Thật tình khi chưa được ăn, đi qua hàng cá, bao lần nhìn thấy đống rau to đùng trông như mớ râu ngô già xù xì quăn queo, xen lẫn cỏ rác, rong rêu, vỏ nghêu sò... tôi đã không hề bận tâm đến nó. Giả dụ như ngày ấy bà hàng cá có hào phóng tặng không, tôi cũng chối. Vậy mà đôi đũa bếp thần kỳ của mẹ chồng đã biến nó thành món ăn tôi không thể nào quên.
Rau ngoi là lối gọi của người địa phương. Tên khoa học rau câu (Gracilaria) là một chi của Tảo đỏ (Rhodophyta), họ Gracilariaceae - một loại thạch. Tên khác là quỳnh chi, có rất nhiều ở vùng biển nước ta. Thân giòn, màu đỏ, vàng, nâu... Tùy hình dạng, nơi mọc, rau câu được chia thành nhiều loại: rau câu chân vịt, rau câu kỳ lân, rau câu đá, rau câu thường, với các dạng: hình bán trụ, hình dẹp, có khi nhỏ như tơ, nhọn như kim và dài. Loại rau mẹ chồng nấu cho tôi ăn năm nào sợi nhỏ như tơ, màu nâu gụ.
Cách chế biến món ăn rất đơn giản. Rửa đất cát, loại bỏ những vỏ ốc, sò, ngâm nước nhiều lần cho thật sạch rồi luộc nhanh để giữ độ giòn. Nhặt sạch mớ xà lách, rau thơm, lá tỏi... xé nhỏ, trộn chung khi rau ngoi đã nguội. Một muỗng ruốc được hòa với ít nước cho tan, lọc lại thật tinh. Đặt chảo lên bếp. Chảo khô, cho mỡ vào phi thơm bằng mấy tép tỏi giã nát. Khi tỏi bay mùi, cho nước vào nấu sôi nhẹ. Sau cùng cho vào một muỗng ớt tương để làm nổi lên lớp màu đỏ thắm bồng bềnh trên mặt. Tỏi và ớt băm để sẵn trong chén nhỏ, múc nước ruốc vào, làm dịu vị bằng một ít nước cốt chanh. Ngồi vào mâm, hầu như cả nhà không ai lơ là món ăn dân dã này. Gắp nhúm rau ngoi đã trộn lẫn các loại rau sống xanh, chấm nhẹ vào chén nước ruốc kho, và thêm miếng cơm trắng. Từng cọng rau cứ sần sật trong miệng, tiết hương vị lạ lùng của sản vật biển. Cọng lá tỏi góp thêm vị thơm cay nồng, nước ruốc kho vừa đậm vị vừa cay xè làm người ăn chảy nước mắt. Hương vị ấy khiến ai đã từng được thưởng thức phải nhớ suốt đời.
Cuối tháng hai âm lịch là mùa rau ngoi xứ Huế. Những ngày ấy nên tranh thủ ra chợ mua mau ăn thử, nếu chậm trễ ta lại phải chờ đến tận năm sau...
Hoàng Thị Như Huy
(Nghệ nhân dân gian Việt Nam)
Bình luận (0)