Bài: Cung Tuy - Ảnh: Tú Trương
Nhưng giờ đây, khi TP.HCM không còn là bãi đáp vàng cho giới biểu diễn thì bỗng hai liveshow này hóa ra lại rất đáng chú ý. Thật ra, nếu đặt một mình liveshow của nhạc sĩ Việt Anh vào thời điểm của mười năm trước thì cũng đã dư sức để gây sự tò mò tối đa. Nhưng điều ấy đã không xảy ra khi những cuộc hẹn về một liveshow của riêng anh đã phải lần lữa đến tận 2016 mới được tổ chức. Hai mươi năm cho một cuộc hội ngộ gây chú ý. Chỉ có điều, ở hoàn cảnh này, sự thu hút của Việt Anh bị rơi vào vòng lõm của cả một thị trường biểu diễn gần như bị tê liệt của TP.HCM nên liveshow của anh vì thế lại càng trở nên đặc biệt theo nghĩa dũng cảm.
Ca sĩ Thu Phương đang tập ca khúc cùng Quang Dũng trong live show "Dòng sông lơ đãng"
Một thời vàng son
Sự đặc biệt ấy đến từ những cái đầu tiên. Sau hai mươi năm, nhạc sĩ Việt Anh đã có liveshow đầu tiên, "Dòng sông lơ đãng" (diễn ra vào ngày 29/7). Trong khi đó, sau năm năm tồn tại, nhóm 365 thực hiện liveshow đầu tiên (vào ngày 30/7) để rồi sẽ tan nhóm sau đó. Một liveshow âm nhạc của tác giả, liveshow còn lại sẽ là của nhóm nhạc. Một liveshow đại diện cho một nhạc sĩ bắt đầu nổi từ khi mô hình liveshow khởi sự gây bão (1996), liveshow còn lại của một nhóm nhạc được thành lập (2011) khi mô hình liveshow bắt đầu thoái trào.
Cả hai liveshow ấy đều có điểm chung là đang chứng kiến sự thật rằng xu hướng liveshow “đã đến hạn sử dụng” và thời vàng son khi xưa đang co cụm vào hai mảng chính: event và phòng trà. Thời của Việt Anh, thị trường âm nhạc TP.HCM được xem là đang “rơi” vào thời kỳ vàng của những hiện tượng, của sự phát triển, từ tiêu thụ băng đĩa cho đến thị trường biểu diễn. Lúc ấy, một loạt các chương trình nhạc trẻ ra đời, từ CLB Bạn yêu nhạc của Đài TNVN và VTV, cho đến liveshow "Top Hits" của Bến Thành Vafaco - nơi lần đầu tiên đem ra ánh sáng cặp đôi âm nhạc một thuở, Thu Phương - Huy MC. Ở đó, Việt Anh cùng những bài hát của mình đã đem lại nhiều cú “hit” trong sự nghiệp của nhiều ca sĩ tên tuổi. Rồi tiếp đến là những liveshow tưng bừng của Mỹ Linh, Thanh Lam, của series "Làn sóng xanh".
Trong khi đó, nhóm 365 sau năm năm thành lập nhưng khi danh tiếng đang bắt đầu tăng cao thì... tan rã. Sự tan rã này hiểu một cách thông thường là tuổi thọ năm năm là vừa vặn cho một nhóm nhạc. Nhưng đặc tính của mô hình nhóm nhạc tại Việt Nam hiện nay là phải sống bằng show chứ chưa hẳn liên quan đến tuổi thọ. Nhưng nếu đi event lại ít được mời vì chi phí sẽ cao hơn ca sĩ đơn lẻ đến 4, 5 lần, trong khi tự làm liveshow thì không bán được vé. Vì thế, khi mà số lượng liveshow ngày càng sụt giảm, lượng băng đĩa gần như bão hòa thì việc “mất tích” của một mô hình nhóm nhạc cũng chẳng có gì là quá ngạc nhiên.
