Thật thú vị khi có dịp đến Sơn La để tìm hiểu về nền ẩm thực gần như còn nguyên sơ nơi đây.
Nói đến Sơn La là nói đến cộng đồng 12 dân tộc với 54% dân số là người Thái. Ẩm thực của người Thái có nhiều điểm khác lạ với người Kinh, đặc biệt là gia vị để ướp.
Tôi đề nghị với anh bạn ở Sơn La về món ăn đặc trưng của người Thái, do chính tay người bản địa nấu tại nhà chứ không phải tại các nhà hàng trong thành phố. Sau một hồi ngẫm nghĩ, bạn đưa tôi đến nhà bà Quàng Thị Nọi ở bản Lả Mường, xã Chiềng Xôm, tỉnh Sơn La để ăn thử món “pa pỉnh tộp” theo cách gọi của người Thái hay hiểu đơn giản là cá gập nướng.
Đến nơi, bà Nọi búi tằng cẩu trên đầu (theo đúng phong tục của người Thái đen) niềm nở ra đón chúng tôi vào căn nhà sàn của gia đình. Sau một hồi bạn tôi giới thiệu và “đặt hàng” món pa pỉnh tộp, bà Nọi liền đồng ý: “À! Pỉnh tộp. Muốn ăn thì phải đợi để ông Bun (chồng bà) đi câu đã”.
Liền đó, ông ra ao sau nhà, bà đi hái lá, chuẩn bị gia vị để nấu món cá độc đáo cho chúng tôi thưởng thức. Sau một tiếng chuẩn bị nguyên liệu, bà bắt tay làm món pa pỉnh tộp:
 Bà Quàng Thị Nọi - người nấu cho chúng tôi món pa pỉnh tộp. Búi tằng cẩu trên đầu là một tục lệ của người Thái, thể hiện là người phụ nữ đã có chồng. |
 Con cá chép được mổ từ lưng và làm sạch, giữ nguyên vảy. Bà Nọi giải thích mổ từ lưng như vậy để phần nhân bên trong không bị rơi ra ngoài. |
 Tiếp theo là nhồi gia vị vào bên trong con cá đã được mổ và lấy hết ruột. Nguyên liệu cho nhân món pa pỉnh tộp gồm có sả, gừng, húng chó băm nhỏ và một ít mắc khén. Mắc khén đóng vai trò quan trọng, là gia vị phải có trong hầu hết các món ăn của người Thái. Với mùi thơm nồng nàn, nồng hơn hạt tiêu nhiều lần, cho cảm giác tê đầu lưỡi khi nếm thử, mắc khén có thể coi là linh hồn của ẩm thực Tây Bắc. |
 Sau khi đã nhồi phần nhân vào bên trong, con cá được gập lại theo chiều ngang… |
 ... rồi kẹp chặt vào que nướng bằng tre, nướng trên ngọn lửa rực hồng nơi góc bếp trong gian nhà của người Thái. |
 Cá sau khi đã nướng chín được gác lên bếp để giữ nóng. |
 Món pa pỉnh tộp sau khi đã chế biến xong. Giờ là đến lúc thưởng thức! |
Nhìn ở ngoài con cá trông rất bình thường, nhưng đến khi gạt bỏ lớp da bên ngoài thì phần thịt và nhân bên trong hiện ra đầy ăm ắp. Nếm một miếng cá kèm với nhân, sự hòa quyện của các loại gia vị, mùi thơm nồng đặc trưng của mắc khén và vị cá tươi khiến tôi cảm thấy ngây ngất với hương vị của Tây Bắc.
Pa pỉnh tộp với cái cay cay tê lưỡi của mắc khén và rượu chuối, những câu chuyện về bản làng cứ làm tôi muốn nán lại mãi với hương vị ẩm thực đặc trưng của người Thái.
Kiều Dương
(thực hiện)
Bình luận (0)