Thiếu dấu ấn cá nhân, phim Việt chưa thể bứt phá?

Mới đây, khi chia sẻ kinh nghiệm về thị hiếu phòng vé Việt từ hiện tượng Bố già và Nhà bà Nữ đều đạt doanh thu hơn 450 tỉ đồng, Trấn Thành nói: "Tôi thành công vì tôi làm phim vì tôi, vì câu chuyện tôi thật sự muốn kể chứ không phải kể vì biết khán giả thích hay cần, và may mắn câu chuyện tôi kể được nhiều người đồng cảm. Phim Việt hiện đa số thiếu dấu ấn cá nhân, nhiều phim không có mùi vị riêng của đạo diễn và nếu không có màu sắc cá nhân thì tác phẩm khó có cơ hội thắng".

Theo Trấn Thành, khi làm phim Nhà bà Nữ hay Bố già, anh đã "tin chắc chắn nó phải thắng, nhưng chỉ không biết nó thắng đến mức độ nào, và đó là cái mình không tiên đoán được". Anh nói thêm khi làm phim Nhà bà Nữ, anh rất quyết liệt với chủ đề, màu sắc phim mà anh muốn làm, đồng thời biết rõ bản thân đang làm gì, bỏ rất nhiều công sức, chất xám, nhiều chi tiết tỉ mỉ trong quá trình thực hiện phim. "Nếu làm phim không nghiên cứu xem khán giả muốn gì là sai; nhưng người thành công là người tạo nên thị hiếu thay vì đi theo thị hiếu. Người làm phim cứ hãy kể câu chuyện mình muốn thật thú vị, có sự sáng tạo riêng mang đậm dấu ấn cá nhân một cách mới lạ nhất thì sẽ chạm tới khán giả", anh nhấn mạnh.

Trấn Thành cũng đúc rút 3 bài học trong quá trình làm phim của mình để tạo được dấu ấn cá nhân. Thứ nhất, phải tìm được góc độ thú vị của vấn đề để khai thác, bởi nếu không đạt điều đó, làm cái gì cũng sẽ dở. Thứ hai, đầu tư vào xây dựng số phận nhân vật để khán giả tin vào tâm lý của họ, và phải luôn có khao khát được kể điều đó, xem đó là động lực để kể một cách trau chuốt, hay nhất, chi tiết nhất. Và cuối cùng, quan trọng là phải có những góc nhìn mới lạ, lần đầu xuất hiện, mà để đạt điều này, nhà làm phim phải luôn nhìn thấy sự thú vị với mọi thứ mình tiếp xúc trong cuộc sống và luôn trăn trở với nó để thôi thúc mình làm phim; bởi một nhà làm phim không có màu sắc cá nhân, phim sẽ không thể thắng.

Ít sáng tạo đột phá

Phim Khi ta hai lăm của đạo diễn Luk Vân có Midu, Lê Dương Bảo Lâm đóng, vừa rời rạp sau 2 tuần ra mắt chỉ với doanh thu chưa tới 3 tỉ đồng, là minh chứng cho việc phim có chất lượng "bất ổn" sẽ khó thu hút khán giả, bởi thiếu dấu ấn cá nhân, "lai tạp", bắt chước các phim Thái Lan, Đài Loan, Hàn Quốc khác. Khi ta hai lăm khá ôm đồm khi vừa kể chuyện theo đuổi ước mơ của các ca sĩ trong một nhóm nhạc, chuyện hậu trường showbiz, lại vừa muốn khai thác mâu thuẫn thế hệ trong gia đình, lại còn xây dựng chuyện "trên tình bạn, dưới tình yêu" của nữ chính... Bộ phim có kịch bản kém sức hút, hệ thống nhân vật một màu cũ kỹ: ai tốt thì sẽ cực tốt, ai xấu sẽ trở thành phản diện; cộng thêm màn diễn xuất gượng gạo đến từ Lê Dương Bảo Lâm, Midu nên không thể lôi kéo khán giả ra rạp.

