Thực hư chuyện quân Nga thua cuộc trong trận chiến xe tăng lớn ở Ukraine

Tờ The New York Times ngày 1.3 dẫn lời giới chỉ huy quân sự Ukraine cho rằng một trận chiến kéo dài ba tuần trên một vùng đồng bằng gần thành phố Vuhledar thuộc tỉnh Donetsk ở miền đông Ukraine là trận chiến xe tăng lớn nhất trong cuộc xung đột Nga-Ukraine cho đến nay và là một thất bại cay đắng đối với người Nga.

Trong trận chiến, cả hai bên đều đưa xe tăng vào chiến đấu, với nhiều xe tăng chạy ầm ầm trên những con đường đất và di chuyển quanh các hàng cây. Quân Nga tiến công theo hàng, trong khi quân Ukraine cơ động phòng thủ, bắn từ xa hoặc từ những nơi ẩn nấp khi quân Nga nằm trong tầm quan sát của họ.

Quân Nga bị phục kích?

Khi trận chiến kết thúc, quân Nga không những không giành được Vuhledar mà còn mắc phải sai lầm tương tự mà đã khiến Moscow phải trả giá bằng hàng trăm xe tăng trước đó trong cuộc xung đột. Sai lầm đó là tiến quân vào ổ phục kích, theo The New York Times.

Bị nổ mìn, trúng đạn pháo hoặc bị tiêu diệt bởi tên lửa chống tăng, những chiếc xe bọc thép bị cháy thành than của Nga giờ nằm rải rác khắp các cánh đồng xung quanh Vuhledar, theo đoạn phim do máy bay không người lái của quân đội Ukraine ghi lại. Quân đội Ukraine khẳng định Nga đã mất ít nhất 130 xe tăng và xe bọc thép chở quân trong trận chiến. Con số đó không thể được xác minh độc lập, trong khi Ukraine không tiết lộ mất bao nhiêu vũ khí, theo The New York Times.

Chụp màn hình The New York Times

Trung sĩ Ukraine Artyom Knignitsky cho hay: "Chúng tôi đã nghiên cứu những con đường mà họ sử dụng, sau đó ẩn nấp và chờ đợi" để bắn phục kích.

Tình trạng thiếu chuyên môn cũng khiến người Nga đau đầu. Nhiều đơn vị tinh nhuệ nhất của họ đã bị bỏ lại trong tình trạng hỗn loạn sau các cuộc giao tranh trước đó. Một dấu hiệu cho thấy Nga đang thiếu chỉ huy xe tăng có kinh nghiệm là binh sĩ Ukraine nói rằng họ đã bắt được một bác sĩ, người đã được chỉ định vận hành một chiếc xe tăng, theo The New York Times.

Nhiều blogger quân sự Nga đã đăng những bình luận thể hiện sự giận dữ về thất bại trong các cuộc tấn công bằng xe tăng lặp đi lặp lại của Nga, cho rằng các tướng chỉ huy đã có chiến thuật sai lầm với loại vũ khí từng nổi tiếng của Nga là xe tăng.

"Cảnh tượng hỗn loạn"

Trong cuộc phỏng vấn vào tuần trước tại một ngôi nhà bỏ hoang gần mặt trận, trung úy Vladislav Bayak, phó chỉ huy Tiểu đoàn cơ giới số 1 thuộc Lữ đoàn 72 của Ukraine, đã mô tả cách các binh sĩ Ukraine có thể gây ra tổn thất nặng nề như trên cho lực lượng Nga trong trận chiến ở Vuhledar.

Phục kích là chiến thuật đặc trưng của Ukraine chống lại các đoàn xe bọc thép của Nga kể từ những ngày đầu của cuộc xung đột. Từ một boong-ke ở Vuhledar, nhờ nguồn video từ máy bay không người lái, trung úy Bayak phát hiện ra đoàn đầu tiên gồm khoảng 15 xe tăng và xe bọc thép chở quân Nga đang tiến đến.

"Chúng tôi đã sẵn sàng. Chúng tôi biết điều gì đó như thế sẽ xảy ra", ông Bayak kể lại. Họ đã chuẩn bị một vùng tiêu diệt xa hơn dọc theo con đường đất mà xe tăng Nga đang tiến tới. Trung úy Bayak nói rằng người chỉ huy chỉ cần ra lệnh qua bộ đàm là "đánh".

