Tatjana Patitz: Siêu mẫu bị lãng quên?

Đó là trang bìa số ra tháng 1.1990 của tạp chí Vogue phiên bản Anh với các tít lớn dành cho chuyên đề đặc biệt, viết về những siêu mẫu và tất tần tật những hỉ, nộ, ái, ố lẫn tham, sân, si thuộc thế giới của họ. Hình trang bìa là ảnh trắng đen hội tụ những tên tuổi huyền thoại của làng mẫu bấy giờ, là những gương mặt được danh ca George Michael đặt hàng xuất hiện minh họa cho bài hát Freedom của mình.

Đó cũng là dàn vedette đặc biệt tay trong tay với nhà thiết kế Gianni Versace chào khán giả trên sàn catwalk show diễn của ông. Những nữ hoàng thảm đỏ thời trang ấy là Naomi Campbell, Linda Evangelista, Christy Turlington, Cindy Crawford và một nhân vật đứng giữa trung tâm của tấm hình lịch sử, một cái tên vừa quen vừa lạ, Tatjana Patitz.

Tatjana chắc chắn đẹp không hề kém cạnh bộ tứ mỹ nhân chung quanh. Đôi mắt mèo huyền hoặc đầy thần thái ngự trị trên khuôn mặt có cấu trúc xương hoàn hảo đã giúp cô liên tục là gương mặt đại diện của nhiều chiến dịch quảng bá thời trang đình đám từ Chanel, Calvin Klein đến Versace với các bức chân dung luôn được những nhiếp ảnh gia siêu nhất trong nghề bấm máy. Thế mà, theo thời gian, bốn người đầu, mặc dù không thể không chao đảo trước cơn sóng đào thải của nghiệp catwalk, họ vẫn cứ ít nhiều hồi sinh. Evangelista thành tâm điểm cho một chiến dịch quảng cáo của Prada, Escada đặt hàng Turlington, Cindy Crawford đánh dấu sự tái xuất của mình bằng những shoot hình mới cho tạp chí Vogue phiên bản Pháp. Riêng cô nàng báo đen Campbell dường như chưa bao giờ biến mất khỏi thế giới thời trang.

Thế nhưng, mùa hè năm 2008, tạp chí Vanity Fair dành nhiều trang chủ đề tôn vinh các siêu mẫu cũ, người ta không thấy cái tên Tatjana Patitz trong số đó. Dù với lý do gì đi chăng nữa, sự trở lại của các siêu mẫu huyền thoại đã không trọn vẹn khi hào quang của Patitz tỏa rạng khá khiêm tốn so với những đồng nghiệp cùng thời. Thay vì đại diện cho những thương hiệu sừng sỏ như Yves Saint Laurent hoặc Prada, Tatjana lại chọn làm mẫu cho Uniqlo, hãng thời trang bình dân của Nhật, làm mẫu cho Claire Fisher, một công ty mỹ phẩm của Đức, có lẽ vì cô sinh ra ở Đức và tham gia một cách khó hiểu vào chiến dịch quảng bá cho một nhãn hàng hạng xoàng là Franco Callegari. Chứng kiến một số quyết định của Tatjana Patitz lúc ấy xem ra có cái gì đó sai sai với cô. Có phải là xu hướng mẫu nữ có dáng vóc ngoại hình và gương mặt lạnh lùng, mạnh mẽ, thần thái như cô ấy đã lỗi mốt? Quả thật, trên thực tế, Claudia Schiffer thực hiện các chiến dịch cho Chanel và Dolce & Gabbanna, có một hợp đồng L'Oréal, dường như đã thay thế người đồng huơng trong ký ức chung của những độc giả từng cầm trên tay số tạp chí Vogue có 5 siêu mẫu lão làng trên bìa ngày nào.

