Những gì đang diễn ra liên quan đến Syria nhắc nhớ người ta về câu chuyện của Iraq cách đây hơn 10 năm.
Con đường đến chiến tranh
Năm 2002, HĐBA LHQ thông qua Nghị quyết 1441 yêu cầu Iraq phải hợp tác toàn diện với các thanh sát viên LHQ để làm rõ liệu Baghdad có sở hữu vũ khí giết người hàng loạt. Sau đó, trong khi Iraq liên tục bác bỏ thì Mỹ cùng đồng minh không ngừng đưa ra “bằng chứng” để khẳng định Baghdad sở hữu vũ khí giết người hàng loạt. Suốt nhiều tháng, hai bên không tìm được tiếng nói chung. Đến giữa tháng 3.2003, Mỹ đề nghị lực lượng thanh sát viên LHQ lập tức rời khỏi Iraq. Mặt khác, Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là George Bush ra tối hậu thư yêu cầu người đồng nhiệm Iraq Saddam Hussein cùng các con trai trong vòng 48 giờ phải rời khỏi tổ quốc để sống lưu vong. Kết quả sau cùng thì ai cũng đã biết, Washington và đồng minh bắt đầu “động binh”, lật đổ thành công chế độ Saddam Hussein.
|
|
|
Sau 10 năm, gần đây Mỹ liên tục yêu cầu Tổng thống Syria Bashar al-Assad phải thoái vị. Mới đây nhất, sau nhiều lần úp mở, Washington cũng cáo buộc Damascus sử dụng vũ khí hóa học, vốn thuộc nhóm vũ khí giết người hàng loạt, nên đã “vượt lằn ranh đỏ”. Dựa vào đó, Washington dự định vũ trang cho phe nổi dậy chống Damascus, thiết lập vùng cấm bay. Tất cả dường như sẵn sàng cho kế hoạch can thiệp quân sự của Lầu Năm Góc.
Thùng thuốc súng nguy hiểm
Theo tờ Daily Mail, nếu Mỹ thực sự can thiệp quân sự vào Syria thì khu vực Trung Đông, vốn luôn được xem như thùng thuốc súng sẵn sàng gây nổ, có thể dẫn đến bùng phát xung đột trên diện rộng. Thậm chí, mọi chuyện có thể xấu đến mức lan ra thành thế chiến. Đó là vì hầu hết các nước lân cận Syria đều có “dây mơ rễ má” với thực trạng tại Damascus.
Lâu nay, Iran vẫn nhiều lần khẳng định sẽ luôn sát cánh cùng Syria. Thực tế thì Tehran có ảnh hưởng không nhỏ trong vùng và được xem như một cường quốc khu vực, sở hữu nhiều loại vũ khí mạnh mẽ. Theo tờ The Guardian, cựu Giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) David Petraeus từng bị thiếu tướng Qassem Suleimani, lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm Quds khét tiếng của Iran, “dằn mặt”. Năm 2008, thời điểm tướng Petraeus giữ chức Tổng tư lệnh Lực lượng đa quốc gia tại Iraq, ông nhận từ giới lãnh đạo cấp cao của nước này một tin nhắn được cho là do ông Suleimani gửi, có nội dung như sau: “Tướng Petraeus, ông nên biết rằng tôi, Qassem Suleimani, là người điều khiển chính sách của Iran đối với Iraq, Li Băng, Dải Gaza và Afghanistan”. Theo giới chuyên gia, thông điệp trên của Qassem Suleimani là không hề quá lời vì thông qua cộng đồng người Hồi giáo dòng Sunni, Tehran đủ sức tác động lên nội tình nhiều nước lân cận. Vì thế, nếu Tehran cũng nhảy vào cuộc khi Washington tấn công Damascus thì nguy cơ xung đột sắc tộc có thể lan rộng. Cụ thể là những bất đồng của người Sunni và người Shiite.
Mặt khác, giả định này cũng sẽ là cơ hội để các lực lượng như Hamas ở Dải Gaza, Hezbollah ở Li Băng... đồng loạt khai hỏa tấn công Israel để kéo Tel Aviv vào cuộc, tham gia chiến tranh trên diện rộng. Như thế, xung đột sẽ lại lan ra vùng bờ Tây, Dải Gaza. Tất nhiên, khu phi quân sự ở cao nguyên Golan khó có thể yên ổn và những trận đánh khốc liệt hồi thập niên 1960, 1970 sẽ tái diễn.
