Nông dân đối diện mùa mía thất thu

Vùng nguyên liệu mía Phú Yên tập trung ở các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân và Tuy An, phục vụ cho Công ty CP mía đường Tuy Hòa, Công ty TNHH công nghiệp KCP Việt Nam (có 2 nhà máy đường đặt tại H.Sơn Hòa và H.Đồng Xuân) và Công ty TNHH rượu Vạn Phát.

Những ngày qua, Phú Yên đã có mưa nhưng do nắng hạn kéo dài trước đó khiến nhiều diện tích mía chưa thể phục hồi. Ông Bùi Văn Dũng ở xã Xuân Sơn Bắc (H.Đồng Xuân) buồn rầu: “Tôi trồng 2 sào mía ở vùng gò đồi, nắng hạn khô trắng lá, chắc phải cày phá bỏ. Chưa năm nào tôi thấy nắng hạn làm cho mía khô héo chết nhiều như năm nay”.

Mía trên đồi chết khát, còn mía trồng ven sông thì không phát triển. Bà Phan Thị Nhung ở xã Xuân Quang 1 (H.Đồng Xuân) ngao ngán: “Tôi trồng mía soi dọc theo sông Cái (sông Kỳ Lộ) nhưng nắng hạn làm mía trồng xung quanh bờ sông bị chết. Bụi mía nào sống sót thì cao không quá đầu gối. Mấy năm trước vào tháng này mía cao 3 m, mỗi cây ít nhất cũng 4 lóng”.

Vùng mía trồng trên gò đồi các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây, Ea Ly (H.Sông Hinh) cũng bị khô cháy. Ông Lê Văn Sang, Phó chủ tịch UBND xã Đức Bình Đông, cho biết xã có 320 ha mía, thường tháng 12 là bắt đầu vụ ép mới. Thế nhưng do thời gian qua nắng nóng gay gắt, cây mía hiện cao không quá 1 m nên sắp tới vùng này không có mía bán cho nhà máy.

Nắng hạn khiến nông dân chết đứng theo cây mía. Bởi bình quân 1 ha mía trồng mới, đầu tư cày bừa, giống phân hết 30 triệu đồng, còn mía lưu gốc thì công cuốc cỏ, vãi phân đợt 1 hết 7 triệu đồng. Đến thời điểm này, mía tơ chết héo, mía lưu gốc rễ nhiều có sức hơn nhưng bụi nào bụi nấy giống như bụi sả Ông Nguyễn Long (xã Sơn Nguyên, H.Sơn Hòa)

Trong khi đó, vùng được mệnh danh là “thủ phủ” cây mía ở Phú Yên cũng bị nắng hạn làm khô trắng. Ông Nguyễn Long ở xã Sơn Nguyên, H.Sơn Hòa, lo lắng: “Nắng hạn khiến nông dân chết đứng theo cây mía. Bởi bình quân 1 ha mía trồng mới, đầu tư cày bừa, giống phân hết 30 triệu đồng, còn mía lưu gốc thì công cuốc cỏ, vãi phân đợt 1 hết 7 triệu đồng. Đến thời điểm này, mía tơ chết héo, mía lưu gốc rễ nhiều có sức hơn nhưng bụi nào bụi nấy giống như bụi sả. Khả năng vụ mía mới vùng này nông dân không có mía bán cho nhà máy”.

Ông Phạm Đình Phụng, Phó chủ tịch UBND H.Sơn Hòa, cho biết toàn huyện trồng gần 13.000 ha mía, phần lớn diện tích nhờ vào nước trời. Thế nhưng thời gian qua, không có mưa, nắng như đổ lửa, mía chết trải dài ở hầu hết các cánh đồng trong huyện. Nhiều chân ruộng tỷ lệ cây chết đến 70%. Trong vụ này, năng suất mía sẽ giảm rất nhiều, kéo theo thu nhập của người dân sẽ giảm.

Theo thống kê sơ bộ từ các địa phương, riêng vùng nguyên liệu mía của Công ty TNHH công nghiệp KCP Việt Nam diện tích mía khô héo đã lên đến gần 2.000 ha. Đây là những diện tích không chủ động được nước tưới. Trung bình 1 ha mía nhà máy đầu tư trước cho nông dân 10 triệu đồng. Nay mía chết, nông dân không có tiền trả nợ.

Ông Subbaiah, Tổng giám đốc Công ty TNHH công nghiệp KCP Việt Nam, cho biết nắng nóng diễn ra từ đầu vụ, có nông dân thu hoạch mía xong muốn đầu tư trồng lại nhưng nắng hạn không thể xuống giống. Vì vậy, vụ ép đến lượng mía nhập về nhà máy có khả năng giảm 50% so với các niên vụ trước đây.

“Trước tình hình nắng hạn, nông dân gặp khó thì nhà máy chia sẻ gánh nặng với nông dân. Theo đó, công ty tiếp tục có chính sách ưu đãi về giống, phân bón, đồng thời hỗ trợ đầu tư để nông dân mua sắm dụng cụ nông nghiệp nhưng không tính lãi như: máy bơm nước, giếng khoan, hệ thống tưới nhỏ giọt… Hy vọng niên vụ 2020 - 2021, diện tích mía vùng nguyên liệu sẽ phục hồi”, ông Subbaiah nói.

Xin hỗ trợ 16,7 tỉ đồng chống hạn Theo ông Nguyễn Trọng Lực, Trung tâm ứng dụng và chuyển giao công nghệ Phú Yên, phần lớn diện tích trồng mía ở Phú Yên trên đồi cao, canh tác chỉ dựa vào nước trời, trong khi biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, lượng mưa thấp ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng mía. Ở những vùng có điều kiện thuận lợi thì áp dụng biện pháp thâm canh như phân bón, tưới nước để tăng năng suất nhưng người dân vẫn canh tác theo tập quán sản xuất truyền thống, nên năng suất chưa cao. Trong khi đó, theo Sở NN-PTNT Phú Yên, niên vụ mía 2019 - 2020 nông dân trong tỉnh trồng 23.609 ha, nắng hạn làm 2/3 diện tích bị đe dọa do không có nguồn nước tưới. Trước tình hình nắng hạn gay gắt, UBND tỉnh Phú Yên đã có báo cáo kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan T.Ư xem xét hỗ trợ 16,7 tỉ đồng để triển khai chống hạn, khôi phục sản xuất, như lắp đặt nhiều trạm bơm dã chiến, tận dụng tối đa những vị trí có nguồn nước bơm chống hạn.