Trạm cấp cứu vệ tinh từ chối đi cứu người!

Mới đây, vụ cô gái bị tai nạn giao thông ở TP.HCM, nhiều người chứng kiến, nhưng không gọi cấp cứu 115. Cô gái tử vong. Nhiều ý kiến cho rằng “nếu gọi 115 thì khả năng cô gái sẽ được cứu vì hiện nay mạng lưới cấp cứu 115 tại TP.HCM rộng khắp”. Thực tế cấp cứu 115 có cấp cứu kịp thời?

Trong những ngày ở Trung tâm cấp cứu (CC) 115 (TP.HCM), PV Thanh Niên đã ghi nhận công tác CC tại “tổng hành dinh” thì nhanh, nhưng các trạm CC vệ tinh 115 ở quận huyện lúc nhận CC, lúc từ chối!

Tổ chức 2 kíp cấp cứu riêng biệt BS Nguyễn Văn Vui, Phó giám đốc BV đa khoa Sài Gòn (nơi được đánh giá là ít từ chối cuộc gọi CC), cho rằng BV ngoài 2 ô tô CC thì còn có xe CC gắn máy nên có thể đáp ứng được yêu cầu. BV có tổ chức 2 ê kíp trực CC riêng biệt, một ê kíp nội viện và một ê kíp ngoại viện nên rất chủ động trong CC ngoại viện khi có yêu cầu từ Trung tâm CC 115. Đây cũng là BV duy nhất tại TP có 2 ê kíp CC riêng nên hoạt động rất “trơn tru”.

14 giờ 3 ngày 2.7, Trung tâm CC 115 nhận cuộc gọi từ một gia đình ở mặt tiền đường Âu Cơ, P.14, Q.Tân Bình. Một giọng nữ nhờ CC 115 hỗ trợ cho xe đến CC bệnh nhân (BN) bị đột quỵ và chuyển về Bệnh viện (BV) Trưng Vương. Lập tức, nhân viên trực tổng đài (Trung tâm CC 115) gọi trạm CC vệ tinh 115 đặt tại BV Q.Tân Phú, thì nơi này báo xe CC… bận. Nhân viên tổng đài 115 tiếp tục gọi Trạm CC vệ tinh 115 tại BV Q.Tân Bình, nơi này cũng báo xe CC... bận.

Sau 3 phút điều động xe CC trạm vệ tinh gần địa chỉ nhà BN không có, nhân viên tổng đài nhấn chuông báo động và rồi ê kíp y bác sĩ (BS) tại Trung tâm CC 115 lên đường đến nơi. Sau 15 phút xe CC mới đến nơi, các y BS đo huyết áp, nghe tim và lấy ven truyền dịch. 5 phút sau đó BN được đưa lên xe để đến BV. Tài xế lái xe CC lắc đầu, bảo: “BV Q.Tân Phú cách nhà BN chừng 500 m, vậy mà không đi!”.

Khi xe hú còi vận chuyển BN về BV Trưng Vương đoạn đi ngang qua BV Q.Tân Phú (trên đường Âu Cơ) thì bỗng xuất hiện một người mặc áo cam, chạy xe máy, phía sau xe có gắn đèn báo hiệu (loại đèn dùng trong báo hiệu sửa chữa cầu đường). Người này chạy trước đầu xe CC và liên tục thổi còi yêu cầu các xe nhường đường cho xe CC (ảnh). Dù vậy, người đi đường vẫn cố tình chạy vượt, làm cản trở xe CC. Nhờ có “người hùng”, xe CC đưa BN đến BV chỉ mất 7 phút (giảm gần một nửa thời gian so với lúc đi).

Khi đến BV, PV Thanh Niên định phỏng vấn thì anh này nhất quyết không nói tên, số điện thoại, và bảo “đây là chuyện quá nhỏ”. Anh chỉ nói làm cho một công ty ở Q.7, và chia sẻ, trên đường đi làm, hễ thấy xe CC chở BN là anh liền chạy trước “dọn đường”. Tuy vậy, theo anh, nhiều người dân rất vô cảm, không bao giờ nhường đường cho xe CC. Sau mấy câu xã giao khiêm tốn, “người hùng” cười tươi và chào tạm biệt. Chúng tôi kịp thấy trên ngực áo anh có tên Phan Thắng Thuận.

