Thông minh nửa vời

Việc số hóa quản lý hành chính, giám sát an ninh… thực tế không quá mới mẻ vì nhiều nước đã áp dụng từ nhiều năm trước. Và một trong những nguyên tắc cơ bản để tiến hành các chương trình này chính là đảm bảo tính đồng bộ, thông suốt bằng cách thống nhất các tiêu chuẩn từ ban đầu nhằm đảm bảo tính tương thích của các bộ phận liên quan.

Vậy mà mới đây, như Thanh Niên thông tin, câu chuyện tương thích và liên thông các phần mềm là nội dung được quan tâm nhất tại cuộc họp giữa Văn phòng Chính phủ với 11 địa phương phía bắc và các bộ, ngành về liên thông văn bản điện tử quốc gia diễn ra chiều 29.5. Bởi việc tương thích và đồng bộ đã trở thành “hòn đá tảng” mà các địa phương cần vượt qua để thống nhất hệ thống toàn quốc.

Những điều tưởng chừng quá đơn giản với công nghệ hiện nay như việc gửi nhận dữ liệu dung lượng trên 100 MB, mà cũng trở thành “thách thức” khiến nhiều địa phương gặp khó. Và chương trình “Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam” được ban hành từ năm 2015, mà đến hội nghị trên thì Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, lại phải yêu cầu Bộ Nội vụ sớm có quy định hướng dẫn, chuẩn hóa quy định gửi, nhận và lưu trữ văn bản điện tử. Lẽ ra, quy định hướng dẫn, chuẩn hóa quy định... được đề cập ở trên phải có từ sớm.

Tương tự như thế là câu chuyện giai đoạn 1 của Trung tâm điều hành đô thị thông minh (Intelligent Operations Center - IOC; một trong 4 “trụ cột” đề án Đô thị thông minh của TP.HCM) chính thức đi vào hoạt động từ đầu tháng 5.2019. Thế mà, đến cuối tháng 5.2019 thì cũng theo như Thanh Niên tìm hiểu nhiều quận huyện chưa sẵn sàng, vì chưa tương thích. Sau gần một tháng trung tâm đi vào hoạt động mà chỉ có 3 quận huyện kết nối.

Lý do là vì nhiều quận huyện lắp đặt thiết bị - ví dụ như camera giám sát - trước khi IOC hoạt động. Vấn đề đặt ra là với các camera giám sát, thì tại sao dù đã có hướng dẫn ngay giai đoạn đầu từ phía sở ngành chuyên môn, nhưng việc kết nối camera chỉ ở cấp phường, xã lên quận, huyện chứ chưa liên thông quận, huyện lên TP.

Việc để tồn tại tình trạng không đồng bộ, thiếu tương thích trong quá trình số hóa chính quyền không chỉ khiến các dự án chậm trễ, mà còn dẫn đến lãng phí vì phải thay đổi, chỉnh sửa để liên thông hệ thống.

Chính vì thế, nếu tiếp tục để xảy ra tình trạng trên, không đảm bảo tính hệ thống từ đầu, thì các chương trình quản lý hành chính điện tử hay đô thị thông minh có thể chỉ đạt kết quả nửa vời.