BS Nguyễn Thị Lâm - Viện phó Viện Dinh dưỡng Việt Nam
Ở các nước phát triển như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Úc... người dân đã có thói quen uống sữa tươi ngay khi còn nhỏ cho tới tận trưởng thành. Chính phủ nhiều nước kể trên đã trợ giúp người dân uống sữa tươi miễn phí, với tiêu chuẩn 1 lít sữa/1 ngày/1 người. Ở Việt Nam hiện nay, mọi người đã dần nhận thức được những lợi ích to lớn từ sữa tươi mang lại nên cũng đã có thói quen sử dụng sữa tươi, nhưng số lượng còn ít và tập trung vào trẻ nhỏ nhiều hơn.
Sữa tươi làm từ sữa bò nên an toàn?
Đúng. Sữa tươi thực chất có tên gọi đầy đủ là sữa tươi tiệt trùng hoặc sữa tươi thanh trùng và được bán phổ biến nhất trên thị trường là sữa được làm từ sữa bò do mang lại hiệu quả kinh tế cao. Dù là sữa tươi tiệt trùng hay sữa tươi thanh trùng thì đều là sữa tươi đã qua công nghệ xử lý hiện đại giúp tiêu diệt vi trùng gây bệnh có trong sữa tươi nên rất an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng mà vẫn đảm bảo giữ được hàm lượng các chất có trong sữa ở mức tốt nhất.
Sữa tươi dành cho tất cả mọi người?
Đúng. Trẻ từ 1 tuổi trở lên đã có thể dùng được sữa tươi nếu cơ thể bé trước đó đã bú mẹ và uống thêm sữa công thức ngoài.
Sữa tươi uống nhiều gây mập?
Sai. Thực tế, sữa tươi luôn có ích với mọi người ở mọi tình trạng, Để xương chắc khỏe, một người lớn phải uống mỗi ngày khoảng 500ml sữa. Để tránh béo phì từ sữa, nhưng vẫn cung cấp sữa đủ cho cơ thể, mỗi sáng, bạn chỉ cần uống một cốc sữa tươi không đường tách béo cùng 1 - 2 miếng bánh là có đủ năng lượng cho một ngày. Hiện có rất nhiều loại sữa dành cho người ăn kiêng, tiểu đường, còn bạn muốn uống sữa mà không bị tăng cân thì có loại sữa tươi không đường tách béo nhé!
Sữa tươi không có nhiều vitamin vì đã xử lý ở nhiệt độ cao?
Sai. Nhiều người cho rằng việc dùng công nghệ xử lý nhiệt để tiệt trùng sữa tươi sẽ làm mất đi nhiều vitamin và khoáng chất có trong sữa nhưng điều này không đúng. Công nghệ tiệt trùng sữa hiện nay được các công ty sản suất sữa sử dụng hoàn toàn tác động rất ít đến các chất dinh dưỡng có trong sữa mà vẫn đảm bảo tiêu diệt hết vi khuẩn có hại.
Trong sữa tươi có nhiều chất dinh dưỡng?
Đúng! Trong sữa tươi có chứa hàm lượng cao vitamin A, B, B2, B12 và ngoài ra còn giàu các khoáng chất như: canxi, phốt pho, sodium,…Tuy nhiên sữa tươi lại có rất ít chất sắt. Thịt nạc, thịt gà và cá chứa rất nhiều chất sắt, bạn có thể bổ sung cho cơ thể bằng các thực phẩm trên.
Sữa tươi có thể thay bữa tối?
Đúng! Buổi tối, uống sữa tươi không đường tách béo đã được hâm nóng trước khi đi ngủ là một lựa chọn rất tốt khiến bạn có được giấc ngủ ngon dù có thể bữa tối bạn không ăn gì. Tuy nhiên đây chỉ là biện pháp dành cho người muốn giảm cân. Kết hợp sữa tươi với một chế độ ăn hợp lý, và tập thể dục thường xuyên, những người mập có thể yên tâm giảm cân an toàn mà không lo bị thiếu hụt dinh dưỡng. Tùy vào cách sử dụng, nếu muốn tăng cân thì bên cạnh những bữa ăn hằng ngày, bạn nên uống thêm sữa. Còn muốn giảm cân thì nên thay thế một phần ăn bằng sữa.
