Quá khứ cảnh báo hiện tại

Một phụ nữ khóc trong lễ tưởng niệm các nạn nhân của quả bom nguyên tử ném xuống Hiroshima - Ảnh: Reuters

Nhưng năm nay có phần đặc biệt hơn vì sự việc xảy ra cách đây 70 năm được hồi tưởng lại dưới tác động của những biến động mạnh mẽ và sâu sắc về mọi phương diện ở Nhật Bản, về chính trị an ninh ở khu vực, trong quan hệ của Nhật Bản với Mỹ và các nước láng giềng cũng như trong vấn đề vũ khí hạt nhân trên thế giới.

70 năm sau Hiroshima và Nagasaki, trên thế giới có được nhận thức ngày càng thêm phổ biến, thuyết phục và có cơ sở là hai vụ ném bom này mang bản chất của tội ác đáng bị nguyền rủa và bị trừng phạt chứ không phải là chuyện chiến sự trong chiến tranh. Nhận thức này động chạm đến trách nhiệm về pháp lý và đạo lý của Mỹ. Nó làm cho mối quan hệ giữa Nhật Bản và Mỹ thêm nhạy cảm và phức tạp. Chính phủ hai nước này vì duy trì quan hệ liên minh quân sự mà đã cản trở việc xử lý thỏa đáng mọi hậu quả, hệ lụy và tác động về mọi phương diện của thảm họa, trong khi dân chúng ở Nhật Bản không cùng quan điểm ấy.

Lễ tưởng niệm năm nay bị phủ bóng và chi phối bởi sự bất bình của người dân Nhật Bản về các căn cứ quân sự của Mỹ trên lãnh thổ và về việc tình báo Mỹ do thám quan chức Nhật Bản, đẩy Thủ tướng Shinzo Abe vào tình thế rất khó xử.

Trên hết vẫn là lời cảnh tỉnh của lịch sử từ Hiroshima và Nagasaki. Quá khứ cảnh báo hiện tại, nhắc nhở hiện tại hãy vì tương lai mà đừng bao giờ để tái diễn Hiroshima và Nagasaki ở bất kỳ nơi đâu trên trái đất này.