|
|
Đến nay đội đã phối hợp cùng các đơn vị bạn cất bốc, an táng được 2.267 hài cốt liệt sĩ (239 hài cốt có tên) và đã bàn giao 149 hài cốt cho thân nhân liệt sĩ và các địa phương trong cả nước.
Gian nan…
|
Theo các chiến sỹ Đội K72, mỗi lần xuất quân sang nước bạn tìm kiếm và quy tập hài cốt như một lần ra trận. Tất cả đều phải đủ súng đạn, cuốc xẻng, tăng võng, gạo và những đồ vật không thể thiếu cho việc cất bốc mộ liệt sĩ (hương đèn, cồn rửa, túi đựng hài cốt...). Cả đội có gần 50 cán bộ, chiến sĩ, toàn là người khoẻ mạnh, dày dạn kinh nghiệm hành quân, được lựa chọn từ các đơn vị chiến đấu. Tuy vậy, nhiều lúc hành quân vào đến địa điểm, nhiều chiến sĩ không nhấc nổi đôi chân. Vào mùa khô, tình trạng thiếu nước không thể tránh khỏi; nhiều khi sông, suối cạn nước, chỉ đọng lại một vài vũng nhỏ trong các hốc đá, các chiến sĩ phải lấy nước đó để dùng. Người địa phương thường bỏ thuốc vào các vũng nước này để bẫy chim, nếu không biết lấy dùng rất nguy hiểm. Nhiều khi phải cắt cây rừng tìm từng ngụm nước uống, hoặc dùng khăn ướt lau người thay cho tắm.
Thiếu úy Cao Tiến Hùng nhớ lại: “Có lần chúng tôi hành quân vào khu vực Brap So (huyện Xa Nua, tỉnh Kratie), nước ở đó đục như nước vo gạo, nấu cơm không chín, anh em trong đội phải chịu khát để đợi nước từ nơi khác chở đến "viện trợ" mới có để dùng". Hành quân đi tìm các phần mộ liệt sĩ đa phần phải đi bộ, xuyên qua những cánh rừng đầy muỗi và vắt. Những lần hành quân trong rừng gặp mưa, không về kịp đành ngủ lại qua đêm. Tối đến, muỗi và vắt bâu như rêu mọc, anh em không dám rời khỏi võng đi vệ sinh... Mỗi chuyến đi như vậy, ít nhất cũng hai ba chiến sĩ đổ bệnh.
Có những đợt tìm kiếm, chiến sĩ trong đội phải đi bộ 3 - 4 ngày đường rừng mới tới, vì địa điểm quy tập cách cả trăm cây số, lại không thể cơ động bằng xe ô tô, xe máy. Nhiều khi đi gần đến, lương thực cạn, nếu quay về mất thời gian, anh em lại động viên nhau hái rau rừng, bắt cá suối để nấu ăn. Việc tìm kiếm chủ yếu diễn ra vào 6 tháng mùa khô (tháng 11 đến tháng 4 năm sau) nên cả đội tranh thủ thời gian tìm kiếm và luôn cơ động ngủ võng. Nhiều đợt tìm kiếm vô vọng, nhưng cũng có lần thành công ngoài mong đợi.
… không nản chí!
Chiến sĩ Trần Đình Hiền còn nhớ như in cái lần tìm được hơn 10 hài cốt liệt sĩ ở khu vực Kô Đếch (tỉnh Kratie). Theo nguồn tin báo về, tại đây có một ngôi mộ tập thể của các liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Sau khi xác định chính xác nguồn tin, cả đội hành quân đến đó, nhưng lạ thay chỉ là một bãi đất trống. Nhưng cả đội vẫn khoanh vùng rà soát, rồi tập trung đào bới, tìm kiếm mà không phát hiện ra. Lần thứ hai cũng không. Lần thứ ba cũng thế. Mãi đến đợt 1 giai đoạn 10 (năm 2010) mới tìm thấy.
Hơn 11 năm qua, đội đã tìm kiếm, quy tập hơn 2.267 hài cốt liệt sĩ tại Campuchia về nước. Để tìm ra các phần mộ, các chiến sĩ của đội phải dùng nhiều phương pháp khác nhau, không theo một quy luật nào. Theo Thượng úy Trần Huy Đô, nếu nhận được nguồn tin báo có phần mộ trong rừng, thì trước hết phải xác định hướng, rồi lần theo dấu vết cây rừng. Những gốc cây bị chặt ngang gốc, nay mọc chồi trở lại, chứng tỏ ngày xưa bộ đội chặt cây để chôn cất đồng đội. Còn phần mộ nằm trên mặt đất phẳng thì phải tìm theo các ụ đất nhô lên cao hoặc trũng xuống. Khi đào khảo sát, nếu phát hiện các luồng đất sỏi, đất khác màu thì chứng tỏ tại đó có phần mộ…
Nhật Văn
Bình luận (0)