Vì sao Bệnh viện Nhân dân 115 trả robot mổ thần kinh sọ não và cột sống?

Ngày 29.9, TS-BS Phan Văn Báu, Giám đốc Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 (TP.HCM), cho biết BV đã trả hệ thống robot trong phẫu thuật thần kinh sọ não và cột sống - robot Modus V Synaptive do Canada sản xuất cho đơn vị cho thuê. Nguyên nhân là do hoạt động không hiệu quả kinh tế, lỗ.

Theo TS-BS Phan Văn Báu, tính từ khi đưa vào sử dụng (tháng 2.2019) đến nay, BV chỉ thực hiện 32 ca, trong đó có 10 ca miễn phí.

TS-BS Báu cho rằng hệ thống robot này kén bệnh nhân. Do robot phẫu thuật trên bệnh nhân xuất huyết sâu, u não, ca khó mà lượng bệnh nhân này thì ít. Còn những tổn thương ngoài thì sẽ sử dụng những kỹ thuật khác để bệnh nhân đỡ tốn kém. Chính vì số ca phẫu thuật ít nên Công ty V.Đ (đơn vị cho thuê) bị thiệt hại kinh tế nên đã rút máy cách đây hơn 1 tháng. “Nếu có vốn đầu tư công đầu tư robot này để mổ nhiều cho bệnh nhân là tốt nhất. Vì ở Mỹ, một ca mổ bằng robot này là trên 120.000 USD”, TS-BS Báu nói. Nói về giá thuê là 54 tỉ đồng, TS-BS Báu cho hay robot này được thuê qua đấu thầu.

PV đặt vấn đề có phải công ty rút máy sau vụ lùm xùm tại BV Bạch Mai (Hà Nội)? “Trước đó, từ đầu năm, công ty này cũng đã có văn bản đòi rút máy dù BV đấu thầu thuê thời gian 4 năm, BV năn nỉ nhưng không được. Robot này kết hợp với trí tuệ nhân tạo, vượt xa các robot giải phẫu thần kinh khác chỉ đơn thuần là robot. Việt Nam là nước thứ 4 sử dụng robot này sau Mỹ, Canada, Thụy Sĩ”, TS-BS Báu cho biết thêm.

BS Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, BV Nhân dân 115, được nhận kỷ lục châu Á là chuyên gia đầu tiên phẫu thuật u não cho bệnh nhân bằng robot Modus V Synaptive.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, ngày 9.3.2018, BV Nhân dân 115 họp Đảng ủy, Ban giám đốc, công đoàn và khoa có liên quan thông qua đề án thuê hệ thống robot trong phẫu thuật thần kinh sọ não và cột sống. Kết luận là đồng ý thông qua đề án thuê hệ thống này.

Ngày 20.3.2018, BV Nhân dân 115 báo cáo thuê hệ thống robot cho Sở Y tế TP.HCM. Theo báo cáo này, BV Nhân dân 115 đánh giá số lượng bệnh nhân phải phẫu thuật thần kinh sọ não và cột sống khu vực phía nam rất lớn, hơn 10.000 ca/năm. Riêng BV Nhân dân 115 phẫu thuật thần kinh và sọ não năm 2016 lên đến 2.475 ca. Tuy nhiên, vẫn chưa BV nào tại phía nam được đầu tư trang bị hệ thống robot trong lĩnh vực này… Cũng theo báo cáo, BV Nhân dân 115 chủ trương thuê hệ thống robot trong phẫu thuật thần kinh sọ não và cột sống, máy mới 100%, thế hệ mới.

Theo phương án thuê, hệ thống robot gồm 4 thành phần: hệ thống cánh tay, hệ thống lập trình cuộc phẫu thuật, hệ thống định vị bằng hình ảnh 3D, hệ thống quan sát hình ảnh, trị giá gần 47 tỉ đồng. Thứ đến là chi phí vận chuyển, nhập khẩu, bảo hiểm trong quá trình nhập khẩu; chi phí lắp đặt hệ thống; chi phí đào tạo… hơn 5,4 tỉ đồng. Chi phí bảo hiểm máy móc, bảo hành, bảo trì trong quá trình vận hành hơn 1,5 tỉ đồng… Tổng chi phí là 54 tỉ đồng cho việc thuê hệ thống robot này.

Về phương án tài chính, BV Nhân dân 115 sẽ phẫu thuật 1.170 ca với thời gian 4 năm 4 tháng. Giá 1 ca mổ là 85 triệu đồng (công ty hưởng 50 triệu đồng). Như vậy, sau 4 năm 4 tháng, nếu BV Nhân dân 115 mổ đủ số lượng trên thì hệ thống máy sẽ thuộc về BV. Còn nếu mổ chưa đủ thì sẽ gia hạn thời gian để thực hiện cho đủ và hệ thống robot sau đó thuộc về BV.

Hai bệnh viện từng mua robot Da Vinci Trước đó, từ cuối năm 2016, BV Bình Dân TP.HCM đã đấu thầu mua robot Da Vinci của Mỹ trị giá gần 71 tỉ đồng. Cuối năm 2017, BV Chợ Rẫy áp thầu kết quả đấu thầu của BV Bình Dân và mua robot Da Vinci cùng chủng loại, giá 70,8 tỉ đồng. Công ty trúng thầu tại 2 BV này là Công ty cổ phần A.C. Theo nguồn tin riêng của PV Thanh Niên, vì robot Da Vinci có giá trị lớn và mua của hãng uy tín, nên đơn vị mời thầu đã yêu cầu trong hồ sơ đấu thầu phải có cả bảng kê khai giá tại hải quan để các BV xem xét giá. Robot Da Vinci mà 2 BV sử dụng có thể mổ ngoại bụng, lồng ngực, ung thư… Với góc phẫu thuật rộng, không cánh tay người nào có thể thực hiện được, nhờ đó nó có khả năng phẫu thuật ở những vị trí khó và có thể di chuyển tự do ở 6 góc độ và vận động tinh vi. Với kỹ thuật này, bệnh nhân sau phẫu thuật mau hồi phục, giảm các tai biến, biến chứng bệnh lý mà kỹ thuật khác chưa hoàn thiện được như ung thư tuyến tiền liệt, trực tràng… Chi phí cho một ca mổ nội soi bằng robot tại BV Bình Dân và Chợ Rẫy dao động trên dưới 100 triệu đồng, trong khi tại nước ngoài chi phí lên cả tỉ đồng. Đến nay, BV Bình Dân đã phẫu thuật 1.200 ca.