Phát hiện chấn động về hừng đông vũ trụ

 Theo báo cáo trên chuyên san Nature, tác giả Judd Bowman của Đại học bang Arizona (Mỹ) cho hay một ăng ten giá chưa đến 5 triệu USD đã thành công bắt được tia sáng mong manh dưới dạng tín hiệu vô tuyến truyền về từ 13,6 tỉ năm trước. Chúng xuất phát từ các ngôi sao vừa le lói khỏi màn đêm tưởng chừng như vĩnh cửu, cách sự kiện Big Bang khoảng 180 triệu năm.

Việc quan sát vũ trụ vào thời điểm vừa lóe sáng, dù chỉ dưới dạng tín hiệu yếu ớt, thậm chí còn quan trọng hơn cả sự kiện khai sinh vũ trụ vì “nhân loại được làm từ vật liệu của các ngôi sao, nên về mặt cơ bản, chúng ta đang nhìn thấy cội nguồn của chính mình”, theo nhà thiên văn học Richard Ellis, người không liên quan đến dự án này.

Không những bắt được những tia sáng đầu tiên của vũ trụ, các chuyên gia nhiều khả năng đã cùng lúc phát hiện được vật chất tối đầy bí ẩn, mà sự tồn tại của nó lâu nay vẫn lẩn khuất khỏi tầm mắt của con người. Đa số vũ trụ được cấu tạo từ vật chất tối, một dạng vật chất bí ẩn, thậm chí chưa từng được phát hiện và hầu như chẳng tương tác với các vật chất “bình thường” xung quanh nó.

Trong dải Ngân hà, vật chất tối nhiều hơn hẳn vật chất thường với tỷ lệ gấp 5 lần, và tỷ lệ này còn cao hơn nữa trong một nhóm các thiên hà lùn nhỏ. Tín hiệu mà nhóm tiến sĩ Bowman đã phân tích đặc biệt tỏa ra nhiệt độ cực lạnh và một dạng sóng khác thường. Cụ thể, khí hydrogen giữa các ngôi sao này “thậm chí còn lạnh hơn độ lạnh tuyệt đối (-268oC) mà chúng ta từng biết”, theo nhà vật ký học thiên thể của Đại học Tel Aviv, Rennan Barkana. Cách giải thích duy nhất cho hiện tượng này chính là họ đang quan sát vật chất tối.

Nếu kết quả lặp lại trong các báo cáo độc lập, đây có thể là lần đầu tiên nhân loại tìm được dạng vật chất tối bí ẩn luôn được giới khoa học lùng kiếm trong nhiều thập niên qua.“Nếu được xác nhận, phát hiện này đáng được trao đến hai giải Nobel” vì đã bắt được thành công tín hiệu từ những ngôi sao từ thuở sơ khai nhất và có thể cung cấp chứng cứ cho thấy sự hiện diện trên thực tế của vật chất tối, theo nhận định của nhà thiên văn học của Đại học Harvard Avi Loeb, một nhà quan sát. Trong khi đó, tiến sĩ Bowman cho biết “đây là giai đoạn của vũ trụ mà chúng ta hoàn toàn chẳng biết gì về chúng”, và phát hiện cung cấp “câu mở màn đầu tiên” cho chương khai sáng trong lịch sử dài đằng đẵng của vũ trụ.