 |
Tàu sân bay USS Harry S. Truman của Hải quân Mỹ |
Hải quân Mỹ |
Một nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học không gian Trung Quốc tiết lộ rằng vệ tinh sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) của nước này có khả năng theo dõi trực tuyến các tàu sân bay Mỹ, theo South China Morning Post ngày 10.5.
Phát trực tuyến với độ chính xác cao
Khi tàu sân bay USS Harry S. Truman của Hải quân Mỹ hướng đến một cuộc tập trận đi qua eo biển ngoài khơi Long Island (New York, Mỹ) vào ngày 17.6 năm ngoái, một vệ tinh cảm biến từ xa của Trung Quốc với công nghệ AI tiên tiến nhất đã tự động phát hiện.
Hệ thống này truyền thông tin của chiếc tàu sân bay lớp Nimitz trên đến Bắc Kinh với độ chính xác cao. Cuộc tập trận bắn đạn thật hôm đó có sự phối hợp của 7 tàu chiến và nhiều máy bay, mô phỏng chiến đấu chống lại kẻ thù hùng mạnh khi đi qua một eo biển hẹp.
Đội tàu đã thử nghiệm nhiều chiến thuật khác nhau như thay đổi đội hình và thao tác khẩn cấp để răn đe các tàu ngầm của đối phương và những mối đe dọa khác, theo Hải quân Mỹ.
| Siêu tàu sân bay của Mỹ lại tự vệ kém? |
Trước đây, quân đội Trung Quốc thu thập và phân tích một lượng dữ liệu thô khổng lồ từ vệ tinh để có thông tin chi tiết về những cuộc tập trận như thế ở vùng biển của Mỹ, và kết quả thường có được sau khi sự kiện kết thúc.
Với các vệ tinh sử dụng AI, Bắc Kinh giờ đây có thể theo dõi và “live stream” (phát trực tuyến) các hoạt động quân sự hoặc khí tài đáng quan tâm ở phía bên kia địa cầu, theo nhà khoa học không gian Dương Phương và đồng nghiệp tại Công ty Vệ tinh DFH ở Bắc Kinh.
Thách thức trên không gian
Vệ tinh ghi nhận hình ảnh của tàu sân bay Mỹ thông minh và có khả năng phân biệt nhiều mục tiêu chiến thuật, chiến lược bằng cách phân tích hơn 200 khung hình độ phân giải cao mỗi giây. Tốc độ này vốn khá vất vả đối với một số máy tính ở mặt đất, theo nhóm chuyên gia Trung Quốc.
Đưa AI lên không gian sẽ đối diện nhiều thách thức, theo một nhà nghiên cứu hình ảnh vệ tinh tại Bắc Kinh. Các thuật toán AI đòi hỏi sự “đào tạo” mức độ cao dựa trên lượng dữ liệu lớn, trong khi nguồn tài nguyên tính toán trên quỹ đạo lại khá giới hạn.
Các máy tính trên vệ tinh thường thua sút máy tính ở mặt đất về tốc độ xử lý, do trở ngại về trọng lượng, không gian và năng lượng. Ngoài ra, chúng còn phải hoạt động nhiều năm trong môi trường khắc nghiệt. Phần lớn các vi mạch đảm nhận nhiệm vụ AI sẽ nhanh chóng bị hỏng dưới nguồn phóng xạ mạnh.
| Trung Quốc khiếu nại vệ tinh SpaceX suýt va chạm trạm không gian |
Đội ngũ của bà Dương cho biết họ đã đạt đột phá về việc giảm trọng lượng cho công nghệ AI. Việc nhận diện hình ảnh với thuật toán họ phát triển cho vệ tinh tiêu thụ chỉ 3% tài nguyên tính toán so với việc sử dụng thuật toán thông thường.
Họ còn chế tạo thế hệ nhóm mạch AI tích hợp mới có thể đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau cùng lúc trên vệ tinh. Nếu một vi mạch bị hỏng, một vi mạch dự phòng sẽ đảm nhận thay thế để vệ tinh hoạt động liên tục.
Khu vực ở New York khi tàu sân bay USS Harry S. Truman tập trận có mây. Vệ tinh của Trung Quốc xác định tàu sân bay ở những khoảng trống giữa các đám mây với hình ảnh sắc nét đến mức hầu như loại bỏ mọi khả năng sai sót, theo nhóm nghiên cứu của bà Dương.
Trong một thử nghiệm khác để xác định khả năng của AI trên không gian, cũng vệ tinh đó đã phát hiện và thu thập tọa độ của các máy bay quân sự, tàu chiến và các tài sản chiến lược khác như các bồn chứa dầu ở đông bắc Úc. Các nhà nghiên cứu không đề cập tên của vệ tinh và bà Dương chưa phản hồi về đề nghị đưa ra bình luận.
Một số vệ tinh nhỏ do các trường đại học, viện nghiên cứu thuộc chính phủ và các công ty tư nhân ở Trung Quốc phóng lên trong vài năm gần đây đã áp dụng AI để cải thiện phản ứng của Trung Quốc đối với những sự kiện xảy ra trên thế giới. Bà Dương và các đồng nghiệp cho biết vệ tinh thông minh có thể gia tăng tính hiệu quả của truyền thông hàng triệu lần vì AI sẽ loại bỏ những thông tin rác trên các kênh truyền thông.
Trung Quốc còn có kế hoạch đưa AI lên các vệ tinh cũ, theo các nhà nghiên cứu liên quan StarNet, dự án vệ tinh internet toàn cầu do chính phủ Trung Quốc đưa ra vào năm ngoái. StarMet sẽ có khoảng 400 vệ tinh, ít hơn nhiều so với các mạng lưới Starlink và OneWeb của Mỹ. Tuy nhiên, một số vệ tinh viễn thông của Trung Quốc sẽ trang bị những bộ xử lý AI để cải thiện hiệu suất. Những vệ tinh viễn thông này sẽ nhận và phân tích dữ liệu thô từ những vệ tinh cảm biến từ xa trước đó, phân tích những mục tiêu đáng quan tâm và truyền thông tin đến người dùng với độ trễ nhỏ.
Bình luận (0)