Xoay quanh vấn đề này, Thanh Niên Online đã có cuộc trao đổi với chuyên viên Lê Khanh, Phó giám đốc Trung tâm tâm lý giáo dục kỹ năng Rồng Việt (TP.HCM).
>> Cho trẻ tham gia truyền hình thực tế: Vừa mừng, vừa lo
>> Cho con tham gia truyền hình thực tế - Kỳ 2: Ngộ nhận tài năng
* Theo ông, ở độ tuổi từ 9-15 tuổi (Giọng hát Việt nhí), 5-10 tuổi (Đồ Rê Mí) và không phân biệt tuổi (Vietnam's Got Talent), liệu rằng các em có thích hợp tham gia các chương trình truyền hình thực tế dài hơi không?
- Chuyên viên tâm lý Lê Khanh: Đứng về mặt tâm lý thì hầu như không có vấn đề gì, bởi vì với trẻ em, thực tế và tưởng tượng đều có giá trị như nhau. Nói cách khác, các em có thể “diễn kịch mà không đóng vai”. Các em sống với các vai trò của mình một cách dễ dàng… Tuy nhiên, ưu điểm này nếu không cẩn thận thì sẽ phản tác dụng lên chính các em một cách nặng nề.
* Ở góc độ tâm lý, tham gia những chương trình này, các em sẽ được gì và mất gì?
- Chúng ta hẳn còn nhớ diễn viên nhí Macaulay Culkin trong bộ phim hài nổi tiếng Ở nhà một mình. Thành công quá sớm đã khiến cho cậu bé bị danh vọng và tiền bạc hủy hoại vì không có khả năng làm chủ bản thân.
|
|
Còn với những em nhỏ tham gia các chương trình như kể trên thì được rất nhiều thứ, nào là sự quan tâm đặc biệt của cha mẹ, có được những trang phục đẹp, được phát triển kỹ năng, được khám phá những hoạt động xã hội sôi nổi, biết thêm nhiều người… có thể đem lại niềm tự hào cho bản thân.
Thế nên, nếu không có những giới hạn, không có sự thận trọng và việc phụ huynh đòi hỏi nhiều ở các em có thể khiến các em mất đi sự ngây thơ, trong sáng, mất đi sự khiêm tốn và nhất là có thể mất cả niềm tin. Đó là tổn thất lớn lao nhất mà các em có thể phải hứng chịu.
* Vậy khi quyết định cho con tham gia vào các chương trình truyền hình thực tế, phụ huynh nên chuẩn bị gì cho các em?
- Khi quyết định cho các em tham gia các chương trình này, gia đình ngoài việc bồi dưỡng các năng lực cần thiết tùy theo yêu cầu của chương trình còn phải cho các em biết về những hạn chế.
Bởi lẽ cái khó nhất là một mặt phải khích lệ để gia tăng sự tự tin cho các em, mặt khác phải nhắc nhở để các em đừng có những ảo tưởng về tài năng của mình. Hãy động viên các em trong một chừng mực nhất định, đừng gieo vào đầu các em tư tưởng "con là số một!".
Lễ độ, chân thực và tự tin vào bản thân là những yêu cầu mà các em phải được nhắc nhở và bồi dưỡng khi tham gia các chương trình này. Không vì tài năng mà các em có thể trở thành một "ông trời con" trong gia đình và cũng không thể để các em trở thành một con rối trong tay của cha mẹ hay những nhà tổ chức.
* Không thể phủ nhận rằng các chương trình truyền hình thực tế thường xảy ra scandal, các thí sinh nhí sẽ phải đón nhận điều này như thế nào?
- Có thể nói, hầu như chương trình truyền hình thực tế nào cũng đều có ít nhiều “vấn đề”, những trục trặc vô tình hay cố ý. Nhất là với trẻ nhỏ, các em chưa đủ khả năng làm chủ chính mình, có thể có những lời nói, hành vi hay phản ứng không phù hợp.
Khi gặp sự cố thì sự kiềm chế, khiêm tốn và chân thật bao giờ cũng là biện pháp tốt nhất. Cha mẹ và các nhà tổ chức cũng phải có trách nhiệm bảo vệ các em. Bởi vì áp lực do tai nạn đó đem lại thực ra không quá nặng nề với các em bằng sự săm soi, "chẻ sợi tóc làm tư" và cố gắng biến "cái lông thành con gà" của những người thân cận hay xã hội.
|
|
* Một số phụ huynh thường cho con học thuộc lòng bài phát biểu có sẵn để tránh va vấp trên truyền hình. Theo ông điều đó có nên không?
- Một trong những ưu điểm lớn nhất của trẻ em là sự ngây thơ, ngôn từ giản dị… Vì vậy, khi cho các em tham gia các chương trình thế này, đừng biến các em thành một cái máy cassette, một con rối chỉ biết nói và làm theo những gì người lớn muốn.
