Cảnh giác với ung thư đại trực tràng

Đối tượng thường mắc bệnh này đa phần ở độ tuổi trên 50. Do đó, khám tầm soát là yếu tố quan trọng để phát hiện kịp thời.

Tôi muốn biết rõ thông tin về bệnh này như triệu chứng hay yếu tố di truyền ở bệnh ung thư đại trực tràng? 

Diệp Phan (TP.HCM)

Theo Thạc sĩ Bác sĩ Dương Phước Hưng (Phân khoa Hậu môn, Trực tràng - BVĐH Y dược, TP.HCM) thì đây là bệnh rất phổ biến ở những người có độ tuổi trên 50. Khởi đầu là những polyp hoặc những tổn thương lành tính và diễn tiến thành ung thư sau 8 - 10 năm dưới tác động của những yếu tố bất lợi như viêm loét đại trực tràng kéo dài, chế độ ăn nhiều thịt, đặc biệt là thịt đỏ, mỡ động vật, hút thuốc. Ung thu đại trực tràng cũng có yếu tố di truyền do tổn thương bộ gen trong cơ thể. Nếu có người thân bị bệnh này, bạn có nguy cơ mắc cao gấp 3 lần. Bên cạnh những dấu hiệu điển hình thường gặp ở những bệnh lý hậu môn trực tràng, ung thư đại trực tràng còn có những triệu chứng buồn nôn, trướng bụng, sụt cân, mệt mỏi, tiểu rát, tiểu buốt.

Bệnh tiến triển với từng giai đoạn?

Đúng! Theo từng gia đoạn.

• Giai đoạn 0: xuất hiện khối u ở lớp niêm mạc trong cùng của đại, trực tràng.
• Giai đoạn 1: Khối u phát triển vào thành trong của đại, trực tràng.
• Giai đoạn 2: Khối u xuyên qua thành đại, trực tràng và xâm lấn các mô lân cận nhưng chưa lấy lan đến các hạch bạch huyết. 
• Giai đoạn 3: Ung thư lan đến các hạch bạch huyết gần đó nhưng chưa đến các bộ phận khác của cơ thể.
• Gia đoạn 4: Ung thư đã lan ra các bộ phận khác của cơ thể. 

Tùy vào giai đoạn và vị trí của khối u bác sỹ sẽ quyết dịnh phẫu thuật để loại bỏ các mô có khối u và các mô, hạch bạch huyết lân cận hoặc kết hợp với các phương pháp hóa trị hay xạ trị.

Yếu tố tiên quyết trong việc tầm soát bệnh này?

Đó chính là khám tầm soát bởi nếu kịp thời xử lý những polyp sẽ loại bỏ được mầm mống ung thư. Hiện nay có 3 phương pháp đang được sử dụng rộng rãi và hiệu quả cao: 

1. Tìm máu ẩn trong phân: chỉ 2 - 5% các trường hợp có máu trong phân là do ung thư đại trực tràng. Muốn biết chính xác cần làm thêm phương pháp nội soi. 
2. Soi đại tràng sigma: sẽ phát hiện được 50% trường hợp ung thư đại trực tràng. Phương pháp này không cần chuẩn bị kỹ, không cần tiền mê. Tuy nhiên phương pháp này không khảo sát hết được toàn bộ khung đại tràng bằng phương pháp soi đại tràng. 
3. Soi đại tràng: Đây là phương pháp tối ưu nhất hiện nay. Phương pháp này khảo sát được toàn bộ khung đại tràng, đánh giá được toàn bộ các nguy cơ nhưng vẫn có những hạn chế như: phải chuẩn bị ruột kỹ trước khi soi, thường phải tiền mê. Các biến chứng thường gặp là chảy máu phải nhập viện điều trị tỉ lệ 1/500 trường hợp, thủng ruột tỉ lệ 1/750 trường hợp và tử vong 1/8.000 trường hợp. 

Ngoài những phương pháp trên còn có chụp CT bụng (soi đại tràng ảo) quay video ống tiêu hóa (bệnh nhân sẽ được nuốt viên thuốc có chức năng như một camera)... nhưng những phương pháp này chưa được chính thức xác nhận giá trị. 

Những ai cần tầm soát? 

Những người trên 50 tuổi, những người tuổi càng lớn thì nguy cơ mắc bệnh này càng cao (nhóm nguy cơ trung bình). Những người có tiền căn bị polyp hoặc ung thư đại trực tràng, mặc dù được điều trị nhưng vẫn có khả năng phát triển polyp thứ hai, người có một người thân trực hệ bị polyp hoặc ung thư đại trực tràng trước 60 tuổi hoặc có hai người thân trở lên bị mắc bệnh (nhóm nguy cơ cao).

Phòng ngừa

Để phòng ngừa lâu dài ung thư đại trực tràng, cần xây dựng lối sống lành mạnh, năng tập thể dục, ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước. Lối sống lành mạnh cần thực hiện trong nhiều năm mới có khả năng phòng được bệnh này.