Cách đây 1 năm, sự việc hệ sinh thái và các rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun, nằm trong vịnh Nha Trang bị tàn phá nghiêm trọng nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận, các nhà khoa học và quản lý.
Cả một vùng san hô tại khu bảo tồn Hòn Mun bị tẩy trắng vào thời điểm tháng 6.2022
K.M
Thời điểm đó, nhiều vùng san hô tại khu vực Hòn Mun bị xóa trắng khiến những người yêu thiên nhiên cảm thấy rất xót xa. Sau đó, tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều chỉ đạo để xử lý, phục hồi lại khu bảo tồn biển được xem là một trong những nơi có hệ sinh thái rạn san hô đa dạng sinh học cao thuộc hàng đầu của Việt Nam và thế giới, có giá trị cao về mặt sinh học, kinh tế quan trọng.
Kinh hãi cảnh nước thải ‘bủa vây’ biển Nha Trang, đe dọa rạn san hô Hòn Chồng
Theo ông Huỳnh Bình Thái, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Nha Trang (BQL), sau sự cố xảy ra, BQL đã thực hiện ngay việc tạm dừng hoạt động bơi, lặn biển, tàu và thúng đáy kính trong vùng nước đảo Hòn Mun từ ngày 27.6.2022 cho đến thời điểm này. Đồng thời, thực hiện nhiều giải pháp để quản lý, bảo vệ và phục hồi khu bảo tồn biển này.
Khu bảo tồn biển Hòn Mun
VT
Trong thời gian thực hiện tạm thời dừng các hoạt động bơi, lặn biển và các hoạt động khác tại phân khu bảo vệ nghiêm ngặt đảo Hòn Mun, BQL vịnh Nha Trang đã tổ chức khảo sát, đánh giá nhanh tình trạng rạn san hô ở Hòn Mun định kỳ 3, 6 tháng/lần.
Kết quả khảo sát, đánh giá nhanh thời gian gần đây nhất cho thấy, giá trị trung bình độ phủ san hô sống (bao gồm san hô cứng và san hô mềm) đối với rạn ở phía bắc Hòn Mun khoảng 65,5%. Theo tiêu chuẩn sức khỏe rạn thì độ phủ san hô sống ở bắc Hòn Mun nằm ở khoảng giữa thang bậc xếp loại tốt (từ 51-75%). Trong đó san hô cứng chiếm 60%, san hô mềm chiếm khoảng 5%.
San hô tại khu vực tây bắc Hòn Mun đang dần phục hồi
BQL
Đối với các loài cá rạn san hô, kết quả khảo sát cho thấy cá Mó gù, xuất hiện dưới 0,5 cá thể và cá Bướm xuất hiện 1 cá thể tại các mặt cắt khảo sát. Cá Bướm, cá Mó trung bình khoảng 2 cá thể trên mỗi đoạn 20m của dây mặt cắt. Điều đó cho thấy một phần do ảnh hưởng của việc mất môi trường sống (rạn san hô) do tác động của cơn bão tháng 12.2021 (bão Rai) làm gãy đổ san hô.
Còn ở phía tây nam Hòn Mun, khu vực mà rạn san hô bị ảnh hưởng nặng nề nhất của cơn bão Rai năm 2021 đã làm gãy đổ và sóng đánh lên bờ tới 80 -90% diện tích rạn san hô gần bờ, độ phủ san hô còn lại 10%.
Tuy nhiên, qua kết quả khảo sát tháng 10.2022 và tháng 3.2023, san hô khu vực này đang có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là các loài san hô thuộc giống Acropora chiếm ưu thế, khi san hô 1-2 tuổi có độ phục hồi nhiều; mầm san hô non cũng đang mọc lên dày.
Còn ở phía nam Hòn Mun, kết quả khảo sát cho thấy độ phủ san hô khoảng 70-80%, tập trung ở độ sâu từ 5 -15 m. Theo tiêu chuẩn sức khỏe rạn thì độ phủ san hô sống ở Nam Hòn Mun nằm ở khoảng của thang bậc xếp loại tốt (từ 51-75%). Thành phần loài san hô đa dạng, trong đó san hô mềm có kích thước trung bình đến khá lớn, do đó khu vực này có nhiều loài cá rạn quay về và tập trung sinh sống. Các loài cá như cá Bướm, cá Mó, cả Mú trung bình khoảng 3 cá thể trên mỗi đoạn 20m của dây mặt cắt. Nhiều nhất là các loài cá Thia và cá Đuôi gai. Qua kết quả khảo sát nhanh, hiện trạng rạn san hô khu vực này đang phát triển tốt hơn 2 khu vực trên.
Vùng san hô phía nam Hòn Mun hiện nay
BQL
Ông Thái cho biết thêm, thời gian tới BQL vịnh Nha Trang tiếp tục tạm dừng tất cả các hoạt động dịch vụ du lịch và các hoạt động khác trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt Hòn Mun cho đến khi rạn san hô có sự phục hồi đáng kể và hệ sinh thái biển Hòn Mun đã được cân bằng. Đồng thời tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm của các tổ chức, cá nhân trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt Hòn Mun.
"Hiện còn rất ít tình trạng tẩy trắng rạn san hô. Chúng tôi cũng đang phối hợp với đơn vị tư vấn lập báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư lắp đặt giàn phao phân vùng và camera giám sát bảo vệ rạn san hô khu vực Hòn Mun", ông Thái cho hay.
Ông Huỳnh Bình Thái, Trưởng BQL vịnh Nha Trang, cho biết qua kết quả khảo sát nhanh rạn san hô, hiện nay tại khu vực phía nam Hòn Mun có hệ sinh thái rạn san hô được duy trì phát triển tốt (độ phủ 70-80%, đa dạng về thành phần loài san hô, nhiều loài san hô mềm, tập trung các loài cá rạn, khu vực có độ sâu phù hợp), các yếu tố này đáp ứng với nhu cầu hoạt động du lịch lặn biển chuyên nghiệp. Vì vậy, Ban kiến nghị UBND TP.Nha Trang cho phép mở thêm điểm lặn ở khu vực phía nam Hòn Mun (ngoài điểm lặn Hòn Rơm như hiện nay).
Khi được sự đồng ý của UBND TP.Nha Trang, BQL vịnh sẽ tổ chức kiểm tra, giám sát chặt chẽ về số lượng du khách để không gây hiện tượng quá tải cho hệ sinh thái, chỉ áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh hoạt động lặn thể thao chuyên nghiệp có đăng ký, khách tham gia lặn phải có chứng chỉ lặn thể thao quốc tế. Đối với các khu vực còn lại của Hòn Mun, đơn vị tiếp tục dừng các hoạt động, thường xuyên theo dõi rạn san hô và tổ chức tuần tra, kiểm soát 24/24 giờ
Sau 1 năm thực hiện tạm dừng các hoạt động bơi lặn ở Hòn Mun, BQL Vịnh Nha Trang cũng đề nghị UBND TP.Nha Trang cho phép BQL vịnh phối hợp với đơn vị nghiên cứu khoa học thực hiện khảo sát, đánh giá đa dạng sinh học ở phân khu bảo vệ nghiêm ngặt Hòn Mun để xem xét mức độ phục hồi của hệ sinh thái rạn san hô và làm cơ sở đưa ra các giải pháp quản lý, bảo vệ hiệu quả. Dự kiến kinh phí khoảng 100 triệu đồng từ nguồn ngân sách của thành phố.
Bình luận (0)