Từ tháng chạp âm lịch, những con cá rô đồng bụng ứ đầy trứng, từ trong các con sông, các bàu ao nước sâu theo dòng nước mưa ra những đồng ruộng gần đó sinh sản. Cá sinh sản rồi sống theo chân cây lúa và ở dọc các mương dẫn nước gần ruộng.
 Ăn rô đồng nướng với cơm phải có đĩa rau sống trộn dưa leo xắt mỏng - Ảnh: Tuy An |
Mấy tháng trôi qua, những con cá mới sinh ở trong ruộng lúa nay đã lớn. Và cuối giêng, lúa đã gần chín. Để dễ chuẩn bị cắt lúa, người ta cản không cho nước vào ruộng nữa, thế là lũ rô đồng lại ngược theo dòng nước bơi lên nguồn và mắc cạn ở đầu những đám ruộng, những con mương. Vì thế dạo này ở quê tôi, người đi làm đồng thường bắt được nhiều cá rô đồng.
Giống như đầu ngày mưa, con rô cuối giêng cũng béo và thơm ngon không kém. Ngày trước cha tôi thường bảo, hễ tiết trời còn lạnh thì cá đồng còn béo, còn ngon khó tả. Vì thế trong ký ức của mấy anh em tôi, trong các loại cá đồng thì cá rô vẫn khó quên nhất.
Các món phổ biến từ rô đồng từ xửa xưa đến giờ vẫn là: chiên xù; kho rục với lá gừng, củ nghệ; hoặc thêm nữa là món nướng. Tuy hết sức dân dã song cá rô đồng nướng dằm với nước mắm ngò thì... chỉ có thể ăn hết cơm chứ chưa biết no.
Cá bắt về còn sống, nhốt trong cái thau bạc hay cái lu đất cạnh hiên nhà, lúc nào muốn ăn thì sẽ có ngay một mớ. Nếu nướng thì nên chọn những con lớn cỡ hơn hai ngón tay trở lên mới ngon. Chú ý rô đồng nướng không đánh vảy mà chỉ lấy mang bỏ ruột. Thế là đem cá tươi nguyên chất, không cần ướp gia vị, nướng bằng nẹp hoặc bằng vỉ trên lửa than. Lửa liu riu đượm, lớp vảy cá màu nâu xanh chuyển dần sang vàng. Khoái nhất là khi nướng, con nào con nấy toàn thân ứa mỡ, nhỏ xuống bếp than xèo xèo tỏa mùi thơm ngậy mũi. Mùi thơm theo gió bay tận đầu ngõ làm bất kỳ ai “bắt” được mùi cũng phải bồn chồn nôn nao... đói bụng.
Để cho món rô nướng ngon, nhất thiết phải chuẩn bị một chén nước mắm nguyên chất ớt giã với cây ngò (miền Bắc gọi là rau mùi), hoặc với lá ngò tàu (ngò gai) vắt thêm ít chanh. Cá rô “hạp” với vị mặn thơm chua nhẹ này. Gắp trải đều những con cá vừa chín lên đĩa, rưới nước mắm đã giã sẵn lên những con cá còn nóng hôi hổi thì vừa sau động tác ấy là tiếng kêu xèo nhẹ, mùi thơm mặn mà tỏa khắp.
Ăn rô đồng nướng với cơm phải có đĩa rau sống trộn dưa leo xắt mỏng. Cơm nóng, mắm ngon, cá tươi, rau vườn, thử hỏi còn gì cho bằng...
Tuy An
Bình luận (0)