Kế hoạch ngàn tỉ USD của ông Biden gặp khó

18/06/2021 19:00 GMT+7

Mong muốn đầu tư hàng ngàn tỉ USD vào cơ sở hạ tầng chống biến đổi khí hậu của Tổng thống Joe Biden vấp phải sự phản đối của đảng Cộng hoà vì họ cho rằng đó là mức chi tiêu không cần thiết.

Theo tờ The New York Times, Tổng thống Joe Biden mới đây đã gửi cho các thành viên đảng Cộng hoà bản “Kế hoạch việc làm Mỹ” mới trị giá 1.700 tỉ USD, giảm 500 tỉ USD so với dự án ban đầu. Đây là dự luật nhằm xây dựng lại cơ sở hạ tầng để cải tổ nền kinh tế Mỹ theo hướng thân thiện hơn với môi trường.
Kế hoạch bao gồm xây dựng hoặc sửa chữa đường sá, cầu cống, đường ống nước, lưới điện, cùng với việc đầu tư vào dịch vụ chăm sóc tại nhà cho người già và người khuyết tật ở Mỹ.
Trong đó có gần 1.000 tỉ USD đầu tư liên quan đến khí hậu nhằm mục đích thúc đẩy thị trường xe điện, xây dựng các tòa nhà và cơ sở kiên cố hơn hơn trước thời tiết khắc nghiệt, thúc đẩy loại bỏ dần lượng khí thải carbon trong lưới điện xuống mức 0 vào năm 2035, phần chính trong nỗ lực giảm một nửa lượng khí thải trên cả nước. 

Ông Biden vạch kế hoạch chi tiêu 2 nghìn tỉ, đối phó với Trung Quốc

Hãng thông tấn AP cho biết Tổng thống Biden đang tìm kiếm một định nghĩa mới hơn về cơ sở hạ tầng, cố gắng không chỉ xây dựng lại các tuyến đường và đường cao tốc của quốc gia mà còn xây dựng lại nền kinh tế với các loại hình đầu tư mới cho thế kỷ 21.
Tuy nhiên, đảng Cộng hòa lại thích cách tiếp cận truyền thống, theo đó chỉ đề cập "vừa đủ" đến một số yếu tố liên quan đến khí hậu và tập trung cụ thể hơn vào giao thông vận tải và các phát triển điển hình khác.

Đầu tiên: tiền đâu?

Vấn đề mà hai bên đang chia rẽ nhiều nhất là lấy kinh phí từ đâu. Ông Biden muốn tăng mức thuế doanh nghiệp từ 21% lên 28%, nhưng đảng Cộng hòa phản đối, muốn chuyển đổi mục đích sử dụng tiền từ gói viện trợ kinh tế 1.900 tỉ USD của ông Biden hồi tháng 3, và tăng thuế khí đốt liên bang.
Ông Biden không đồng ý vì đã cam kết với người dân Mỹ là không tăng thuế đối với những người kiếm được dưới 400.000 USD/năm và nhấn mạnh sẽ tôn trọng cam kết đó.
Trong khi các cuộc đàm phán diễn ra tại quốc hội để tìm kiếm một thỏa thuận lưỡng đảng, khả năng của Nhà Trắng trong việc đảm bảo trọng tâm về khí hậu trong gói cơ sở hạ tầng của Tổng thống Biden đang trở nên khó khăn - đến mức các đảng viên đảng Dân chủ chủ chốt khuyên chính quyền nên từ bỏ đàm phán với đảng Cộng hòa vì đó là sự lãng phí về thời gian và sẽ không đạt được thỏa thuận khả thi.

Công nhân xây đường tại thành phố Encinitas, bang California

Reuters

Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Andrew Bates hôm 11.6 nhấn mạnh cam kết của Tổng thống Biden trong việc đối phó với cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu và những nỗ lực để dẫn đầu về nền kinh tế năng lượng sạch, điều quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế và khả năng cạnh tranh của đất nước.
Mặc dù có nhiều chia rẽ nhưng có thể vẫn có vài điểm chung giữa Nhà Trắng và các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Bill Cassidy của bang Louisiana, một nhà đàm phán chính của đảng này, đã nhắc đến các điều khoản về khả năng chống chịu lũ lụt và năng lượng cho tiểu bang của ông trong cuộc gọi với ông Biden hôm 8.6. 
Đến từ một tiểu bang ven biển quen với những hiểm họa của thời tiết khắc nghiệt, ông Cassidy ủng hộ một dự luật lưỡng đảng nhằm giảm thuế cho các chủ sở hữu bất động sản nhằm bảo vệ nhà cửa và doanh nghiệp chống lại các thảm họa thiên nhiên như cháy rừng, bão, lũ lụt và hạn hán, và một dự luật khác để hỗ trợ các dự án thu giữ và lưu trữ CO2 do các nhà máy đốt than và các nhiên liệu hóa thạch khác tạo ra. 

Rào cản quốc hội

Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell lựa chọn giữ im lặng về nỗ lực của lưỡng đảng, và các nhà lãnh đạo khác của đảng này tỏ ra lãnh đạm với cuộc đàm phán mới nhất, nghi ngờ về khả năng 5 đồng nghiệp đang tham gia đàm phán sẽ tìm được sự thỏa hiệp.
Với việc Thượng viện bị chia đều với tỷ lệ 50-50, ông Biden sẽ cần sự hỗ trợ từ ít nhất 10 đảng viên Cộng hòa để đạt đến ngưỡng 60 phiếu cần thiết để phá vỡ quyền filibuster từ phe đối thủ.
Filibuster là thủ tục giúp đảng thiểu số câu giờ, không cho đưa dự luật ra bỏ phiếu. Filibuster cho phép bất cứ vị thượng nghị sĩ nào cũng có quyền lên diễn đàn Thượng viện để nói "thao thao bất tuyệt" mà không ai có quyền ngăn cản.
Và thế là các nghị sĩ phe thiểu số, mỗi khi muốn cản trở một dự luật, thì chỉ cần bàn bạc, thay thế nhau chiếm diễn đàn bất chấp bên dưới có nghe hay không. Filibuster chỉ được chặn đứng khi có đủ đa số 60 thượng nghị sĩ đồng ý với dự luật.

Ông Biden vạch kế hoạch chi tiêu 2 nghìn tỉ, đối phó với Trung Quốc

Tổng thống đang khuyến khích đảng Dân chủ cũng khởi động một nỗ lực song song bằng cách sử dụng các quy tắc điều chỉnh ngân sách cho phép thông qua với 51 phiếu bầu, và điều đó có thể đạt được vì Phó Tổng thống Kamala Harris có thể bỏ phiếu quyết định.
Thượng nghị sĩ Sheldon Whitehouse của đảng Dân chủ từ bang Rhode Island, quan chức “diều hâu” về khí hậu, lo lắng rằng đảng Dân chủ có thể không nghiêm túc về việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu trong dự luật cơ sở hạ tầng vì thời gian đang vô cùng gấp rút trong khi việc cứ trì hoãn lâu dài để đạt được 10 phiếu bầu từ đảng Cộng hòa là không khả thi.
Các quan chức chính quyền Tổng thống Biden nói rằng họ hiểu những lo ngại này. Cố vấn khí hậu của Nhà Trắng Gina McCarthy cho biết bà và các quan chức khác “sẽ chiến đấu điên cuồng” để đảm bảo các điều khoản, bao gồm cả tiêu chuẩn điện sạch, được đưa vào dự luật cuối cùng.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.