Thu nhập tình yêu

Nhớ ngày ra chiến trường, trong toa đen ghế gỗ hai hàng, tôi đã đọc mẩu thư viết vội của má tôi. Những dòng chữ nguệch ngoạc như viết trong nước mắt. Có lẽ đó là bức thư duy nhất trong đời má gửi cho đứa con duy nhất của mình vào một buổi sáng giáp tết.

Tôi còn nhớ, lúc đọc thư má, con tàu chạy song song với đường quốc lộ, và tôi thấy những người đi xe đạp trên đường, họ mang những hộp mứt, những cành đào mới mua đón tết. Trời Hà Nội cuối năm se sắt, mưa bụi, lạnh. Có cảm giác lúc bấy giờ má tôi đã ở đâu xa lắm, dù con tàu mới chạy quá ga Thường Tín. Trong thư má dặn tôi giữ gìn sức khỏe và viết: "Má gửi con một hộp ruốc thịt gà để con cùng ăn với các bạn và để nhớ má còn ở miền Bắc...".

Nhiều năm ở chiến trường tôi đã giữ bức thư của má như giữ một cái gì quý nhất. Nhưng rồi, trong một trận chống càn ở Mỹ Tho năm 1973, bức thư này đã mất cùng quyển sổ tay ghi những bài thơ tôi viết suốt mấy năm ở chiến trường. Có thể nói, tôi trở thành nhà thơ vì có má tôi. Có một người mẹ lặng lẽ như thế, chịu đựng như thế, cho tới khi lìa đời thì "của để dành" chỉ là vợ chồng đứa con trai và hai cháu nội nhỏ nhít, ngoài ra không còn bất cứ tài sản gì khác, có một người mẹ như thế thì không thể không làm thơ, không thể không trở thành thi sĩ. Nếu bây giờ có ai đó kết nối được tất cả những câu thơ của nhân loại viết về Mẹ mình, những câu thơ ấy có thể ôm trọn một vòng trái đất!

Đã và sẽ có một khoảng bất chợt nào đó trong cuộc đời, đứa con cảm thấy một niềm hạnh phúc vô tận khi nhớ tới mẹ mình, nhớ tới một cảm giác yêu thương đơn sơ giữa mẹ và con. "Quả chuối ngọt trên bàn, tay má ngọt trên lưng" - đó là cảm giác của tôi khi nhớ về má mình sau gần 50 năm. Chế Lan Viên - người có không ít những câu thơ cầu kỳ - đã có một câu thơ thật giản dị: "Con dù lớn vẫn là con của mẹ/Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con". Đúng là mẹ theo con suốt cuộc đời, yêu thương con suốt cuộc đời, ngay cả khi mẹ không còn trên thế gian này nữa. Một tình yêu thương không biên giới, không thế giới. Một tình yêu thương vĩnh cửu.

Trên đời này có rất nhiều thứ tình, nhưng có lẽ chỉ tình mẹ con là kỳ lạ nhất. Vì nó sâu đậm nhất. Nó giản dị tới mức nhiều khi con quên đi. Rồi tới một lúc nhớ lại, có thể mọi điều đã lỡ. Nhưng má luôn sống trong con, và tạo nên cho con có đời sống như một người lao động cần mẫn, một người lao động thật thà và thu nhập thấp. Nhưng cái thu nhập lớn nhất trên đời này là thu nhập tình yêu, thì con đã có từ mẹ của mình.

Chính Lev Tolstoy vĩ đại đã đề xuất “thu nhập tình yêu” này. Không phải tiền bạc, không giống hoạt động kinh doanh, thu nhập tình yêu được sở hữu bởi từng cá nhân. Nó mang lại thứ của cải bé nhỏ mà lớn lao nhất trong cuộc đời mỗi con người, đó là Tình yêu. Nó là tình Mẹ thương con, tình con thương Mẹ.