Mỹ - Iran giữa ngòi nổ chiến tranh

Văn Khoa
Văn Khoa
04/01/2020 07:31 GMT+7

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei (phải) tuyên bố đáp trả cứng rắn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh tấn công giết chết tướng Qassem Soleimani, nhân vật số 2 ở Iran.

Vụ quân đội Mỹ tổ chức tấn công khiến tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran, thiệt mạng đang gây quan ngại về cuộc chiến tranh quy mô lớn tiềm tàng ở khu vực.
Rạng sáng 3.1, quân đội Mỹ tiến hành cuộc không kích tại sân bay quốc tế Baghdad (Iraq), khiến tướng Qassem Soleimani - một nhân vật đầy quyền lực của Iran - thiệt mạng. Cụ thể, Reuters dẫn lời các quan chức Mỹ tiết lộ ông Soleimani chết trong cuộc không kích bằng máy bay không người lái trong khi Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran khẳng định ông này bị giết trong cuộc tấn công bằng trực thăng của Mỹ.

[VIDEO] Lầu Năm Góc: Tổng thống Trump chỉ đạo không kích tướng chỉ huy lực lượng tinh nhuệ Quds của Iran

Một số nhóm dân quân ở Iraq cho hay 3 quả rốc két rơi gần ga hàng của sân bay. Đài Al Jazeera dẫn nguồn tin của lực lượng dân quân PMF được Iran hậu thuẫn cho biết các quả rốc két rơi trúng hai chiếc xe chở “hai vị khách cấp cao” di chuyển trong sân bay và được thành viên của lực lượng này hộ tống.
Một quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ thông tin sơ bộ cho thấy phó chỉ huy PMF Abu Mahdi al-Muhandis, là cố vấn của ông Soleimani, và 5 người khác cũng đã thiệt mạng trong cuộc không kích.
Mỹ - Iran  giữa ngòi nổ chiến tranh

Lược đồ vị trí cuộc không kích giết chết chỉ huy lực lượng Quds Qassem Soleimani

Ảnh: chụp màn hình Daily Mail/Đồ họa: Duy Phúc

Tổng thống ra lệnh, nhiều ý kiến trái chiều

Phản ứng  của các nước

 
- Bộ Ngoại giao Nga cảnh báo vụ sát hại chỉ huy lực lượng Qassem Quds Soleimani sẽ làm gia tăng căng thẳng ở Trung Đông.

- Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Pháp Amelie de Montchalin bày tỏ lo ngại căng thẳng giữa Mỹ và Iran sẽ leo thang, đồng thời nhấn mạnh ưu tiên của Pháp là ổn định hóa Trung Đông.

- Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cho hay Anh công nhận mối đe dọa từ lực lượng đặc nhiệm Quds do ông Soleimani dẫn đầu, nhưng kêu gọi tất cả các bên giảm căng thẳng.

- Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng kêu gọi tất cả các bên liên quan, đặc biệt là Mỹ, kiềm chế để tránh căng thẳng leo thang.
- Quốc vụ khanh phụ trách ngoại giao Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất Anwar Gargash cho rằng khôn ngoan và các giải pháp chính trị phải đánh bại xung đột và căng thẳng.

Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận cuộc không kích tiêu diệt tướng Soleimani được tiến hành theo lệnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump. “Theo chỉ đạo của tổng thống, quân đội Mỹ đã thực hiện hành động mang tính quyết định nhằm bảo vệ người Mỹ ở nước ngoài bằng cách tiêu diệt Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran”, Bộ Quốc phòng Mỹ nói rõ trong thông cáo, theo kênh CNBC.
“Tướng Soleimani xây dựng những kế hoạch tấn công các nhà ngoại giao cùng quân nhân Mỹ ở Iraq và khu vực. Tướng Soleimani chịu trách nhiệm cho cái chết của hàng ngàn người Mỹ và quân nhân trong liên minh. Ông ta chỉ đạo các cuộc tấn công nhắm vào những căn cứ của liên minh ở Iraq trong nhiều tháng qua... Tướng Soleimani cũng đã phê duyệt cuộc tấn công nhắm vào Đại sứ quán Mỹ ở Iraq trong tuần này”, Bộ Quốc phòng Mỹ nêu ra trong thông cáo, nhấn mạnh cuộc không kích tiêu diệt Soleimani là nhằm ngăn chặn các kế hoạch tấn công tương lai của Iran, và Washington sẽ tiếp tục thực hiện mọi hành động để bảo vệ người dân và lợi ích của Mỹ ở mọi nơi trên thế giới.
Mỹ - Iran  giữa ngòi nổ chiến tranh

