ngạch của ngành nói chung", đại diện Cục BVTV nhận định.

Những thị trường nào còn tiềm năng lớn?

Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN (VINAFRUIT) Đặng Phúc Nguyên cho biết nếu sản phẩm sầu riêng đông lạnh và dừa tươi được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc thì có thể mang về cho VN ít nhất 500 triệu USD mỗi năm. Với tình hình hiện tại, khả năng là năm nay sẽ không kịp để đạt con số vừa nêu, nên tổng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành chỉ đạt từ 6,5 - 7 tỉ USD. Tuy nhiên, nó sẽ tiếp tục là một kỷ lục mới so với con số 5,6 tỉ USD của năm 2023.

Ông Nguyên phân tích: Trong khi căng thẳng địa chính trị gây ra nhiều khó khăn cho nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là vấn đề vận chuyển hàng hóa từ châu Á sang châu Âu, Mỹ và ngược lại. Nhưng bối cảnh thế giới đang đặt rau quả VN vào một lợi thế mới. Theo đó, xuất khẩu rau quả của các nước Âu, Mỹ vào khu vực Đông Bắc Á như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc giảm mạnh. Do không nhập được hàng nên các nước này tăng cường mua sản phẩm rau quả VN. Cụ thể, Hàn Quốc đã vượt qua Mỹ để trở thành nước nhập khẩu rau quả lớn thứ 2 của VN chỉ sau Trung Quốc. Trong đó, xuất khẩu rau quả của VN vào Mỹ vẫn tăng 33%. Bên cạnh Hàn Quốc thì Nhật Bản cũng tăng 13% lên vị trí thứ 4 ngay sau Mỹ. Hay Trung Quốc thì ngoài sầu riêng, xuất khẩu chuối từ VN đang đứng đầu nguồn cung ở thị trường này.

"Đông Bắc Á nói chung là các thị trường rất giàu tiềm năng nhờ dân số đông, thu nhập cao và có sự tương đồng về văn hóa, gần về vị trí địa lý. Đây là những lợi thế rất lớn cho hoạt động xuất khẩu của VN nói chung và rau quả nói riêng. Bộ NN-PTNT và các cơ quan liên quan cần đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, mở cửa thị trường, tập trung khai thác khu vực này sẽ nhanh chóng đưa rau quả thành ngành xuất khẩu có kim ngạch trên 10 tỉ USD mỗi năm", ông Nguyên khuyến nghị.

Một lĩnh vực có tiềm năng lớn và chưa được khai thác đúng mức là xuất khẩu sản phẩm yến sào. Ông Hồng Đình Khoa, Phó chủ tịch Hiệp hội Yến sào VN, thông tin: Hiện tại có 9 công ty được cấp phép xuất khẩu sản phẩm chính ngạch sang thị trường Trung Quốc với tổng sản lượng khoảng 100 tấn/năm. Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm nay sản lượng xuất khẩu chỉ khoảng gần 2 tấn. Nguyên nhân là do các nhà nuôi yến lâu năm và có sản lượng cao hiện nay đang bị vướng quy định của luật xây dựng. Do đó, khi DN thu mua sản phẩm yến nguyên liệu thì chính quyền địa phương, nhất là cấp xã không chịu xác nhận nguồn gốc xuất xứ hợp pháp. "Đề nghị các cấp chính quyền có giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực này", ông Khoa kiến nghị.