Lần đầu tiên lấy sỏi thận cho 3 bệnh nhi qua 'đường hầm siêu nhỏ'

Ba bệnh nhi từ 3-7 tuổi bị sỏi thận gây đau âm ỉ vùng hông lưng và nhiễm khuẩn niệu tái phát nhiều lần đã được các bác sĩ (BS) Bệnh viện Bình Dân phẫu thuật lấy sạch sỏi bằng kỹ thuật mới, chỉ rạch da khoảng 5 mm.

Sáng 24.4, tiến sĩ - bác sĩ (TS.BS) Đỗ Anh Toàn, điều hành Khoa phẫu thuật điều trị sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM, cho biết bệnh viện vừa phẫu thuật lấy sỏi thận qua da bằng đường hầm siêu nhỏ (ultra-mini PCNL - UMP) cho 3 bệnh nhi từ 3-7 tuổi.

Đây là kỹ thuật mới giúp loại bỏ sỏi thận ít mất máu, ít tổn thương nhu mô thận, ít đau, hồi phục nhanh sau mổ và hầu như không để lại sẹo. Trước đây, người bệnh trẻ em thường phải trải qua mổ mở đế lấy sỏi thận.

Ba bệnh nhi gồm: V.N.K (3 tuổi, ngụ TP.HCM) có sỏi thận trái, kích thước 21 x 20 mm, cùng 2 sỏi nhỏ. Bệnh nhi P.Đ.N.Y (7 tuổi, ngụ TP.HCM) có sỏi 9 x 10 mm ở thận phải. Bệnh nhi N.T.T.N (6 tuổi, ngụ Cần Thơ) có sỏi 9 x 13mm ở trận trái.

Sỏi thận ở 3 bệnh nhi Ảnh: BVCC

Theo bệnh sử, người nhà cho biết các cháu thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Mặc dù được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.

Theo TS.BS Đỗ Anh Toàn, việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi thận. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.

Tại buổi hội chẩn, các BS Khoa phẫu thuật sỏi thận chuyên sâu, nhận định đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, các BS quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi qua đường hầm siêu nhỏ qua da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser. Kỹ thuật lấy sỏi thận qua da được Bệnh viện Bình Dân thực hiện từ năm 1997 tới nay, mỗi năm thành công hơn 1.000 ca trên người lớn, nay đã mở rộng ứng dụng kỹ thuật này trên nhóm người bệnh trẻ em.

Theo TS.BS Đỗ Anh Toàn, một số người cho rằng sỏi tiết niệu nói chung (sỏi tiết niệu gồm: sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, sỏi niệu đạo, trong đó sỏi thận được xem là phức tạp nhất) chỉ gặp ở người lớn là không đúng.

Trên thực tế, sỏi tiết niệu vẫn có ở trẻ em, dù hiếm gặp hơn người lớn. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu… Gần đây, số lượng trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động...

Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.

Làm sao phát hiện sớm sỏi tiết niệu ở trẻ em? Để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, các BS Bệnh viện Bình Dân khuyến cáo phụ huynh nên: - Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu (hiếm) - Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm khuẫn tái đi tái lại... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế. - Tập thói quen cho trẻ uống đủ nước, ăn đầy đủ các nhóm thức ăn, hạn chế ăn mặn, tránh táo bón, tránh nhịn tiểu, tránh để trẻ dư cân, béo phì nhằm ngừa sỏi thận nói riêng và sỏi tiết niệu nói chung.