Hai chỉ huy Abu Mahdi al-Muhandis (trái) và Qassem Soleimani thiệt mạng trong cuộc không kích ngày 3.1

Ảnh: Reuters

Ngày 2.1, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley tuyên bố Đại sứ quán Mỹ tại Iraq là bất khả xâm phạm và bất cứ ai tìm cách xâm nhập “sẽ phải trả giá đắt”, theo CNN. Tuyên bố được đưa ra giữa lúc vụ không kích trên khiến Đại sứ quán Mỹ tại Iraq có thể trở thành mục tiêu của các lực lượng thân Iran. Tình hình tại đây đã căng thẳng từ nhiều ngày qua, Mỹ mới đây phải điều thêm 750 binh sĩ đến bảo vệ đại sứ quán nước này tại Iraq.
Tại quốc hội Mỹ, các đồng minh của Tổng thống Trump ca ngợi chiến dịch nói trên, lập luận cuộc không kích gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Iran. “Giờ đây, nước Mỹ an toàn hơn theo sau cái chết của Soleimani”, thượng nghị sĩ Tom Sen của đảng Cộng hòa nhận định.
Trong khi đó, thượng nghị sĩ Tom Udall thuộc đảng Dân chủ cảnh báo cuộc không kích có thể khiến “lực lượng và công dân Mỹ gặp nguy hiểm và rất có thể nhấn chìm chúng ta vào một cuộc chiến thảm khốc khác ở Trung Đông mà người dân Mỹ không mong muốn cũng như không ủng hộ”, theo tờ The Hill.

Iran thề trả thù

Về phía Iran, Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif cảnh báo trên Twitter rằng Mỹ sẽ gánh chịu hậu quả nặng nề vì cuộc không kích giết chết ông Soleimani và gọi hành động này là “khủng bố quốc tế”, theo Reuters. Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei thì cảnh báo vụ Mỹ ám sát chỉ huy Quds sẽ làm gia tăng gấp đôi động cơ kháng cự Mỹ và Israel. Ông Khamenei còn cảnh báo “một cuộc trả thù khốc liệt chờ những tội phạm” đã giết chết ông Soleimani và “một cuộc đáp trả cứng rắn đang chờ Mỹ”.
Mỹ - Iran  giữa ngòi nổ chiến tranh

Đám cháy được cho là do 3 rốc két rơi xuống sân bay quốc tế Baghdad ở Iraq sáng 3.1

Ảnh: Reuters

Sau đó, ông Khamenei cho hay đã bổ nhiệm phó chỉ huy Quds, chuẩn tướng Esmail Qaani lên thay ông Soleimani, theo AFP. Tương tự, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố nước này và các nước tìm kiếm tự do khác trong khu vực sẽ trả thù cho ông Soleimani. Ngoài ra, một phát ngôn viên Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran cho hay lực lượng này và các lực lượng chống Mỹ sẽ trả thù cho ông Soleimani ở khắp thế giới Hồi giáo.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Iraq Adil Abdul Mahdi lên án vụ ám sát hai ông Soleimani và al-Muhandis, đồng thời khẳng định đó là hành động xâm lược Iraq. Ông Mahdi chỉ trích cuộc không kích của Mỹ là sự vi phạm trắng trợn các điều kiện cho Mỹ hiện diện ở Iraq. Tổng thống Iraq Barham Salih cũng lên án cuộc không kích của Mỹ, đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế. Ông Salih nhấn mạnh Iraq phải đặt lợi ích quốc gia lên trên hết và tránh các thảm kịch của cuộc xung đột vũ trang đã gây khó khăn cho quốc gia này trong 4 thập niên, theo Reuters.

