Phát hiện nhiều sai phạm tại VietinBank

Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm tra, rà soát trên toàn hệ thống VietinBank về các khoản chi hoa hồng môi giới cho huy động vốn - Ảnh: TTXVN

Việc thanh tra này tập trung vào thời kỳ 2009 - 2012 với 3 nhóm nội dung: chấp hành chính sách pháp luật trong hoạt động tín dụng; hoạt động đầu tư tài chính và mua sắm trang thiết bị, tài sản, thuê tài sản và trích lập, sử dụng các quỹ của VietinBank.

Theo Thanh tra Chính phủ (TTCP), trong hoạt động tín dụng, VietinBank đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm cả trong huy động vốn và trong hoạt động cho vay. Trong hoạt động cho vay có sai phạm ở cả khâu thẩm định, phê duyệt cho vay; khâu giải ngân và kiểm tra sử dụng vốn vay. Cụ thể, VietinBank phải sử dụng nguồn vốn huy động ngắn hạn để bù đắp cho vay trung, dài hạn. Một số chi nhánh huy động tiền gửi với lãi suất vượt trần 14% theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (thời điểm tháng 3.2011 đến tháng 9.2011); chi hoa hồng môi giới, chi tiếp thị bằng tiền mặt không đúng quy định; thẩm định, xác định thời hạn cho vay thiếu cơ sở; thẩm định đề xuất giới hạn tín dụng chưa phù hợp; thẩm định, phê duyệt cấp tín dụng khi chưa đáp ứng điều kiện; nhiều trường hợp chứng từ giải ngân không đảm bảo theo quy định...

Ngoài ra, VietinBank phân loại nợ không đúng quy định, phân loại nhóm 1 nhưng có khi là nhóm 2, nhóm 3 thậm chí là nhóm 5, kéo dài thời gian giải ngân và ân hạn. Đơn cử, tại Công ty TNHH một thành viên cho thuê tài chính VietinBank, TTCP kiểm tra 26 hồ sơ cơ cấu nợ với tổng trị giá cho thuê là hơn 406 tỉ đồng thấy tỷ lệ nợ xấu là 11,06%, trong khi đó công ty này phân loại nợ xấu chỉ có 4,08%.

Trong hoạt động đầu tư tài chính, VietinBank cũng sử dụng vốn trái phiếu chính phủ không đúng cam kết trong cáo bạch, huy động không đạt được mục tiêu của đề án, hiệu quả sử dụng vốn thấp, trong khi việc đầu tư trái phiếu vào các doanh nghiệp của VietinBank còn nhiều vi phạm. Trong đó, kiểm tra tại Công ty TNHH quản lý quỹ VietinBank cho thấy việc đầu tư hơn 252 tỉ đồng vào Tổng công ty thép VN, 40 tỉ đồng vào Công ty CP đầu tư địa ốc Mỹ Đình... “Đến thời điểm thanh tra là không có hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ”, TTCP nêu rõ.

Cũng theo TTCP, việc mua sắm tài sản, thuê tài sản và trích lập, sử dụng các quỹ đã để xảy ra những vi phạm mang tính hệ thống, ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của VietinBank. Có thể kể đến việc VietinBank đã đầu tư mua tài sản là nhà đất nhưng không lập dự án đầu tư, thành lập hội đồng thẩm định; mua tài sản là quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở nhằm xử lý nợ nhưng xác định giá trị tài sản cao hơn định giá khi thế chấp tài sản... VietinBank đã trích lập quỹ khen thưởng ngoại ngành vượt 200 tỉ đồng, lập quỹ phúc lợi cho xây dựng cơ bản vượt 140 tỉ đồng.

TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tiến hành kiểm điểm và tổ chức kiểm điểm trách nhiệm về việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước, chủ quyền sở hữu, đề ra các giải pháp khắc phục thiếu sót, bất cập trong thời gian qua. Kiến nghị Bộ Tài chính xử lý các sai phạm về kinh tế khoản tiền hơn 380 tỉ đồng.

TTCP cũng kiến nghị VietinBank tiến hành kiểm điểm và chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân theo thẩm quyền; rà soát, xem xét việc thu hồi vốn vay trước hạn đối với một số khách hàng do có sai phạm trong việc thực hiện các điều kiện cho vay và cấp tín dụng. Tiến hành kiểm tra, rà soát trên toàn hệ thống VietinBank về các khoản chi hoa hồng môi giới cho huy động vốn, trường hợp phát hiện chi trái quy định phải thu hồi lại hoặc quy trách nhiệm cá nhân bồi hoàn; trường hợp phát hiện dấu hiệu tội phạm, VietinBank cần kịp thời, chủ động chuyển cơ quan điều tra.

Chuyển hồ sơ 6 vụ việc sang cơ quan điều tra Bộ Công an Kết thúc thanh tra, TTCP đã chuyển hồ sơ 6 vụ việc vi phạm nghiêm trọng sang cơ quan điều tra của Bộ Công an, gồm: Công ty CP Ninh Bình vay vốn tại VietinBank chi nhánh Hoàng Mai. Tại chi nhánh này còn có 2 vụ khác là Công ty thương mại 2-10 và 1 cá nhân vay vốn; Công ty TNHH Nam Long vay vốn tại VietinBank Nhà Bè; Công ty TNHH Trường Ngân vay vốn tại VietinBank - chi nhánh nam Sài Gòn và vụ 2 khách hàng cá nhân vay vốn tại VietinBank chi nhánh tây Hà Nội. Theo TTCP, việc 6 tổ chức, cá nhân vay vốn này có dấu hiệu vi phạm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động các tổ chức tín dụng quy định tại các điều 179 và 278 bộ luật Hình sự.