Vụ Thủ Thiêm: Đã mất nhiều cán bộ, mất lòng dân, còn lỗ 8.734 tỉ đồng

Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra những nghịch lý tai hại từ dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm: không những gây ra khiếu kiện kéo dài của người dân, nhiều cán bộ cấp cao “dính chàm”, nguy cơ gây thiệt hại tài sản nhà nước, bản thân dự án hiện còn đang “mất cân đối”, nói cách khác là lỗ vốn 8.734 tỉ đồng.

Cụ thể, trong việc quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư, Thanh tra Chính phủ kết luận: UBND TP.HCM đã phê duyệt và điều chỉnh Dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư trị giá 38.679 tỉ đồng là không đúng thẩm quyền quy định tại Nghị quyết số 66/2006/NQ-QH11 ngày 29.6.2006 của Quốc hội và Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 7.2.2005 của Chính phủ.

UBND TP.HCM cũng tạm ứng, quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách chưa đúng với quy định tại Nghị định số 124/NĐ-CP ngày 18.5.2004; không hoàn trả tạm ứng hàng năm theo luật Ngân sách với tổng giá trị gần 26.316 tỉ đồng, theo đó, không tính lãi trên khoản tạm ứng từ ngân sách vào chi phí đầu tư bình quân khoảng 10.503 tỉ đồng (tạm tính đến 30.9.2018).

Điều này dẫn đến việc UBND TP.HCM lấy chi phí đầu tư bình quân làm mức giá tối thiểu để tính tiền sử dụng đất các lô đất thương mại - dịch vụ - nhà ở đã giao cho chủ đầu tư các dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là thiếu cơ sở pháp lý, chưa chính xác, có khả năng gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước, cần giao cho cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ, nếu có vi phạm, thất thoát thì phải xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ dẫn báo cáo của UBND TP.HCM về đánh giá tổng quan cân đối vốn khi đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm và kết quả thanh tra cho thấy: tổng chi phí phải trả là gần 83.336 tỉ đồng (gồm gần 72.833 tỉ đồng chi phí đầu tư và 10.503 tỉ đồng lãi tiền tạm ứng từ ngân sách); nhưng tổng thu dự kiến đến thời điểm hiện nay chỉ là 74.601 tỉ đồng (bao gồm giá trị 55 lô đất còn lại tạm tính theo giá thẩm định tại thời điểm năm 2016).

Như vậy, việc đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm còn mất cân đối vốn khoảng hơn 8.734 tỉ đồng.

Trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc lãnh đạo UBND TP.HCM và các sở, ngành như: Tài chính, Tài nguyên - Môi trường, Ban Quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Trong phần kiến nghị xử lý, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị giao cho Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán, xác định lại tổng mức đầu tư và giá trị tiền sử dụng đất theo giá thị trường và quy định của pháp luật, nhằm tránh thất thoát tiền của nhà nước, khắc phục tình trạng mất cân đối vốn như hiện nay đối với các dự án BT đang thực hiện trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Trong quá trình kiểm toán, Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị xem xét, sử dụng các kết quả qua thanh tra đã phát hiện như: khoản chênh lệch giảm giữa các quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho dự án BT 4 tuyến đường chính thiếu căn cứ và chưa đúng quy định 3.901 tỉ đồng; các khoản do phê duyệt tổng mức đầu tư của các dự án BT tăng sai khoảng 1.734 tỉ đồng; loại khỏi chi phí khi quyết toán dự án 4 tuyến đường chính 25 tỉ đồng là khoản chi phí không đủ điều kiện quyết toán vào dự án...

Đối với khu tái định cư 38,4 ha thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thanh tra Chính phủ cho biết tại thời điểm thanh tra, các dự án khu này đã được Thanh tra Bộ Xây dựng và Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm tra và có kết luận.

Tuy nhiên, thực hiện hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 68/TB-VPCP ngày 16.4.2019, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị UBND TP.HCM báo cáo và cung cấp hồ sơ bổ sung.

Bước đầu cho thấy, trong 4 dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư, có 3 dự án được các nhà đầu tư xây dựng hoàn thành, bàn giao và thanh toán với UBND TP.HCM để bố trí tái định cư.

Tuy nhiên, do hiện chưa bố trí tái định cư, nên UBND TP.HCM tiếp tục cho đấu giá để chuyển sang nhà ở thương mại.

Còn lại 1 dự án 1.330 căn hộ đã được nhà đầu tư thay đổi thiết kế từ nhà ở tái định cư sang nhà ở thương mại, chuyển nhượng cho người sử dụng 1.122/1.228 căn hộ. UBND TP.HCM cũng đã thanh lý hợp đồng đầu tư xây dựng khu tái định cư khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng về việc giao đất là không đúng quy định tại điểm i, khoản 2, điều 118, luật Đất đai năm 2013.

Do đó, Thanh tra Chính phủ đề UBND TP.HCM sớm báo cáo và cung cấp tài liệu, hồ sơ bổ sung theo Thông báo số 68 của Văn phòng Chính phủ để Thanh tra Chính phủ có kết luận bổ sung trong kết quả kiểm tra, rà soát các dự án thuộc Khu tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm để báo cáo Thủ tướng.