Xe cấp cứu chuyển bệnh nhân đột quỵ nhưng người đi đường vẫn dửng dưng không nhường đường phải nhờ một người đi đường tình nguyện chạy trước dẹp đường (ảnh chụp từ xe cấp cứu) Ảnh: Duy Tính

Lúc 9 giờ 25 ngày 3.7, Trung tâm CC 115 tiếp nhận cuộc gọi yêu cầu CC nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông trên đường Phạm Văn Đồng khu vực Q.Bình Thạnh. Trung tâm liên hệ Trạm CC vệ tinh 115 BV Quân y 175. Tuy nhiên, 15 phút sau, người dân vẫn tiếp tục gọi trung tâm yêu cầu xe vì chưa có xe CC đến. Đến 9 giờ 45 thì Trạm CC vệ tinh 115 BV Quân y 175 mới phản hồi là xe đang đi và số điện thoại người dân gọi CC liên hệ không được nên nhân viên tổng đài phải đọc lại số. Chia sẻ với PV Thanh Niên, anh Triều - người gọi CC 115, cho biết anh phải đợi tới 30 phút sau xe CC mới tới. Theo anh, mức độ phản ứng nhanh của CC 115 là trung bình.

Lúc 9 giờ 38 ngày 3.7, Trung tâm CC 115 tiếp nhận cuộc gọi yêu cầu xe CC đến nhà CC cụ bà bị tụt huyết áp, hạ đường huyết ở Bến Phú Định, Q.8. Lập tức nhân viên tổng đài gọi cho CC vệ tinh 115 đặt tại BV Triều An. Thế nhưng, đầu dây bên kia từ chối, lý do “thiếu nhân lực”. Sau khi cúp máy, nhân viên tổng đài dò đoạn đường từ trạm CC vệ tinh 115 tại BV Q.8 thấy xa hơn nếu xe CC xuất phát từ trung tâm chính nên liền báo động cho xe tại trung tâm lên đường.

Lúc 14 giờ 18 ngày 5.7, trung tâm nhận cuộc gọi cấp cứu thầy giáo dạy thể dục bị khó thở trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, Q.Bình Thạnh. Nhân viên trung tâm gọi cho trạm CC vệ tinh tại BV Q.Bình Thạnh thì được phản hồi xe CC bận chuyển bệnh. Nhân viên tổng đài 115 tiếp tục gọi cho trạm CC vệ tinh BV Hoàn Mỹ Sài Gòn và nơi này nhận xuất xe. Lúc này là 14 giờ 19. Thời điểm này, PV Thanh Niên cũng từ tòa soạn xuất phát đến địa điểm cấp cứu BN. Đúng 30 phút sau xe CC BV Hoàn Mỹ mới đến hiện trường với 2 y BS và một tài xế. BS sơ cứu rồi dùng cáng đưa BN ra xe CC, chở về BV Hoàn Mỹ để tiếp tục điều trị.

Lúc 14 giờ 25 ngày 5.7, trung tâm nhận được cuộc gọi CC BN khó thở trên đường Tô Ký, P.Tân Chánh Hiệp, Q.12. Lập tức, nhân viên trung tâm gọi cho trạm CC vệ tinh 115 đặt tại BV Q.12. Tuy nhiên, đến 14 giờ 45 xe CC vẫn chưa đến, người nhà BN nóng ruột gọi lại cho trung tâm báo chưa thấy xe CC Q.12 gọi. Nhân viên trung tâm liên hệ lại BV Q.12 và được trả lời “đang báo lãnh đạo, chờ ý kiến xuất xe”; 5 phút sau đó xe CC BV Q.12 mới xuất phát!

Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, những cuộc gọi CC tại một số quận trung tâm gần Trung tâm CC 115 thì chỉ trong vòng 5 - 7 phút xe CC đã tiếp cận BN và 5 phút sau xe đã đưa BN về đến BV gần nhất. Còn xe CC các trạm vệ tinh 115 thì hầu như phản ứng rất chậm.

