Trần Lê Thủy (với sự tư vấn của BS Nguyễn Thị Lâm - Viện phó Viện dinh dưỡng VN).
Theo báo cáo tại hội thảo về chủ đề sức khỏe đường tiêu hóa ở trẻ nhỏ do Viện dinh dưỡng tổ chức ở TP.HCM năm 2014, mỗi năm trên thế giới có khoảng 2,5 triệu trẻ dưới 5 tuổi gặp vấn đề liên quan đến tiêu hóa.
Tại Việt nam, theo số liệu của Viện Dinh dưỡng, tỷ lệ trẻ có biểu hiện rối loạn tiêu hóa là hơn 47% trong tổng số trẻ tới khám bệnh tại đây. Theo thống kê của Trung tâm dinh dưỡng TP.HCM, tỷ lệ này là 59% ở trẻ dưới 12 tháng tuổi và 40% ở trẻ từ 1 - 2 tuổi.
Rối loạn tiêu hóa làm giảm tỷ lệ lợi khuẩn có trong đường ruột, giảm sức đề kháng và hệ miễn dịch, tạo cơ hội cho một số vi khuẩn nguy hiểm xâm nhập và phát triển trong cơ thể trẻ. Trẻ dễ bị mệt mỏi, biếng ăn, tả, lỵ, lười vận động... Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển cả thể lực và trí lực. Rối loạn tiêu hóa trở thành nỗi lo với không ít phụ huynh. Họ lo lắng vì con biếng ăn, bị tiêu chảy, uống thuốc chỉ ngưng giai đoạn lúc đó, sau lại tiếp tục tái phát...
Sử dụng men vi sinh và lợi khuẩn
Theo BS Nguyễn Thị Lâm có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ như dùng kháng sinh nhiều ngày, chế độ ăn uống không hợp lý, hệ tiêu hóa chưa hoàn chỉnh... Trong đó nguyên nhân chủ yếu là do mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột (hại khuẩn gia tăng, lấn át lợi khuẩn). Men vi sinh và men tiêu hóa giúp đưa các lợi khuẩn và enzyma (enzyme là các protein xúc tác các phản ứng hóa học. Trong các phản ứng này, các phân tử lúc bắt đầu của quá trình được gọi là cơ chất - substrate, enzyme sẽ biến đổi chúng thành các phân tử khác nhau.
Tất cả các quá trình trong tế bào đều cần enzym. Enzym có tính chọn lọc rất cao đối với cơ chất của nó), giúp tiêu hóa, hấp thu thức ăn vào cơ thể, cân bằng lại hệ vi sinh. Tuy nhiên cách dùng và liều lượng thời gian dùng ra sao thì không phải ai cũng hiểu rõ. Nhiều người còn tưởng men vi sinh với men tiêu hóa là một những thức ra chúng hoàn toàn khác nhau. Điều này dẫn tới việc dùng men kém tác dụng, thậm chí còn gây tác dụng ngược. Trong thực tế hai sản phẩm này có sự hỗ trợ trong điều trị tiêu hóa khác nhau. Tuy nhiên cũng có trường hợp bác sĩ dùng cả hai thứ men vi sinh và men tiêu hóa một lúc nếu thấy người bệnh thiếu cả hai.
Men vi sinh
Còn gọi là probiotic, giúp bổ sung các lợi khuẩn nhằm tạo nên sự cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa và ức chế các vi khuẩn có hại gây bệnh và tiết độc tố. Trong ruột già của một người khỏe mạnh có những loại vi khuẩn thường trú ở đây, ngoài vi khuẩn gây bệnh còn có vi khuẩn có ích. Các vi khuẩn có ích giúp tiêu hóa tốt thức ăn, tạo hệ sinh thái cân bằng trong đường ruột và bảo vệ ruột già. Men vi sinh được dùng cho trẻ trong trường hợp bị rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn đường ruột, gây biếng ăn, tiêu chảy, táo bón...
Các lợi khuẩn này lên men thức ăn, sản xuất axit latic, axit hóa đường ruột và ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn có hại, hạn chế nhiễm trùng tiêu hóa, khắc phục tình trạng loạn khuẩn ruột, giúp tăng cường hệ miễn dịch nhờ đó, đường ruột khỏe mạnh để tiêu hóa và hấp thụ thức ăn. Dùng men vi sinh trong trường hợp bị rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn ruột (thường gặp ở trẻ vừa mới điều trị kháng sinh), biếng ăn, tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, nhất là thời gian bé tập ăn dặm. Có thể dùng men vi sinh dài ngày nhưng cũng phải theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng và cách dùng.
Men tiêu hóa
Hoàn toàn khác với men vi sinh, vì chúng không phải là các vi khuẩn sinh học đông khô mà là các hợp chất hóa học. Men tiêu hóa còn gọi là enzyme do chính các tuyến trong cơ thể tiết ra để tiêu hóa và hấp thu thức ăn. Thường thì các enzyma của dạ dày, nước bọt và của tụy được bào chế để bổ sung hỗ trợ tiêu hóa. Sử dụng men tiêu hóa khi trẻ thiếu men tiêu hóa hoặc muốn tăng cường thêm khả năng tiêu hóa thức ăn ở trẻ kém hấp thu, biếng ăn, trẻ mới hết bệnh, thể lực yếu, hệ tiêu hóa chưa tiết men đầy đủ để giúp cơ thể hồi phục nhanh.
Chỉ được dùng men tiêu hóa trong một khoảng thời gian nhất định. Không sử dụng lâu ngày vì khiến cơ thể phụ thuộc vào enzyme cung cấp từ ngoài vào, làm giảm sự bài tiết enzyme tự nhiên. Dùng theo chỉ định của bác sỹ. Những trường hợp không nên dùng men tiêu hóa: trẻ bị tiêu phân sống hoặc tiêu chảy có đau bụng kèm theo, tiêu phân có máu hoặc nôn ra máu. Các bác sỹ có thể chỉ định cho trẻ dùng kết hợp cả hai loại men trên trong quá trình điều trị roodi loạn tiêu hóa ở trẻ nếu cơ thể bé cần bổ sung cả hai loại.
Hiện nay, trên thị trường bán rất nhiều loại men vi sinh, men tiêu hóa dưới dạng cốm, thuốc giọt, dạng nước hoặc viên nang. Phụ huynh không nên tùy tiện cho trẻ dùng mà nên đưa trẻ đến khám bác sỹ chuyên khoa dinh dưỡng, nhi, tiêu hóa để được khám và tư vấn kỹ. Cần lưu ý khi uống men tiêu hóa không dùng thuốc kháng acid vì sẽ vô hiệu hóa tác dụng của men. Ngoài ra, ở một số thức ăn chứa men tiêu hóa tự nhiên như giá đỗ, sữa chua thì có thể dùng lâu dài.
Kết hợp với các biện pháp khác
Để phòng tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra do rối loạn tiêu hóa, bên cạnh dùng các biện pháp y tế giúp điều trị, các bậc cha mẹ cũng cần chú ý nên cho bé ăn dặm đúng lứa tuổi (từ 6 tháng trở lên).
Không cho trẻ ăn quá sớm có thể làm hệ tiêu hóa của trẻ bị “quá tải”, không hâm đi hâm lại thức ăn nhiều lần vì sẽ phát sinh các loại vi khuẩn trong thức ăn. Giữ gìn vệ sinh, tập cho trẻ có thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lí và khoa học (ăn đúng giờ, đúng bữa, nhiều rau xanh, cá biển...)
| Lưu ý khi dùng men vi sinh và men tiêu hóa: |
|