ĐPCC

Nhìn lại các phim Việt thất bại, đạt doanh thu kém trong những năm qua, có thể thấy các phim này đều có mẫu số chung là nội dung nhạt nhẽo, kỹ xảo thô sơ, chọc cười kiểu sân khấu, tình tiết rời rạc phi lý, xây dựng nhân vật thiếu nhất quán, cách thoại thiếu chân thật. Thực tế, bộ phim Việt nói trên đã "tuân thủ" công thức của các sản phẩm giải trí kiểu Thái, Hàn, Trung, Nhật khi khai thác đề tài thanh xuân, tuổi trẻ nhưng lại ở cấp bậc kém hơn, dẫn tới không có màu sắc riêng của đạo diễn, của đời sống, "hơi thở" VN và đã để lộ nhiều thiếu sót trong phong cách làm phim.

Ngay cả với phim hài Siêu lừa gặp siêu lầy do Võ Thanh Hòa đạo diễn đang có doanh thu 94 tỉ đồng dù đạo diễn cho biết chuyển hướng làm phim có "kịch bản gốc thuần Việt" sau 2 phim remake Chìa khóa trăm tỉ và Nghề siêu dễ, nhưng khán giả dễ dàng nhận ra những điểm yếu như: ý tưởng phim không mới, cốt truyện chắp vá mượn chỗ này chỗ kia một tí từ vô số bộ phim cũ khác nhau của dòng phim heist/caper (về phi vụ trộm cướp) của Hollywood. Thậm chí, cái kết của Siêu lừa gặp siêu lầy còn "sao y bản chính" từ phim Now you see me 2 (2016) khiến khán giả vừa xem đoạn đầu đã đoán gần xong cái kết. Sau phần một, đạo diễn Võ Thanh Hòa nói sẽ tiếp tục thực hiện các phần tiếp theo để phát triển câu chuyện, nhưng rõ ràng với chất lượng phần một chưa thực sự xuất sắc thì khó tạo sự tò mò cho các phần sau.

Có thể nói, doanh thu điện ảnh Việt mùa đầu năm với 2 phim Nhà bà Nữ, Chị chị em em 2 cũng đang gieo hy vọng cho những nhà làm phim trong nước về tiềm năng của thị trường, với doanh thu phim Việt sẽ không dừng lại ở mức 400 - 500 tỉ đồng (dù đây là trường hợp ngoại lệ hy hữu, còn đa số phim Việt đều có doanh thu kém, huề vốn hoặc lỗ nặng). Tuy nhiên, để làm được điều đó, các nhà làm phim buộc phải cực kỳ chăm chút, nghiêm túc và sáng tạo hơn nữa với tác phẩm của mình để chinh phục công chúng, chứ không chỉ bắt chước chỗ này chỗ kia để gom vào tác phẩm; và chỉ khi nào bộ phim đủ tốt, được sản xuất bài bản, cẩn trọng mới thu hút được đông đảo khán giả. Đạo diễn Charlie Nguyễn nhận định các nhà làm phim hiện đa số đang có xu hướng chạy theo thị hiếu, bám theo "vệt" của một phim nào đó ăn khách nên đề tài na ná và nghèo nàn; đồng thời thiếu dấu ấn sáng tạo khi làm phim theo mô típ dễ đoán bởi bắt chước cách triển khai, dàn dựng của các phim cùng một thể loại.

Sắp tới, rạp Việt sẽ trình chiếu các phim: Biệt đội bất ổn của đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp (31.3); Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh của đạo diễn Lý Hải, và Chuyện xóm tui: Con Nhót mót chồng của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng (cùng chiếu dịp lễ 30.4 - 1.5); và nếu các phim này tiếp tục gặt hái doanh thu vượt trăm tỉ đồng thì chứng tỏ thị trường phim Việt đã trở lại và dấu ấn cá nhân của các đạo diễn này đã được khán giả đón nhận.

Hiện Trấn Thành cũng đang chuẩn bị bấm máy phim Mai để ra mắt vào dịp đầu năm tới, và anh sẽ khai thác câu chuyện về tình yêu nam nữ chứ không phải theo chủ đề gia đình kiểu Bố già hay Nhà bà Nữ mà mọi người nói dễ "ăn" vì hợp thị hiếu khán giả. Nam đạo diễn nói nếu khi đó phim Mai vẫn tiếp tục thành công thì mọi người phải công nhận yếu tố để một phim thắng doanh thu, được khán giả yêu thích là do cách kể chuyện mới mẻ, cách làm phim sáng tạo, có dấu ấn cá nhân của chính đạo diễn, chứ không phải do chủ đề, thể loại hay thị hiếu khán giả quyết định.