[VIDEO] Lực lượng đặc nhiệm Quds quyền lực ra sao?

Mỹ kêu gọi công dân rời Iraq

Hãng AFP ngày 3.1 dẫn lời thủ lĩnh Hassan Nasrallah của phong trào Hezbollah ở Li Băng kêu gọi trả đũa vụ Mỹ ám sát chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran Qassem Soleimani. “Chúng ta sẽ giương cờ trên chiến trường, mọi mặt trận và sẽ tiến lên chiến thắng cuộc phản kháng”, ông Nasrallah kêu gọi. Tại Dải Gaza, phong trào Hồi giáo Hamas ra thông cáo lên án vụ tấn công của Mỹ nhưng không đưa ra lời đe dọa công khai nào. Tại Iran, Reuters đưa tin hàng trăm người tuần hành tại Tehran để gửi lời chia buồn.
“Tôi không phải là người ủng hộ chính quyền, nhưng tôi thích ông Soleimani. Ông ấy can đảm và yêu Iran, tôi rất tiếc vì mất mát này”, bà Mina Mina Khosrozadeh chia sẻ. Tại quê hương Kerman của ông Soleimani, nhiều người mặc đồ đen tập trung trước nhà cha của vị tướng vừa mất và khóc khi nghe đọc kinh.
Đại giáo sĩ Hồi giáo dòng Shiite tại Iraq Ayatollah Ali al-Sistani cho rằng vụ tấn công của Mỹ là vi phạm chủ quyền và các thỏa thuận quốc tế, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Trong khi đó, ông Qais al-Khazali, chỉ huy của một lực lượng dân quân ở Iraq - được Iran hậu thuẫn, ra lệnh các chiến binh đặt trong tình trạng báo động cho cuộc chiến sắp tới và tuyên bố sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Iraq sẽ kết thúc sớm.
Tại Iraq, những người tham gia biểu tình phản đối chính phủ suốt nhiều tháng qua bắt đầu nhảy múa và ca hát. “Hỡi Qassem Soleimani, đây là chiến thắng tuyệt diệu. Đây là sự trả thù của thượng đế vì máu của những người đã bị giết”, AFP dẫn lời một người biểu tình phát biểu và nhắc lại việc họ cáo buộc lực lượng an ninh thân Iran liên quan đến bạo lực khiến gần 460 người thiệt mạng.
Tại Israel, thành viên cấp cao Liên minh Xanh - Trắng Yair Lapid nhanh chóng viết trên Facebook khen ngợi Tổng thống Mỹ Donald Trump. “Ông ta chỉ đạo các cuộc tấn công khủng bố tàn sát từ Damascus (Syria) đến Buenos Aires (Argentina) và chịu trách nhiệm cho cái chết của hàng ngàn người vô tội nên có kết thúc thích đáng”, ông Lapid viết.
Khánh An
 
Trong khi đó, quân đội Israel ngày 3.1 thông báo trên Twitter rằng các lực lượng đang trong tình trạng cảnh giác cao độ vì lo ngại mối đe dọa từ Iran theo vụ ông Soleimani bị giết, theo tờ The Times of Israel. Cùng ngày, Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad kêu gọi công dân Mỹ cần rời khỏi Iraq ngay lập tức sau cuộc không kích.
“Công dân Mỹ nên rời khỏi Iraq bằng đường hàng không trong lúc còn có thể. Nếu không kịp thì nên đi sang nước khác bằng đường bộ”, Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad kêu gọi. Một số nguồn tin tiết lộ với Reuters hàng chục công dân Mỹ làm việc cho các công ty dầu nước ngoài ở TP.Basra của Iraq nên rời khỏi nước này.
Đại sứ quán Pháp ở Tehran cũng đã khuyến cáo các công dân tránh xa những nơi tụ tập đông người. Tương tự, Bộ Ngoại giao Hà Lan khuyến cáo các công dân rời khỏi Baghdad nếu đó có thể là cách an toàn. “Bất ổn và bạo lực đã gia tăng ở Baghdad và xung quanh sân bay. Tình hình không thể đoán trước được”, Bộ Ngoại giao Hà Lan nhấn mạnh trong thông cáo, theo Reuters.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.