Bên cạnh đó, nếu Mỹ tấn công Syria thì Thổ Nhĩ Kỳ lẫn Jordan khó đứng ngoài cuộc. Nhất là khi cộng đồng người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ cũng hiện diện tại Syria. Nội tình Syria lại rất phức tạp với 10% dân số theo Thiên Chúa giáo luôn lo ngại một chính phủ Hồi giáo có thể hình thành sau khi chế độ al-Assad sụp đổ. Vì thế, xung đột tôn giáo, sắc tộc nhiều khả năng trở nên hỗn tạp với vô số phe phái, đủ mọi lý do. Xấu hơn nữa, Iran tiến hành phong tỏa eo biển Hormuz để kìm chân phương Tây thì kinh tế thế giới sẽ khốn đốn vì đây là tuyến đường huyết mạch cung cấp dầu khí cho toàn cầu. Những hệ lụy khi đó trở nên khôn lường.
Tất cả, như nhận xét của truyền thông và giới chuyên gia quốc tế, đe dọa nghiêm trọng đến hòa bình thế giới.
|
Bàn đạp Jordan và vai trò của Israel Ngày 13.6, trang tin Bussiness Insider, dựa trên sự “trùng hợp” đến đáng ngờ của những diễn biến trong khu vực, đưa ra nhận định Mỹ có thể mượn Jordan làm bàn đạp tấn công Syria. Cụ thể, khoảng 8.000 binh sĩ Mỹ hiện đang tham gia cuộc tập trận chung với chủ nhà Jordan giữa lúc Washington cáo buộc Damascus “vượt lằn ranh đỏ” khi dùng vũ khí hóa học. Lực lượng của Mỹ tại Jordan còn đang có cả chiến đấu cơ F-16 hiện đại, hệ thống tên lửa đánh chặn Patriot rất phù hợp để thiết lập vùng cấm bay. Hệ thống Patriot cũng được NATO triển khai ở Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia láng giềng với Syria. Ngoài ra, việc Nga xúc tiến chuyển giao số vũ khí, được cho là hệ thống tên lửa phòng thủ S-300 mà Syria đặt từ trước, có thể vì Moscow “đánh hơi” thấy Washington sắp ra tay. Bussiness Insider còn dẫn lời một số giới chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho hay Lầu Năm Góc đang lên kế hoạch đưa lực lượng nổi dậy Syria vượt biên giới vào Jordan. Từ đây, lực lượng này sẽ được huấn luyện và vũ trang làm bàn đạp để cùng Washington tấn công Damascus, triệt hạ Tổng thống Bashar al-Assad. Về phần mình, Lầu Năm Góc sẽ thiết lập vùng cấm bay để vô hiệu hóa không quân của Damascus. Trong khi đó, tạp chí Time đưa ra đánh giá về vai trò của Israel đối với những gì có thể sắp xảy đến cho Syria. Dường như, các bằng chứng về việc Damascus dùng vũ khí hóa học, mà Mỹ cùng đồng minh tích cực đưa ra gần đây, được công khai bởi Israel hồi cuối tháng 4. Tuần qua, lãnh đạo lực lượng Mossad, tình báo Israel, cũng đã đến Thổ Nhĩ Kỳ để gặp gỡ các “đồng nghiệp”. Tuy nhiên, vai trò của Tel Aviv, khi Washington can thiệp quân sự vào Damascus, có thể chỉ dừng lại ở mức hợp tác về tình báo và cùng nhau tiến hành một số cuộc đột kích theo kiểu “phẫu thuật”. Theo Time, Mỹ sẽ khó đồng ý để Israel cùng thực hiện tấn công quân sự quy mô rộng vì lo ngại bị chia rẽ bởi các đồng minh khác trong khu vực, vốn theo đạo Hồi. |
Ngô Minh Trí
>> 93.000 người chết trong nội chiến Syria
>> Kho vũ khí hóa học Syria vẫn là một ẩn số
>> Iraq phát hiện xưởng chế tạo vũ khí hóa học của al-Qaeda
>> Vũ khí hóa học được sử dụng ở Syria?
>> Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố có bằng chứng Syria dùng vũ khí hóa học
>> Vũ khí hóa học Syria có thể đe dọa Mỹ
>> Syria đề nghị Nga điều tra cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học
>> Mỹ tố Syria sử dụng vũ khí hóa học
>> Tướng Israel tố cáo Syria dùng vũ khí hóa học
Bình luận