Lợi dụng công nghệ 4.0 để lừa đảo

Hiện nay, hoạt động phòng chống tội phạm tài chính - ngân hàng còn gặp nhiều thách thức do hạn chế về thể chế, năng lực tổ chức quản lý; còn nhiều lỗ hổng bảo mật chưa được khắc phục kịp thời; số vụ tấn công lừa đảo chiếm đoạt tài khoản ngân hàng dự báo còn tăng.

Chuyên gia công nghệ thông tin Võ Đỗ Thắng nhận định những kẻ lừa đảo đã đánh vào tâm lý nhiều người muốn đầu tư tài chính để có lợi nhuận cao. Đồng thời kết hợp trào lưu sử dụng công nghệ 4.0 kiếm tiền qua mạng, nhanh chóng. Từ đó đã có kế hoạch lừa đảo và thông qua việc xây dựng các ứng dụng (app) trên thiết bị di động, trang web với mục đích kêu gọi nhà đầu tư bỏ tiền vào tham gia và những cá nhân đó sống bằng tiền của người khác.

Bản chất của các app này không mang lại giá trị nào cho cộng đồng hay cho nền kinh tế, nên phải lấy tiền của chính người tham gia trả thưởng cho họ hoặc lấy của người tham gia sau để trả cho người trước. Đến khi không có ai tham gia nữa thì hết tiền và app bị xóa bỏ, người lập ra biến mất… Vì vậy, nhiều người vẫn có tâm lý đầu tư rủi ro, đầu tư tài chính theo phong trào thì rất dễ dàng bị sập bẫy lừa đảo.

Đồng quan điểm, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng - BIDV và thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài tiền tệ quốc gia, cho rằng tội phạm lừa đảo thời nào cũng có, nhưng gần đây họ căn cứ vào hoạt động chuyển đổi số, kinh doanh trên mạng để lợi dụng xu thế này thực hiện hành vi lừa đảo. Những người tham gia vào app, ví điện tử và bị lừa đảo có ít nhiều sự tham lam, thiếu hiểu biết và mang tính bầy đàn theo mô hình đầu tư đa cấp.

Ông Cấn Văn Lực cho biết thêm 6 xu hướng chủ đạo của hệ thống tài chính toàn cầu từ năm 2021 - 2030 là: chuyển đổi số, tiền kỹ thuật số, thay đổi chính sách tiền tệ tài khóa, tái cấu trúc - chuẩn hóa, tài chính xanh và hội nhập quốc tế. Kinh tế VN đã bắt nhịp 6 xu hướng chủ đạo trên. Riêng về phát triển tiền kỹ thuật số, VN thuộc nhóm thận trọng xem xét bởi lo ngại những tác động tiêu cực, rủi ro. Hệ lụy của những mô hình lừa đảo này gây ra sự xáo trộn không ít cho xã hội, gia đình ly tán, nhiều gia đình mất người thân.

Để hạn chế tình trạng lừa đảo trên không gian mạng, Chính phủ cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý cho các mô hình kinh doanh mới trong nền kinh tế số - tiền tệ số nhằm tạo điều kiện cho hoạt động của các công ty công nghệ về tài chính (fintech), các mô hình kinh doanh mới như kinh tế chia sẻ, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây. Các cơ quan chức năng đưa ra một số vụ việc xử lý nhằm răn đe những tội phạm lừa đào này. Đồng thời tăng cường truyền thông, nâng cao sự hiểu biết của người dân về tài chính...