Thẩm phán ngại xử án phức tạp, do sợ ảnh hưởng thi đua, không được tái bổ nhiệm

Chánh án TAND TP.HCM Ung Thị Xuân Hương trả lời chất vấn - Ảnh: Độc Lập

Bà Ung Thị Xuân Hương, Chánh án TAND TP.HCM, nêu nguyên nhân xử án lâu, quá hạn là do một số thẩm phán chưa tận tâm với công việc, trình độ thẩm phán còn chưa đồng đều và đặc biệt là thẩm phán ngại đưa các vụ án phức tạp, còn nhiều quan điểm ra xét xử do ngại án bị hủy, sửa án lại sẽ ảnh hưởng thi đua, không được tái bổ nhiệm.

Giám sát tại TAND Q.Bình Tân thì trong tổng số 65 vụ án tạm đình chỉ trong năm 2014 thì có đến 58 vụ án tạm đình chỉ rơi vào tháng 8, 9. Cá biệt, trong một ngày, có thẩm phán ra quyết định tạm đình chỉ đến 7-8 vụ án. Khi được chất vấn về vấn đề này, Chánh án TAND Q.Bình Tân trả lời có lẽ là do áp lực tới ngày 30.9 là tổng kết thi đua năm của ngành tòa án ĐB Trần Trọng Dũng

Bà chánh án cho biết đối với ngành toà án thì trong năm đã mất 3 tháng không hoạt động xử án. “Tháng 10 là tháng kiểm tra, thi đua không xử án. Rồi sau đó là cuối năm, tới tháng tết, theo dân gian mình thì đầu năm không ai lên toà nên trước và sau tết cũng không xử án. Sau tết phải sau 15 mới xử chứ xử sớm, gọi người dân lên tòa người ta nói mới đầu năm đã đi xử án xui xẻo và còn mắng vốn toà”, Chánh án TAND TP.HCM phát biểu.

Mặc dù nhận định “dân đến đường cùng rồi mới kiện ra toà” nhưng bà Hương thừa nhận “toà ôm án rồi để đấy”. Bà cho biết hiện còn 542 vụ án tạm đình chỉ trên 5 năm, có nhiều lý do trong đó chủ yếu do yếu tố pháp luật. Thường án kéo dài trên 10 năm chưa xử là án dân sự, liên quan đến giao dịch có yếu tố nước ngoài.

Theo báo cáo giám sát của HĐND TP.HCM, trong 6 tháng đầu năm 2015, còn 1.043 vụ án quá hạn chưa được giải quyết. Tỉ lệ án đưa ra xét xử thấp, 6 tháng đầu năm chỉ đạt 30%, án tạm đình chỉ nhiều, án huỷ do lỗi khách quan, chủ quan, bản án tuyên không rõ ràng.

Bà Hương phân trần thêm: Hiện thẩm phán tại TP.HCM trung bình xử 14,7 vụ/thẩm phán/tháng, trong khi tòa tối cao quy định thẩm phán chỉ xử 4 vụ/tháng. Theo bà Hương, trung bình 2 ngày xử một vụ thì thẩm phán không còn thời gian kiểm tra, xác minh,... nhiều khi gửi xác minh xong lại quên luôn, bên được xác minh gửi thì nhận, không gửi lại cũng bỏ qua.

Qua đó, người đứng đầu ngành tòa án TP cho rằng phải cần thêm 40 thẩm phán ở cấp tòa án TP và 197 ở cấp quận huyện mới đủ để xử án trong năm nay.

Bên cạnh đó, nhiều đại biểu (ĐB) đặt câu hỏi tại sao án tạm đình chỉ tập trung vào tháng 8, 9 nhiều. “Các đơn vị đến cuối tháng 8 gần như ra các quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ án. Các đồng chí nói rằng nếu không đình chỉ thì sắp tới không xét được thi đua. Không biết có sự chỉ đạo nào của tòa án cấp trên hay không? Nếu không có sao lại có sự đồng loạt như vậy? Cứ cuối kỳ thì tạm đình chỉ, sau kỳ thì mở lại đóng vai người nguyên đơn thì chúng tôi rất là đau khổ”, ĐB Dương Văn Nhân bức xúc.

ĐB Trần Trọng Dũng dẫn chứng: Giám sát tại TAND Q.Bình Tân thì trong tổng số 65 vụ án tạm đình chỉ trong năm 2014 thì có đến 58 vụ án tạm đình chỉ rơi vào tháng 8, 9. Cá biệt, trong một ngày, có thẩm phán ra quyết định tạm đình chỉ đến 7-8 vụ án. Khi được chất vấn về vấn đề này, Chánh án TAND Q.Bình Tân trả lời có lẽ là do áp lực tới ngày 30.9 là tổng kết thi đua năm của ngành tòa án.

ĐB Trần Trọng Dũng chất vấn về việc chánh án thừa nhận án tạm đình chỉ do áp lực ảnh hưởng đến thi đua - Ảnh: Diệp Đức Minh

ĐB Dũng nhấn mạnh lại đây là câu trả lời của Chánh án TAND Q.Bình Tân với cả Ban pháp chế của HĐND TP khi đi giám sát chứ không phải với riêng cá nhân ĐB. “Như vậy, người dân rất thiệt thòi. Chạy theo hình thức ra quyết định tạm đình chỉ làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân”, ĐB Dũng nói.

Chánh án TAND TP.HCM giải thích do theo quy định thì khi hết thời hạn xét xử sau 8 tháng tòa mới được tạm đình chỉ, như vậy án nhận tháng 1, 2 hết hạn sẽ rơi vào tháng 8, 9 chứ không phải tạm đình chỉ để không ảnh hưởng thi đua.

Trả lời ĐB, Phó chánh án TAND Q.Bình Tân, khẳng định án tạm đình chỉ tập trung vào tháng 8, 9 hoàn toàn không có chỉ đạo.

“Án tạm đình chỉ rơi vào tháng 8, 9 cũng đúng là chúng tôi có áp lực nhưng chúng tôi tạm đình chỉ đúng theo luật định. Đúng là làm thẩm phán làm việc cả một năm cũng muốn có thi đua, có áp lực nhưng chúng tôi tạm đình chỉ đúng”, Phó chánh án TAND Q.Bình Tân, nói.

Chánh án TAND TP khẳng định không có chỉ đạo tạm đình chỉ. Nếu chánh án TAND Q.Bình Tân nói sợ ảnh hưởng thi đua thì chúng tôi sẽ làm việc lại với chánh án TAND Q.Bình Tân và sẽ có biện pháp giám sát việc này.

Trước nhũng vấn đề trên, Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm đề nghị Chánh án TAND TP.HCM tăng cường công tác kiểm tra, quản lý ngành để tăng cường trách nhiệm thẩm phán, chủ động đề xuất tăng cường nhân sự, kiểm tra lại một số phản ánh, đề xuất của đoàn giám sát, ban pháp chế, thực hiện lời hứa giải quyết dứt điểm ý đóng góp của ĐB.

ĐB Nguyễn Thanh Chín - Ảnh: Độc Lập        Trong phiên chất vấn ĐB Nguyễn Thanh Chín cũng đặt câu hỏi về việc số vụ án giảm nhưng nhiều vụ phức tạp và các vụ án hành chính chậm trễ. Tuy nhiên, câu hỏi của ĐB không được trả lời vì chủ đề chất vấn tập trung vào án dân sự và ngành tòa án sẽ trả lời sau băng văn bản. “Tôi đặt câu hỏi mà không trả lời như vậy tôi cảm thấy ý kiến ĐB của tôi không được tôn trọng”, ĐB Chín bức xúc.