Sức mạnh của ngôn từ

Bìa sách Sức mạnh của ngôn từ - Ảnh: Nhà xuất bản Trẻ cung cấp

228 trang sách là những phân tích sâu về ngôn ngữ nhân vật trong Truyện Kiều và các truyện thơ Nôm bác học như Song Tinh, Lục Vân Tiên, Nhị Độ Mai… với những phát hiện thú vị, dẫn chứng rõ ràng, so sánh khá lý thú.

Như nhân vật Hoạn Thư trong Truyện Kiều với vốn ngôn ngữ hai mặt, hai mục đích một cách đặc sắc, làm nên tính cách riêng vô cùng độc đáo. Hoạn Thư có lúc nói thật, có khi nói dối, ngôn ngữ bên trong có khi trùng, khi chỏi, vừa mâu thuẫn, vừa thống nhất với ngôn ngữ bên ngoài, khắc họa nên hình ảnh một phụ nữ vừa thâm trầm khôn ngoan, vừa quyền mưu bản lĩnh, cũng là nạn nhân đáng thương của chế độ đa thê và là một hình tượng ghen tuông bậc nhất trong lịch sử văn học Việt Nam… Hay Thúc Sinh, người đàn ông “quen thói bốc rời”, hời hợt được khắc họa với thứ ngôn ngữ linh hoạt, uyển chuyển, “biến màu như kỳ nhông” giúp anh ta chui qua khỏi hai cơn thịnh nộ giông tố của hai người đàn bà một cách an toàn. Rồi nhân vật Hớn Minh trong truyện Lục Vân Tiên với lối nói chuyện thẳng thắn ngang tàng, cách dùng đại từ nhân xưng “ca ca”, “tẩu tẩu”, khẩu ngữ mang âm hưởng rõ rệt của đời sống khiến cho những câu thơ dường như không bị giới hạn bởi vần luật câu chữ, thỏa sức bay bổng…

Những giọng điệu với màu sắc khác nhau đó đã khắc họa và cá thể hóa tính cách nhân vật, thể hiện rõ nét tài năng sáng tạo của các tác giả, góp phần đưa Truyện Kiều của Nguyễn Du, Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu lên hàng kiệt tác văn chương cổ điển.

Sức mạnh của ngôn từ được lược trích từ luận án tiến sĩ của tác giả Lê Thị Hồng Minh báo cáo từ năm 2003, vừa qua đã công bố đầy đủ trên phiên bản sách điện tử Trẻ Ybook.vn và được Nhà xuất bản Trẻ phát hành tháng 1.2015, nhân kỷ niệm 250 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du.