Quốc hội đồng ý cho ghi âm toàn bộ diễn biến phiên tòa

Sáng 24.6, với 459/464 đại biểu bấm nút tán thành, Quốc hội thông qua dự án luật Tổ chức TAND năm 2024,  thay thế luật Tổ chức TAND năm 2014. Nội dung nhận được nhiều quan tâm là quy định về tham dự và hoạt động thông tin (ghi âm, ghi hình) tại phiên tòa, phiên họp.

GIA HÂN

Không hạn chế thời gian ghi âm

Theo quy định tại khoản 3 điều 141 luật mới, việc ghi âm lời nói được thực hiện trong thời gian diễn ra phiên tòa, phiên họp; riêng việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc và tuyên án hoặc công bố quyết định.

Việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của hội đồng xét xử, thẩm phán phải được sự đồng ý của thẩm phán chủ tọa phiên tòa, phiên họp; trường hợp ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tiến hành tố tụng khác, người tham gia phiên tòa, phiên họp thì phải được sự đồng ý của họ và thẩm phán chủ tọa phiên tòa, phiên họp.

Luật mới cũng quy định tòa án tiến hành ghi âm lời nói, ghi hình ảnh diễn biến phiên tòa, phiên họp trong trường hợp cần thiết để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn.

Như vậy, quy định chính thức tại luật Tổ chức TAND năm 2024 về việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa đã "mở" hơn so với dự thảo trước đây; thể hiện qua việc luật chỉ hạn chế với việc ghi hình (chỉ thực hiện ở phần khai mạc và tuyên án), còn việc ghi âm được thực hiện trong toàn bộ quá trình diễn ra phiên tòa (phải được chủ tọa đồng ý).

Trước đó, TAND tối cao từng đề xuất hạn chế cả việc ghi âm và ghi hình tại phiên tòa, chỉ được thực hiện trong phần khai mạc và tuyên án. Đề xuất này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền tác nghiệp của báo chí, khó đảm bảo sự chính xác của thông tin truyền tải đến bạn đọc.

Cả Bộ TT-TT và Hội Nhà báo Việt Nam đều đề nghị cho phép ghi âm, ghi hình diễn biến phiên tòa công khai. Thường trực Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội cũng đề nghị quy định theo hướng tạo điều kiện cho báo chí đưa tin chính xác về vụ án.

Tại phiên thảo luận ở hội trường về dự án luật nêu trên, bên cạnh việc ủng hộ siết chặt hoạt động ghi âm, ghi hình tại phiên tòa, một số đại biểu Quốc hội đề nghị nên "cởi mở" hơn với nhóm đối tượng là phóng viên, báo chí tác nghiệp đưa tin.

PHÚC BÌNH

Ghi âm, ghi hình phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân

Trong báo cáo gửi Quốc hội trước khi bấm nút thông qua luật Tổ chức TAND năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, việc ghi âm, ghi hình tại phiên tòa phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân; bảo đảm sự tôn nghiêm của phiên tòa, phiên họp và hoạt động thông tin theo quy định của pháp luật.

Quá trình diễn ra phiên tòa, phiên họp, nhiều thông tin, chứng cứ được công bố nhưng chưa được kiểm chứng, nhất là thông tin về đời tư cá nhân, bí mật gia đình, bí mật kinh doanh… Các thông tin, chứng cứ này cần được hội đồng xét xử xem xét, kết luận trong bản án, quyết định.

Sau khi tiếp thu ý kiến của các đại biểu, dự thảo luật (hiện đã thông qua) đã được chỉnh lý theo hướng cho phép ghi âm toàn bộ diễn biến phiên tòa, phiên họp; còn việc ghi hình chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định.

Đồng thời, việc ghi âm, ghi hình nêu trên phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa, phiên họp, những người có liên quan theo quy định.

Trong trường hợp cần thiết để phục vụ nhiệm vụ chuyên môn, tòa án tiến hành ghi âm, ghi hình diễn biến phiên tòa, phiên họp; việc sử dụng, cung cấp kết quả ghi âm, ghi hình của tòa án được thực hiện theo quy định của pháp luật và giao Chánh án TAND tối cao quy định chi tiết.