Ăn đồ cay, uống sữa tươi sẽ làm giảm cảm giác cay nóng?
Đúng. Chất casein có trong sữa tươi hoạt động như một chất tẩy và nó sẽ tẩy trôi vị cay bám trên lưỡi. Do đó, khi ăn cay hãy uống một cốc sữa tươi bạn sẽ “giải nhiệt” ngay lập tức.
Sữa tươi gây sỏi thận?
Sai. Đây có lẽ là hiểu lầm tai hại nhất về sữa. Uống đủ lượng sữa cần thiết thì lượng nước và canxi có trong sữa cũng là cách góp phần ngăn ngừa sỏi thận.
Sữa tươi cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé?
Đúng! Với điều kiện trẻ trên 1 tuổi và bé được ăn đầy đủ các thức ăn khác từ các bữa cháo, cơm, súp hằng ngày. Trẻ lên cân tốt không bị suy dinh dưỡng, không bị kém hấp thu do các nguyên nhân bất dung nạp sữa thì sữa tươi hoàn toàn có thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho bé nếu trẻ uống 500 ml mỗi ngày.
Sữa tươi gây tiêu chảy, đau bụng?
Sai. Thành phần dinh dưỡng của sữa tươi gồm có: protein, khoảng 3,2g/ml. Về năng lượng, sữa tươi cung cấp khoảng 67Kcl/100ml. Loại đường chính có trong sữa bò tươi là đường lactose, ít ngọt hơn so với đường mía. Cơ thể con người tiêu hóa được đường lactose là nhờ có các enzyme lactase (nằm trong ruột non). Bởi vậy chỉ những ai có ít enzyme lactase này khi uống sữa tươi mới xảy ra hiện tượng nặng bụng, khó tiêu, thậm chí là tiêu chảy, nôn ói. Để khắc phục, hãy chọn các sản phẩm làm từ sữa dễ tiêu hóa hơn như phô mai, yaua, và phô mai tươi giúp bạn vẫn bổ sung được các chất dinh dưỡng từ sữa. Khi các em bé có triệu chứng của bệnh không dung nạp lactose, nhiều bác sĩ khuyên nên thay đổi từ sữa bò sang sữa đậu nành cho tới khi các triệu chứng kết thúc, sau đó từ từ thêm sữa bò và các sản phẩm làm từ sữa vào trong chế độ ăn của trẻ. Đây được xem là tình trạng sinh lý bình thường, với người lớn, nên uống thử một ít sữa sau bữa ăn và tăng dần lượng sữa qua từng tuần để thăm dò tình hình giúp hệ tiêu hóa thích nghi từ từ.
Sữa tươi không béo có ít canxi hơn sữa không tách béo?
Sai. Thực ra hai loại sữa này chỉ khác nhau về hàm lượng chất béo và lượng calo cung cấp cho cơ thể thôi. Còn lại cả hai đều có lượng vitamin, khoáng chất ngang nhau.
Sữa tươi không tốt cho người bị thiếu máu?
Đúng, với điều kiện họ không uống sữa vào buổi sáng. Trong quá trình tiêu hóa, chất sắt có trong các loại thực phẩm sẽ biến đổi để cơ thể hấp thụ tốt hơn. Nếu uống sữa trong bữa sáng, khi vừa thức dậy, những chất biến đổi đó sẽ kết hợp với canxi và phốt phát tạo thành hợp chất không hòa tan, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Do đó, uống sữa tươi buổi sáng không tốt cho những ai thiếu máu hoặc đang trong giai đoạn bổ sung chất sắt để phục hồi cơ thể.
Sữa tươi không tốt cho người sau khi làm phẫu thuật ở vùng bụng
Đúng! Người sau khi làm phẫu thuật ở vùng bụng thường có cảm giác đầy hơi, khó chịu. Trong sữa lại chứa nhiều chất béo và casein, những chất này kết hợp với men tiêu hóa trong đường ruột sẽ biến thành thể khí, gây trướng bụng, đầy hơi, bất lợi cho quá trình phục hồi chức năng nhu động ruột.