Trong những lần rong ruổi cùng xe CC và ngồi trực cùng tổng đài ở Trung tâm CC 115, PV Thanh Niên nghe được sự than phiền của các tài xế xe CC cũng như nhân viên trực ở đây. Tài xế CC thì nói, nếu các trạm vệ tinh 115 từ chối đi CC thì rất nguy hiểm cho BN vì phải chờ xe từ trung tâm đi xa hơn, lâu hơn. Nhân viên Trung tâm CC 115 cũng cho biết, gần đây các trạm CC vệ tinh hay từ chối nhận CC.

Thống kê cho thấy, chỉ trong tháng 4.2019 BV Q.Tân Phú có khoảng 70 lần, tháng 5 trên 60 lần, tháng 6 gần 50 lần từ chối hỗ trợ CC với các lý do: Xe CC bận đi chuyển bệnh; thiếu nhân lực. BV Q.Bình Thạnh trong tháng 4 từ chối CC 38 lần, tháng 5 và tháng 6 mỗi tháng trên 30 lần từ chối, với các lý do: không có xe, xe đi chuyển bệnh, xe chưa về. BV Q.Bình Tân từ chối CC tháng 4, 5, 6 mỗi tháng từ 30 - 40 lần cũng với các lý do tương tự. Ngoài ra, có cuộc gọi các BV tiếp nhận nhưng không xuất xe, hoặc báo xe hư, BS đang giao ban không đi được (BV Q.7); có nơi nhận nhưng báo lại hủy đi do tài xế nghỉ phép hoặc chỉ một BS trực nên không đi được (BV đa khoa khu vực Hóc Môn). Có lúc BV Q.7 từ chối CC thì Trung tâm CC 115 gọi tiếp BV Q.4 hỗ trợ nhưng cuộc gọi có khi không tín hiệu hoặc không ai bắt máy.

BS Nguyễn Văn Mười, Giám đốc BV Q.Bình Tân, nói hiện nay các BV đều thiếu xe CC. Tại BV Q.Bình Tân có 4 chiếc nhưng 2 chiếc thì “hết đời”, hư. Muốn mua xe mới thì phải thanh lý 2 chiếc xe cũ nhưng thời gian thì rất lâu, vì chờ định giá, đấu thầu. Ngoài ra, BV thiếu nhân lực, một đêm trực chỉ có một tài xế. Trong khi BV tự chủ nên tài chính khó khăn về nguồn kinh phí giữ nhân lực. “BV sẽ cố gắng đáp ứng nhu cầu hỗ trợ CC nhưng làm không xuể vì ngay bản thân tại BV mỗi ngày cũng có cả trăm ca CC”, BS Mười nói.

Còn theo BS Phạm Hữu Quốc, Giám đốc BV Q.Gò Vấp, BV này chỉ có 2 xe CC, nhiều lúc xe chuyển bệnh, CC đi chưa về kịp nên khó đáp ứng yêu cầu hỗ trợ từ Trung tâm CC 115 khi có cuộc gọi CC liên tục, nhất là về ban đêm xe phải ưu tiên cho CC tại BV. Ngoài ra, nhân sự trực CC cũng là vấn đề nếu đi xa; tiền CC không đủ chi phí. Theo BS Quốc, vấn đề chính là tăng cường thêm xe CC cho BV.

 

Giám đốc bệnh viện nói gì khi không đi cấp cứu bệnh nhân gần bệnh viện? BS Đinh Thanh Hưng, Giám đốc BV Q.Tân Phú, cho biết mỗi tua trực CC, BV có 3 BS - nhiều hơn so với nhiều BV quận/huyện khác, công tác CC làm không xuể nhất là về ban đêm. Những cuộc Trung tâm CC 115 gọi mà BV từ chối là do CC đông, BV không đủ xe, do đó phải thêm xe, thêm người thì mới đáp ứng được. BV cũng đang nghiên cứu triển khai xe máy CC. Về trường hợp có ca cần CC gần BV nhưng CC BV không đi, BS Hưng cho rằng sẽ kiểm tra lại. Theo BS Hưng, những cuộc CC ban đêm nếu từ chối thì BV sẽ kiểm tra lại nguyên nhân, đề phòng anh em làm biếng, bởi nhiệm vụ giao là phải làm đến nơi đến chốn.