Quan sát sự nghiệp của Patitz sau những ngày đầy hào quang ấy dường như cô có một chút thất bại so với đồng nghiệp. Tuy nhiên, nếu nhìn ở góc cạnh sự thử thách sức chịu đựng khốc liệt của cuộc chiến duy trì vị thế nhan sắc trong thế giới thời trang, mới thấy xem chừng Patitz đang “buông bỏ” để sống thật cho chính mình. Lịch trình dày đặc những chuyến bay khắp thế giới để đi lên đi xuống các thảm đỏ catwalk trong các show thời trang, chịu đựng hàng giờ cho các tay trang điểm hành hạ mái tóc và khuôn mặt, rồi còn phải im thin thít đứng, ngồi, lăn lê bò toài theo “lệnh” của các anh chàng phó nháy cho những shoot hình làm mẫu... Tất cả dần như cứ đi ngược với bản tính của Tatjana. Đúng như những gì trước đây cô ấy thường trải lòng rằng, mình chưa bao giờ mê thích thời trang lắm dù chúng có những khoảnh khắc quyến rũ, nhưng thật ra không hợp với cô và cô thấy thật mệt mỏi. Thời trang là những gì Patitz đã làm, nhưng thoát bớt ra khỏi được thế giới ấy bao nhiêu, cô thấy mình nhẹ nhõm bấy nhiêu.

Năm 1989, giữa lúc sự nghiệp đang đạt đỉnh cao, khi hầu hết siêu mẫu cao cấp khác đều sống ở Paris hoặc New York, nơi thuận lợi cho nghiệp diễn của họ, Tatjana lại chuyển về Malibu sống ở một trang trại với đứa con trai 5 tuổi Jonah, cùng 4 con ngựa, 4 con chó và 2 con mèo, với lý do đưa ra là "tôi cần thiên nhiên xung quanh mình". Trong các cuộc trao đổi với cánh nhà báo, cô không chút gì lộ vẻ ghen tị hay so sánh với các siêu mẫu đồng lứa, mà chỉ cho rằng cô với họ có những tính cách không giống nhau. Nói về những hợp đồng béo bở mà Campbell và Evangelista đã nhận được, cô chỉ buông một câu “tôi mừng cho họ”. Patitz không còn tha thiết với các chiến dịch quảng bá thời trang chào mời khi thổ lộ mình chỉ tích cực sống với con, do ngại trao con cho người giữ trẻ. Cô ghét phải bay mỗi ngày nên hoàn toàn bằng lòng với lối sống đã lựa chọn vì cho rằng nó rất phù hợp.

Thời đại siêu mẫu đời đầu, với vẻ đẹp siêu phàm, không tưởng, nhưng rất đa dạng và đầy cá tính đặc sắc - đã kết thúc vào giữa những năm 90. Loạt tên tuổi toàn năng làng thời trang ngày ấy đã được thay thế bằng những cô gái gầy gò, thân hình khẳng khiu, đôi mắt buồn bã thâm quầng trên sàn catwalk, và các diễn viên, ngôi sao nhạc pop trên trang bìa của các tạp chí. Patitz tự hào về lớp người mẫu khỏe mạnh của thời mình và lo lắng cho thế hệ mẫu mới ốm yếu mong manh kế tiếp. Cô cho rằng họ trông “không phụ nữ lắm”. Từ quan điểm ấy, ý tưởng trở lại sàn catwalk đã không còn hấp dẫn, Tatjana nghiêng dần về diễn xuất. Cô nhận lời tham gia một bộ phim Rising Sun với Sean Connery, nhưng không có tiếng vang. Mối quan tâm của cô lại chuyển qua các vấn đề môi trường, động vật hoang dã và sản xuất phim tài liệu và du lịch về đề tài này.

Cách đây 3 năm, khi bước sang tuổi 50, Tatjana Patitz lại có cơ hội tái xuất trên tạp chí Vogue. Nhiếp ảnh gia tên tuổi Peter Lindbergh, người đã chụp ảnh cô cho trang bìa cùng với Naomi Campbell, Christy Turlington, Cindy Crawford và Linda Evangelista ngày nào cũng đã xuất bản một cuốn sách về chính Patitz. Trải lòng trên Vogue, trong những năm qua trang trại của Patitz đã có thêm được 2 con ngựa và rất nhiều chó mèo. Cô tiếp tục quan tâm đến động vật hoang dã, các loài có nguy cơ tuyệt chủng và động vật bị buôn bán săn trộm, cũng như nâng cao nhận thức về thiệt hại môi trường và biến đổi khí hậu. Đằng sau đôi lông mày và gò má cao ấn tượng là một Tatjana Patitz với những đam mê khác, nhưng thế không có nghĩa là cô bị lãng quên.