'Siết' thuế căn hộ cho thuê

Trên trang thông tin bất động sản, một căn hộ chung cư Thuận Việt (P.15, Q.11, TP.HCM) rao cho thuê căn hộ có diện tích 98 m², 3 phòng ngủ với giá 13 triệu đồng/tháng. Liên hệ với số điện thoại tên Thuận (môi giới cho thuê), người này cho biết hiện căn hộ đang trống, có thể vào ở ngay. Đến khi đề cập đến việc xuất hóa đơn hay chứng từ gì liên quan đến tiền thuê nhà, ông Thuận cho biết đây là nhà cá nhân cho thuê nên không có hóa đơn, tự người thuê tìm chứng từ.

Cục Thuế TP còn đề xuất các biện pháp chống thất thoát qua quản lý công tác cho thuê, thu tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân trong hoạt động quản lý đất đai và kinh doanh bất động sản. Cụ thể, cơ quan thuế sẽ rà soát các trường hợp kê khai thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ đối với giao dịch chuyển nhượng bất động sản trên địa bàn TP. Qua đó, căn cứ, đối chiếu các dữ liệu kê khai thuế đối với giao dịch bất động sản trong cùng khu vực, địa bàn, quy mô, diện tích tương ứng để đấu tranh, buộc người nộp thuế phải khai thuế đúng giá trị chuyển nhượng thực tế. Cơ quan thuế cũng sẽ phối hợp với Trung tâm thông tin và tư vấn công chứng (Sở Tư pháp) để trao đổi thông tin liên quan đến hợp đồng chuyển nhượng bất động sản tại các tổ chức công chứng trên địa bàn.

Là người từ tỉnh thành khác đến TP.HCM làm việc, chị Trang (Q.3, TP.HCM) cho biết chị thuê căn phòng của một gia đình có diện tích khoảng 45 m², 2 phòng ngủ với giá 10 triệu đồng, chưa kể tiền điện nước. Gia đình này có khoảng 6 căn phòng cho thuê như vậy nên mỗi tháng thu về tầm 60 triệu đồng. Người thuê hầu hết không yêu cầu chứng từ gì ngoài hợp đồng đặt cọc giữa hai bên nên chủ nhà kê khai giá thấp hơn nhiều để thuế đóng cũng ít. Đây là tình trạng phổ biến nhiều năm nay.

Trước đây, theo quy định, cá nhân cho thuê nhà sẽ yêu cầu cơ quan thuế xuất hóa đơn để cung cấp cho người thuê. Nhưng quy định này sau đã bỏ, công ty thuê nhà cho nhân viên, chuyên gia ở chỉ cần có hợp đồng thuê giữa hai bên là có thể đưa vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp. Lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM cho biết riêng cá nhân cho cá nhân thuê chung cư hay nhà cửa, việc quản lý cũng khó hơn, do đó cơ quan thuế sẽ phải phối hợp với UBND quận, từ đó xuống UBND phường cũng như cơ quan công an để nắm bắt thông tin. Ngoài việc không kê khai, tính thuế giá cho thuê nhà, nhiều trường hợp kê khai giá cho thuê thấp hơn thực tế. Để chống thất thu trong việc kê khai 2 giá, cơ quan thuế phải đối chiếu với các hợp đồng cho thuê nhà tương tự trong cùng chung cư, cùng khu vực... rồi trao đổi lại với người cho thuê. "Không thể có chuyện mặt bằng chung cho thuê của căn hộ khu vực này đang là 13 - 15 triệu đồng mà lại có người cho thuê chỉ 5 triệu đồng. Cho thuê nhà hiện đóng thuế 10% (5% là thuế giá trị gia tăng và 5% là thuế thu nhập doanh nghiệp) và chiếm số thu lớn trên tổng thu của hộ kinh doanh nên cơ quan thuế đã thực hiện phối hợp từ vài năm trước với các cơ quan địa phương. Một số vụ cá nhân cho thuê nhà mà không kê khai, cơ quan thuế đã yêu cầu họ lên kê khai bổ sung những tháng năm trước đó chưa thực hiện. Ngoài truy thu thuế, cơ quan thuế còn ra quyết định xử phạt chậm nộp", vị này nói.

Cục Thuế TP.HCM vừa có kiến nghị lên UBND TP.HCM quản lý thu thuế trong hoạt động cho thuê căn hộ tại các chung cư, cao ốc. Những đối tượng được đề xuất thu thuế là các cá nhân, tổ chức cho thuê căn hộ, cho thuê nhà ở, cho thuê mặt bằng kinh doanh tại các chung cư; các cá nhân tổ chức trực tiếp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong khu vực chung cư; cá nhân, tổ chức cho thuê văn phòng. Cơ quan thuế sẽ làm việc với ban quản trị chung cư để cung cấp danh sách các hộ cho thuê căn hộ, các hộ trực tiếp kinh doanh tại chung cư, phối hợp với công an khu vực, rà soát danh sách khai báo tạm trú, tạm vắng để tuyên truyền cho các chủ căn hộ có cho thuê nhà, căn hộ kê khai, nộp thuế cho thuê thông qua ban quản trị chung cư... Vận động cá nhân, doanh nghiệp cho thuê nhà, thuê văn phòng cung cấp thông tin hợp đồng thuê nhà để có căn cứ xác định, so sánh giá cho thuê thực tế và giá theo kê khai nộp thuế của các hộ, cá nhân cho thuê mua nhà, căn hộ, cho thuê văn phòng. Cục Thuế TP.HCM đề xuất thực hiện thí điểm thu thuế căn hộ cho thuê đối với các chung cư thuộc địa bàn Q.11, gồm: chung cư Res 11 (205 Lạc Long Quân, P.3); khu nhà ở thương mại Thuận Việt (319 Lý Thường Kiệt, P.15); cao ốc Bảo Gia (184 Lê Đại Hành, P.15); chung cư 70 Lữ Gia (70 Lữ Gia, P.15); cao ốc Khải Hoàn (624 Lạc Long Quân, P.5).

Ông Trần Xoa, Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, ủng hộ việc cơ quan thuế thực hiện chống thất thu trong lĩnh vực cho thuê nhà, chung cư bởi thời gian qua thị trường này có doanh thu rất lớn mà chưa được quan tâm thích đáng. Một người có nhiều căn hộ cho thuê mang về nguồn thu nhập có khi lên đến hàng trăm triệu mỗi tháng mà không đóng thuế, trong khi người làm công ăn lương vài chục triệu đã phải đóng.

Việc cơ quan thuế thực hiện thí điểm chống thất thu thuế cho thuê chung cư, nhà ở trên địa bàn Q.11 không có nghĩa các địa bàn khác cơ quan thuế không thực hiện. Do đó để tránh vi phạm tội trốn thuế, những người có nhà cho thuê có doanh số trên 100 triệu đồng/năm, tương ứng 8,3 triệu đồng/tháng cần kê khai, đóng thuế. Trong trường hợp số thuế được xác định trốn trên 100 triệu đồng, sẽ bị phạt và có thể xử lý hình sự. Về mức phạt tiền, cơ quan thuế phạt từ 1 - 3 lần số thuế trốn, còn nếu vụ việc đã chuyển qua tòa án thì mức phạt cao lên đến 4,5 tỉ đồng đối với cá nhân và 10 tỉ đồng đối với pháp nhân.