Chăm sóc cửa sổ tâm hồn

Bài: BS CK1 Đào Thị Yến Thủy

Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM

Đeo kính bảo vệ mắt

Ánh sáng quá mức có thể làm gia tăng các chất oxy hóa trong cơ thể và nhất là tác hại cho mắt. Mặc dù đồng tử của chúng ta luôn có hiệu quả khi co nhỏ giảm thiểu tối đa lượng ánh sáng chói vào mắt, nhưng vẫn không làm mất cảm giác bị chóa mắt và chúng ta còn phải thêm động tác nheo mắt lại, mầm móng của việc tăng nếp nhăn trên các vùng da mặt cạnh đôi mắt. Vì vậy mỗi khi đi ra nắng, bạn không nên quên đeo kính mát bảo vệ mắt khỏi ánh sáng gắt và cả chắn bụi nữa. Chú ý chọn loại mắt kính râm màu sậm và to rộng để tăng mức độ che chắn, nhất là khi ra biển, phối hợp với nón rộng vành…

Không dụi tay lên mắt

Khi mắt bị bụi, cát rơi vào, cần chú ý không dụi mắt mạnh sẽ làm hạt bụi, cát ghim sâu vào kết mạc mắt gây trầy xước, nhiễm trùng và khó lấy ra. Nên nhắm mắt lại, chờ nước mắt trào ra và chớp nhẹ mi mắt cho hạt bụi được trôi ra. Nếu cảm giác cộm vẫn còn nhiều thì có thể lấy một bát nước sạch đổ đầy nước, nhúng mắt vào chén nước đầy, mở mắt nhìn vào đáy chén và chớp nhẹ cho hạt bụi trôi ra. Cuối cùng vẫn không ổn thì chỉ còn cách vào bệnh viện mắt để bác sĩ lấy giúp.

Giảm tiếp xúc các tác nhân gây hại 

Cũng cần giảm tiếp xúc với các tác nhân gây hại của môi trường như ô nhiễm, rượu, thuốc lá... là các điều kiện để đôi mắt chúng ta được bảo vệ. Thuốc lá và rượu là kẻ thù của đôi mắt đặc biệt là thủy tinh thể vì chúng vừa chứa các chất độc có thể gây tổn thương trực tiếp cho thủy tinh thể, vừa làm giảm việc đưa các chất dinh dưỡng đến nuôi dưỡng thủy tinh thể. 

Tránh tiếp xúc tia cực tím, bức xạ

Sống trong điều kiện không khí trong lành, không bị ô nhiễm, tránh tiếp xúc với các tia cực tím, các bức xạ như ánh nắng mặt trời, sóng của lò viba, máy chụp X quang... cũng giúp giảm sự sản sinh các gốc tự do có hại cho cơ thể và cho đôi mắt. Ánh sáng xanh từ đèn led, màn hình tivi, vi tính, smartphone… có thể gây tổn thương gây thoái hóa hoàng điểm của mắt. Một cuộc sống cân bằng, sinh hoạt điều độ, giảm stress, sống vui vẻ và năng động là nền tảng cho cơ thể tăng sinh chất chống oxy hóa. 

Không đọc sách trong bóng tối

Cần đọc, viết nơi đủ ánh sáng, khoảng cách giữa mắt và sách là 25 - 30cm, không để ánh sáng gắt chiếu thẳng vào mắt, ngồi xem tivi phải đủ ánh sáng (không nên xem tivi trong bóng tối) và ngồi cách xa màn hình khoảng 2m, mỗi khi tập trung nhìn 20 phút nên có 20 giây nghỉ ngơi cho mắt bằng cách nhắm mắt lại chớp nhẹ hoặc phóng tầm mắt ra xa... 

Lưu ý với việc dùng các loại thuốc nhỏ mắt

Bình thường chỉ nên dùng nước muối sinh lý để rửa mắt, chống khô mỏi mắt khi nhìn vi tính lâu…. Nếu có bụi vào mắt hoặc sau khi đi bơi hồ bơi công cộng thì có thể mua thuốc nhỏ mắt có kháng sinh nhưng phải chú ý mua loại thuốc nhỏ mắt không chứa corticoid (dexamethasone). Việc dùng coticoid ở mắt bị tồn thương như trầy xước kết mạc - giác mạc có thể làm loét, nhiễm trùng và mù mắt rất nguy hiểm. Việc dùng thuốc nhỏ mắt chuyên biệt nên theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mắt.

Chế độ ăn nên phối hợp với các chất chống oxy hóa

Việc sử dụng các chất chống oxy hóa thường có tác dụng hỗ trợ, tương tác với nhau hoặc bảo dưỡng lẫn nhau nên việc phối hợp các chất chống oxy hoá như vitamin A, betacarotene, lutein, zeaxanthins, vitamin C, vitamin E, flavonoids,… có thể tạo nên tác dụng mạnh hơn là dùng một lượng lớn một loại chất chống oxy hóa. Việc cung cấp các chất cần thiết này cần được thực hiện hàng ngày thông qua một chế độ ăn đa dạng, đủ chất, các thức ăn chế biến đơn giản, ăn nhiều các thực phẩm tươi như rau, trái cây, hải sản, cá... Mỗi ngày nên ăn khoảng 300g rau (1 chén mỗi bữa, không tính nước rau) và 200g trái cây các loại. Nên ăn ít nhất 2 lần cá mỗi tuần (cá nạc, cá mỡ…) với lượng từ 85 - 120g mỗi bữa ăn.