Sấu chín dầm “níu” mùa thu Hà Nội

Thu sắp qua, đông đã tới cận kề. Những gánh hàng sấu chín dầm lác đác trên phố dường như đang cố gắng “níu” thu ở lại với Hà Nội.

Mùa thu Hà Nội nổi tiếng với rất nhiều món ngon, nào hồng đỏ, chuối vàng, cốm xanh, hương chè sen thơm ngát… Với riêng tôi, cảm nhận chất thu mộc mạc, đậm đà nhất lại qua những quả sấu chín dầm, món ăn vặt mà mỗi lần nhớ đến dễ khiến người ta… ứa nước miếng.

Thời điểm mùa sấu chín rộ nhất là vào khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10, và chỉ kéo dài trong khoảng 30 - 50 ngày. So với sấu xanh của mùa hè, sấu chín hay sấu già của mùa thu có quả căng tròn hơn, mập mạp hơn, mọng nước hơn. Vỏ sấu không còn xanh mà thâm xám, hương đã thơm, vị ngọt đã thay vị chát và vị chua cũng đã có phần vơi bớt.

Sấu chín được cạo sạch lớp vỏ sẽ thấy phần “thịt” sấu vàng ươm. Phải thật khéo để tách “thịt” sấu ra khỏi hạt, cắt theo vòng xoáy trôn ốc mà không bị đứt. “Xử” sấu chín cực kỳ đơn giản, có thể chấm muối ăn ngay hoặc đem dầm với đường, muối và ớt.

Để khoảng nửa giờ cho ngấm kỹ gia vị, sấu dầm ăn sẽ thấy bớt chua. Cắn một miếng, thấy giòn sần sật vị quả ngấm đủ chua, cay, ngọt, mặn hòa tan trên lưỡi. Càng để lâu thì sấu dầm ngấm đường sẽ càng ngọt, càng mềm, ăn càng đưa miệng.

Làm sấu dầm dễ là vậy, nhưng những người mê mẩn món ăn này thường ngại khâu tỉ mẩn cạo vỏ, cắt “thịt” sấu nên hay mua hàng bán sẵn. Vào mùa chín rộ, sấu chín đã được tách hạt, hoặc đã được dầm sẵn rất dễ tìm mua ở những gánh hàng rong trong chợ hay trên đường phố Hà Nội với giá khoảng 12.000 - 15.000 đồng/lạng.

Tháng 11 về, sấu đã cuối mùa. Những gánh hàng rong bán sấu chín cũng dần thưa thớt. Nếu cố lần mò trên những con phố trung tâm vẫn sẽ tìm mua được sấu chín. Tuy nhiên, càng cuối mùa thì giá cũng càng đắt.

Món sấu dầm gây “ứa nước miếng” vẫn được coi là một nét “duyên thầm” của ẩm thực mùa thu Hà Nội này đã trở thành một phần trong ký ức tuổi thơ của tôi! Nhớ năm học lớp 3, “trình độ” ăn sấu chín của tôi đã đạt tới “cảnh giới” có thể ăn cả ngày mà chẳng hề thấy tê buốt răng.

Hai chị em tôi hay đạp xe lên phố Trần Hưng Đạo để nhặt sấu chín rơi xuống gốc, đem về chấm muối ớt. Tới giờ, tôi vẫn bật cười khi nhớ lại cái vẻ mặt nhăn nhó vì chua, xuýt xoa vì cay của cô em gái.

Ước mơ của tôi khi đó cũng bé mọn lắm. Tuổi thơ nghèo khó, tôi chỉ ước có đủ tiền để lên chợ đầu mối Long Biên ở gần nhà mua cả bao tải sấu về, để thỏa thích làm sấu dầm muối ớt, sấu ngâm đường, rồi cả món ô mai sấu nấu với nước đường và gừng tươi.

Hà Nội sắp sang đông. Lại sắp qua một mùa thu đẹp đẽ với những mảng trời xanh ngắt, cao vợi, những cơn gió chiều miên man, những buổi tối thoảng hương hoa sữa, những tiết trời se lạnh dễ khiến người ta bồi hồi...

Và Hà Nội cũng lại sắp chia tay một mùa sấu chín mộc mạc mà gợi lên bao ký ức trong sáng của tuổi thơ!

Bài, ảnh: Linh San