Cho nên, khi cả hai liveshow của nhạc sĩ Việt Anh và nhóm 365 diễn ra cùng lúc dễ làm liên tưởng tới những hào quang khi xưa của nhạc Việt với cái nôi biểu diễn là TP.HCM. Nó vừa mang tính ngậm ngùi lại vừa xót xa. TP.HCM từng là nơi khởi phát của những chương trình ca nhạc lớn đầu tiên tại Việt Nam nhưng giờ đây lại là nơi bị xa lánh vì mất thị trường. Dân kinh doanh nói rằng: “Cái gì mua được bằng tiền thì đều có hạn sử dụng”. Dân chuyên môn biểu diễn bảo rằng: “Hạn sử dụng ấy đã đến vì tiền vào túi nhưng không được tái đầu tư”.
Gió đã xoay chiều?
Thời của các giọng ca vàng và cả những nhạc sĩ vàng như Việt Anh đã qua và cái nôi biểu diễn như TP.HCM đang ngậm ngùi nhìn xu hướng thổi về phương khác.
Chỉ tính trong sáu tháng đầu năm 2016, nếu lấy những nhà hát tầm cỡ để làm chuẩn biểu diễn thì TP.HCM bị lép vế hẳn so với phía Bắc. Tùng Dương, Thanh Lam, Thu Phương, Mỹ Linh, Mỹ Tâm, Ngọc Anh, Thanh Thảo... đều tìm bến đỗ ở Hà Nội trong khi những nhà hát phía Nam như Bến Thành, Hòa Bình hay Nhà hát TP.HCM đều không có một show nào ra trò. Những danh ca hàng đầu chăm chỉ chạy event nhưng liveshow thì lại gần như mất tích. Hoặc thỉnh thoảng làm những đêm nhạc tổng hợp ở tụ điểm ngoài trời.
Ngay cả show tưởng chừng sẽ đắt khách như "Đời nghệ sỹ", quy tụ nhiều ngôi sao hàng đầu, phút cuối cũng phải bỏ của chạy lấy người vì mãi lực bán vé sụt giảm nghiêm trọng. Tương tự thế, nhà tổ chức show rock IMME tuyên bố như đinh đóng cột rằng sẽ làm liveshow rock định kỳ hàng tháng với hơn 3.000 người tham dự. Cuối cùng dự án tham vọng với ý nghĩa kéo lại khán giả đến liveshow của nhà tổ chức này tắt ngúm sau hai show với mỗi show bán được chưa tới… 100 vé.
Một nơi như TP.HCM, vốn được xem bãi đáp vàng của thế giới biểu diễn mà ngày càng thiếu hẳn đi những chương trình lớn, đẳng cấp, giọng ca, tác phẩm thì có nghĩa nó đang thụt lùi. Những giá trị cũ, tính uyên thâm, sự truyền cảm và cái đẹp của âm nhạc đã bị thay thế bởi cái mới, khác biệt hơn nhưng dễ dãi hơn. Và vì thế, với sự xuất hiện của liveshow của nhạc sĩ Việt Anh đã mang một tính xoa dịu, một sự chữa lành những vết thương tấy đau đã lâu, hay đúng hơn, đó là một sự dũng cảm bơi ngược dòng.
Bởi đã quá lâu, thị trường biểu diễn tại TP.HCM đã mất đi các chuẩn mực thẩm mỹ, công chúng không có cách nào để thẩm định được tinh phẩm hay phế phẩm. Và các liveshow vốn đã teo tóp dần nhưng vẫn cứ bị trượt dài vào sự cũ kỹ, lặp lại và sự nôn nóng “leo” vào các chương trình truyền hình để tìm kiếm công chúng. Liveshow "Dòng sông lơ đãng" của nhạc sĩ Việt Anh vì thế cũng sẽ là một phép thử đo lại độ nóng của những tên tuổi và định vị lại phần nào sự hấp dẫn của những giá trị cũ. Những ca khúc của Việt Anh đã từng gây xao xuyến cả một thế hệ, giờ được dùng để đo lại độ nóng của công chúng đương thời. Dù phép thử ấy giá không rẻ chút nào.
