Video Thế giới

Thử lý giải vì sao nhiều người không tuân thủ các biện pháp phòng dịch Covid-19

Trúc Huỳnh

17/08/2020 08:17 GMT+7

Từ các cuộc biểu tình phản đối quyền tự do dân sự ở Mỹ cho đến các đảng bất hợp pháp, nhiều trường hợp có một số người ở trên khắp thế giới né tránh các biện pháp hạn chế lây lan virus corona chủng mới gây dịch Covid-19. Tại sao?

Tự động phát

Đại dịch Covid-19 đã khiến con người nhanh chóng định hình lại thế giới, luật hóa các hoạt động xã hội vốn từng là chuyện thường ngày và tạo ra các chuẩn mực mới về phép xã giao công cộng. Nhưng sẽ luôn có một số người không muốn theo lề luật.

Có rất nhiều lý do dẫn đến việc vi phạm quy định phòng dịch Covid-19, từ những người theo chủ nghĩa tự do cá nhân phản đối khẩu trang nhiệt thành đến những người muốn phá lệ chỉ vì muốn nhận một cái ôm từ người thân bạn bè. Và theo ông Jay Van Bevel - Phó giáo sư tâm lý học tại Đại học New York, con người thực sự là động vật xã hội. “Và điều đó có nghĩa là đại dịch đi ngược lại bản năng của chúng ta rất nhiều”. Ông Bavel đã đưa ra các yếu tố chính khiến một số người từ chối các biện pháp phòng dịch.

Tình nguyện viên sức khỏe cộng đồng kiểm tra thân nhiệt của một em bé trong chiến dịch kiểm tra bệnh vì dịch Covid-19 tại một khu ổ chuột ở Mumbai (Ấn Độ) ngày 16.8

Reuters

Yếu tố văn hóa

“Yếu tố văn hóa then chốt không thống nhất trên toàn thế giới là các yếu tố như chủ nghĩa cá nhân so với chủ nghĩa tập thể. Một số quốc gia, đặc biệt như Mỹ, Anh và Canada, có xu hướng cao hơn về chủ nghĩa cá nhân, nghĩa là thể hiện ý thức về bản sắc và con người của bạn với tư cách là một cá nhân.”

“Và ở những nơi đó, khả năng mọi người tuân thủ là thấp hơn và họ có nhiều khả năng thực hiện một kiểu hành vi vi phạm quy tắc hơn. Trong khi ở các quốc gia theo chủ nghĩa tập thể, đặc biệt ở Đông Á là một ví dụ điển hình, thì người ta có xu làm những gì người khác đang làm để cố gắng hòa nhập và làm điều có lợi nhất cho cả nhóm.”

Phân cực chính trị

“Một yếu tố chính trị cũng quan trọng, đặc biệt là ở Mỹ và các quốc gia phân cực xã hội khác, là chia rẽ phe phái chính trị. Vì vậy, nếu có sự nghi ngờ về các nhà lãnh đạo chính trị từ phe đối thủ, bạn có thể không làm theo những gì họ nói. Và vì vậy điều này đang diễn ra thực sự nghiêm trọng ngay bây giờ ở Mỹ. Trong các nền văn hóa mà bạn có nhiều sự phân cực, bạn có thể thấy rằng gần như có hai nhóm trong cùng một quốc gia làm những việc khác nhau.”

Tổng thống Donald Trump tại cuộc họp giao ban về tình hình dịch Covid-19 tổ chức tại Nhà Trắng, Washington (Mỹ) ngày 13.8

Reuters

Kết nối xã hội

“Cơ thể và não bộ của chúng ta được thiết kế để kết nối, và đại dịch bằng nhiều cách lại đi ngược lại bản năng kết nối đó. Và đó là một trong những lý do vì sao bạn thấy vài nơi có cụm bùng phát dịch và các sự kiện siêu lây lan thường xảy ra khi mọi người tập hợp lại với nhau ở các buổi lễ tôn giáo hay tiệc cưới, tiệc tùng hay các quán bar, bởi vì con người khó cưỡng lại xu hướng kết nối hội nhóm và xã hội.”

Thiên vị lạc quan

“Mọi người, nhìn chung thì khá lạc quan về tương lai. Sự lạc quan có thể hữu ích, nó có thể khiến bạn nộp đơn cho một công việc mà nếu bi quan thì bạn sẽ chẳng dám làm. Vấn đề là, trong một tình huống như đại dịch, nó có thể dẫn bạn đến những rủi ro vô cùng nguy hiểm.”

Một thương gia từ khu vực San Victorino, đeo khẩu trang, giơ một tấm biển có nội dung "Bị giam giữ là một cách khác để chết" trong cuộc biểu tình phản đối các biện pháp phòng dịch, tại Bogota (Colombia) ngày 15.8

Reuters

Tốc độ của sự thay đổi

“Nhiều thói quen và hành vi của chúng ta đã ăn sâu vào chúng ta bởi vì chúng ta đã làm những việc đó thì khi còn là trẻ nhỏ và chúng là những phản ứng tự động khiến chúng ta tương tác với mọi người theo những cách nhất định. Thay đổi văn hóa là quá trình diễn ra chậm. Và do đó, sẽ là thách thức để các chính sách mới phòng dịch Covid-19 được tuân thủ rộng rãi. Vì vậy, đó là những gì chúng tôi đang cố gắng làm, là thay đổi thứ mà thông thường sẽ phải mất nhiều năm mới thay đổi được, và phải làm chuyện này chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần.”