Từ việc tô son trét phấn cho đến việc bắt các em phải thuộc lòng từng lời nói hoa mỹ, khách sáo… sẽ vô tình làm mất đi sự ngây thơ, trong sáng của các em. Thay vào đó, chúng ta có thể hướng dẫn cho các em những gì cần làm, cần nói nhưng hãy để các em tự nhiên với vai trò của mình.
|
||||||||||||||||
Một vài câu ngớ ngẩn, lắp bắp không gây phản cảm cho bằng những lời nói hoa mỹ, trịnh trọng “trơn như mỡ” mà các em phải học thuộc lòng.
* Bản thân ban giám khảo, những người trực tiếp nhận xét thí sinh, nên lưu ý điều gì để tránh làm tổn thương tâm lý trẻ thơ?
- Có thể nói, một trong những người chịu áp lực lớn nhất trong các chương trình này là vị giám khảo. Họ ở trong tư thế “trên đe, dưới búa”, giữa các yêu cầu từ nhà tổ chức và những mong đợi từ gia đình các em. Vì vậy cũng khó mà có thể tránh được một vài sai sót trong nhận định, đánh giá của mình.
Nhưng ở đây, sự chừng mực là điều mà giám khảo nên quan tâm khi đánh giá khả năng của các em. Không nên đưa các em lên mây với những lời có cánh nhưng cũng không nên dùng những lời lẽ nặng nề hay bóng gió để phê phán sự yếu kém của các em.
Hãy hoan nghênh đúng mức và khích lệ trẻ phấn đấu khi có sai sót. Đó là cách tốt nhất để tránh cho các em những tổn thương trong tâm hồn mà đôi khi trở thành vĩnh viễn.
* Trong một cuộc thi, không thể tránh khỏi chuyện thắng thua và áp lực thi cử. Làm sao để giúp các em trút bỏ được gánh nặng này để xem đây là sân chơi thật sự dành cho mình?
- Một trong những ưu điểm của các trò chơi trẻ em là tinh thần ganh đua nhưng không ganh tị, thắng hay thua không quan trọng bằng niềm vui. Những chương trình truyền hình thực tế lẽ ra cũng nên như vậy nhưng vì áp lực lợi nhuận mà nhiều nhà tổ chức và ngay cả gia đình các em đã vô tình hay cố ý biến nó thành một cuộc tranh chấp, thậm chí là đấu đá vì quyền lợi và danh hiệu.
Có thể bản thân nhà tổ chức hay chính cha mẹ của các em đã có “máu” ăn thua, muốn con của mình phải chiến thắng, phải đạt đến đỉnh vinh quang nên đã lôi các em vào vòng tranh chấp.
Hẳn là chúng ta chưa quên chuyện một bà mẹ vì bênh con không hợp lý trong một cuộc thi mà đã khiến cho cả hai mẹ con trở thành tâm điểm của dư luận. Hãy để các em vẫn sống thực với sự ngây thơ trong sáng của mình.
|
|
* Ngày nay, không ít phụ huynh bị ảo tưởng về khả năng của con và ngay cả bản thân các em cũng tự hoang tưởng về khả năng của chính mình. Theo ông, làm sao để khắc phục tình trạng này?
- Việc tham gia các chương trình tìm kiếm tài năng dành cho lứa tuổi thiếu nhi có thể giúp bố mẹ phát hiện những khả năng tiềm ẩn của con mình, giúp các cháu nổi bật trước đám đông, hay chí ít cũng là sự khâm phục của bạn bè và những người xung quanh.
Tuy nhiên, hãy nhắc các em nhớ rằng cuộc đời còn rất dài, sự nổi tiếng hay thành công ở độ tuổi này chưa khẳng định cho sự thành công trong cuộc sống mà nó chỉ là chút gia vị giúp cho đời sống của các em thêm hương sắc.
Tài năng mà các em có được sau một thời gian luyện tập không phải là cái đỉnh mà các em đạt tới để có những ảo tưởng về bản thân. Nó chỉ như một công cụ có giá trị tốt để các em có được những thuận lợi hơn trong tiến trình thành nhân. Nhưng nếu ỷ lại và xây dựng những ảo tưởng, thì đó lại là những tác hại khôn lường cho cuộc sống của các em.
Thiên Hương
(thực hiện)
>> Simon Cowell là ngôi sao truyền hình thực tế giàu nhất
>> Thêm một chương trình truyền hình thực tế về… nhảy
>> “Ghế nóng” cho Hoài Linh trong chương trình truyền hình thực tế Gương Mặt Thân Quen
>> Truyền hình thực tế đang “đuối”
>> Trò dàn xếp của truyền hình thực tế
>> Truyền hình thực tế, thực đến đâu ?
>> Truyền hình thực tế về việc nuôi con bằng sữa mẹ
>> Truyền hình thực tế “thực” đến tàn nhẫn?
>> Chương trình truyền hình thực tế "Ước mơ của em
>> Dustin Nguyễn làm đạo diễn, MC truyền hình thực tế
>> Bùng nổ truyền hình thực tế
>> Truyền hình thực tế Bếp yêu thương
Bình luận (0)