Sản xuất nước muối sinh lý bằng công nghệ... thủ công

Ngày 4.5, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Nguyễn Tấn Bỉnh có công văn chỉ đạo phòng y tế 24 quận, huyện trên địa bàn TP về kiểm tra các sản phẩm: natri clorid 0,9% (nước muối sinh lý), cồn 70 độ, cồn 90 độ, ô xy già... đang lưu hành trên thị trường nhưng tính pháp lý không rõ ràng; chỉ đạo các bệnh viện ngưng ngay việc sử dụng các sản phẩm dùng ngoài không có số đăng ký theo quy định.

Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cũng cho biết đang tổng kiểm tra các công ty sản xuất các sản phẩm này.

Mới đây ngày 26.4, đoàn kiểm tra của Sở Y tế TP.HCM đến ấp Tiền Lân, xã Bà Điểm (H.Hóc Môn) kiểm tra Công ty cổ phần thương mại thiết bị y tế Vĩnh Phúc. Tại đây, có hàng ngàn thùng nước muối thành phẩm đã đóng thùng xong. Nhân viên không có bảo hộ lao động, găng tay. Nền nhà xưởng ngổn ngang nước chảy, đất cát, trông rất bẩn. Trong phòng pha chế, dụng cụ để lẫn lộn đủ thứ; bồn chứa nước natri clorid thì phèn bám vàng khè; cạnh đó là những thùng to chứa cồn. Qua kiểm tra, đoàn đã kết luận công ty này có những sai phạm: đăng ký sản xuất ở Q.12 nhưng sản xuất ở H.Hóc Môn; đăng ký sản xuất mỹ phẩm nhưng không triển khai hoạt động theo nguyên tắc tiêu chuẩn CGMP-ASEAN; chưa có phòng kiểm nghiệm; năm 2016 chưa gửi mẫu đến cơ quan chức năng để kiểm tra chất lượng; chưa có hồ sơ nghiên cứu độ ổn định với từng sản phẩm; các nguyên liệu đầu vào chưa có phiếu kiểm nghiệm của nhà cung cấp; chưa có thông tin số lô hoặc mã, ngày tháng sản xuất và đóng gói... Hàng ngàn chai nước muối sinh lý thành phẩm đã bị đoàn buộc tạm ngưng đưa ra thị trường. Chưa hết, không chỉ sản xuất nước muối sinh lý, công ty này còn sản xuất cồn 70 độ, 90 độ nhưng không có một tờ giấy phép lận lưng! Ngày 3.5, đại diện công ty này đã lên Sở Y tế làm việc và thừa nhận sai sót.

Tiếp đó, đoàn kiểm tra của Sở Y tế TP.HCM đến kiểm tra chi nhánh Công ty cổ phần quốc tế Đại Lợi (KP.5, P.Đông Hưng Thuận, Q.12). Nếu như ở Công ty cổ phần thương mại thiết bị y tế Vĩnh Phúc có quy trình rót natri clorid bằng máy thì ở đây lại rót bằng tay. Phía trên, tay nhân viên cầm vòi rót dung dịch natri clorid thì phía dưới chân lội nước bì bõm. Cảnh tượng sản xuất hoàn toàn không giống với những gì công ty quảng cáo trên bao bì: “Sản phẩm này được bào chế từ nguyên liệu muối biển VN thuần khiết 100% trên dây chuyền công nghệ hiện đại...”! Đoàn kiểm tra kết luận công ty chưa xuất trình hồ sơ pháp lý sản xuất dung dịch natri clorid tại địa chỉ trên, kể cả hồ sơ pháp lý cồn 70 và 90 độ đang lưu kho tại đây.

Sở Y tế TP.HCM đã đề nghị phòng y tế các quận huyện thông báo ngay đến các cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn quản lý, các sản phẩm: natri clorid 0,9%, cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước ô xy già, cồn Iod là thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước, phải được Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấp số đăng ký lưu hành tại VN mới được phép lưu thông trên thị trường. Đối với các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn thành phố phải khẩn trương tiến hành rà soát tính pháp lý của các sản phẩm này. Ngưng ngay việc sử dụng thuốc dùng ngoài sản xuất trong nước cho bệnh nhân khi các sản phẩm này không có số đăng ký lưu hành do Cục Quản lý dược cấp.

“Nước muối sinh lý, cồn 70 độ, cồn 90 độ, nước ô xy già, cồn Iod... đang lưu hành trên thị trường phải được Cục Quản lý dược cấp số đăng ký lưu hành tại VN. Các công ty phải in số đăng ký được Bộ Y tế cấp lên nhãn thuốc và phải chấp hành đúng các quy chế có liên quan tới sản xuất và lưu hành thuốc...”, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM thông tin thêm.

Người dân không biết đường lần Hiện nay trên thị trường bán tràn lan nước muối sinh lý loại chai 0,5 - 1 lít với giá từ 6.000 - 10.000 đồng/chai. Hầu hết nước muối sinh lý đều ghi công dụng: có tác dụng phòng chống bệnh răng miệng, viêm lợi, viêm chân răng, viêm họng, viêm amidan, viêm xoang và cả các bệnh lây qua đường hô hấp, dùng rửa vết thương, rửa mắt... Người tiêu dùng mua sử dụng nhưng không thể biết được sản phẩm này được sản xuất ra sao. Dược sĩ Đỗ Văn Dũng, Trưởng phòng Quản lý dược (Sở Y tế TP.HCM), cho biết những sản phẩm dùng súc miệng (làm sạch miệng, làm thơm miệng...) hầu hết nhà sản xuất đăng ký dưới dạng sản phẩm mỹ phẩm. Chỉ có một số doanh nghiệp đăng ký dạng thuốc tiêm, thuốc tiêm truyền, thuốc nhỏ mắt, thuốc sát trùng vết thương, nhưng phải thực hiện việc đăng ký thuốc theo Thông tư 44 của Bộ Y tế với hồ sơ đăng ký thuốc theo quy định rất nghiêm ngặt. Ông Dũng khẳng định tính năng công dụng của mỹ phẩm là làm sạch, làm đẹp, làm thơm. Do vậy, tính năng, công dụng “làm sạch vết thương, phòng chống bệnh tật” không phải là tính năng, công dụng của mỹ phẩm. “Nên lựa chọn thương hiệu để mua, đương nhiên thương hiệu của các công ty dược là ổn định, uy tín. Với công ty dược lớn thì nước muối sinh lý được đăng ký là thuốc, có quy trình sản xuất nghiêm ngặt, được kiểm soát chất lượng”, một chuyên gia dược khuyến cáo. Theo chuyên gia này, với nước muối sinh lý đăng ký là mỹ phẩm thì chỉ nêu công dụng dùng ngoài da. Mỹ phẩm không có chức năng, công dụng phòng bệnh, chữa bệnh. Do vậy, mỹ phẩm càng không dùng để rửa vết thương, mũi, mắt, tai, xoang... vì sẽ không đảm bảo vô khuẩn. Đồng tình với quan điểm trên, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - thần kinh Bệnh viện Nhi đồng 1, cho rằng loại nước muối sinh lý để rửa vết thương, nhỏ mắt, mũi đòi hỏi phải được sản xuất trong môi trường vô khuẩn tuyệt đối thì mới an toàn cho người sử dụng.