Reuters

Khi đó, các đội chống tăng của Ukraine ẩn nấp trong những hàng cây dọc theo cánh đồng, và được trang bị tên lửa chống tăng Javelin do Mỹ cung cấp và tên lửa Stugna-P dẫn đường bằng laser của Ukraine, đã sẵn sàng khai hỏa. Xa hơn, các khẩu đội pháo binh Ukraine đã sẵn sàng. Con đường đất không còn mìn, trong khi các cánh đồng xung quanh đều được rải đầy mìn để dụ quân Nga tiến lên đồng thời ngăn xe tăng quay đầu lại sau khi bẫy đã được giăng ra.

Theo trung úy Bayak, đoàn xe tăng dễ gặp nguy cơ nhất sau khi tiếng súng bắt đầu vang lên và những người lái xe tăng Nga hoảng sợ, cố gắng đổi hướng nhưng rồi lái xe tăng vào lề đường đầy mìn. Những phương tiện bọc thép bị nổ tung sau đó trở thành chướng ngại vật, làm chậm hoặc dừng đoàn xe tăng Nga.

Tại thời điểm đó, pháo binh Ukraine khai hỏa, khiến thêm nhiều xe bọc thép nổ tung và những người lính Nga leo ra khỏi những cỗ máy bị vô hiệu hóa thiệt mạng. Cảnh tượng hỗn loạn và các vụ nổ xảy ra sau đó, theo trung úy Bayak. Tuy nhiên, các chỉ huy Nga buộc phải điều các đoàn xe bọc thép tiến lên vì không có lựa chọn khác để chống lại các vị trí kiên cố của Ukraine, dù chiến thuật này gây tổn thất, theo ông Bayak.

"Điều họ làm sai là đến Ukraine"

Trong trận chiến trên, các chỉ huy Ukraine có lần đã sử dụng Hệ thống rốc két pháo binh cơ động cao (HIMARS) để tấn công một đoàn xe tăng Nga đang đứng yên. HIMARS thường được sử dụng để tấn công các mục tiêu cố định như kho đạn dược hoặc doanh trại. Ngoài ra, binh sĩ Ukraine còn sử dụng lựu pháo M777 của Mỹ và Caesar của Pháp, cũng như các loại vũ khí khác do phương Tây cung cấp như Javelin.

Trong các cuộc phục kích, một nhóm điều khiển xe tăng Ukraine, do binh nhì Dmytro Hrebenok (20 tuổi) chỉ huy, giấu xe tăng trong phạm vi của một con đường mà xe tăng hoặc xe bọc thép chở quân của Nga có thể đi qua, rồi chờ đợi trong im lặng. Khi ngồi và chuẩn bị phục kích, họ phải giữ ấm động cơ xe tăng, vì việc khởi động lại sẽ mất quá nhiều thời gian.

Reuters

Có một lần khi họ đang chờ đợi, một chiếc xe bọc thép chở quân của Nga đi ngang qua tầm nhìn của họ và họ đã nổ súng nhưng suýt trượt, làm hư hại nhưng không phá hủy được cỗ máy đó.

Trong trận giao tranh lớn cuối cùng, xảy ra cách đây hơn một tuần, mệnh lệnh được đưa ra vào lúc bình minh để chuẩn bị phục kích một đoàn gồm 16 xe tăng và xe bọc thép của Nga đang tiến về phòng tuyến Ukraine. Khi đó, nhóm của binh nhì Hrebenok cầu nguyện, vỗ nhẹ vào xe tăng và lái xe tăng về phía trước.

"Chúng tôi giấu chiếc xe tăng trong một hàng cây và đợi họ. Luôn sợ hãi nhưng chúng tôi cần phải tiêu diệt họ", binh nhì Hrebenok kể lại.

Trong trường hợp này, nhóm của binh nhì Hrebenok dừng lại cách địa điểm phục kích gần 5 km và khai hỏa trong sự phối hợp với một phi công máy bay không người lái. Phi công này báo tọa độ qua vô tuyến về các mục tiêu mà nhóm của binh nhì Hrebenok không thể nhìn thấy trực tiếp.

Binh nhì Hrebenok kể rằng đoàn xe bọc thép Nga khi đó không thể tiến lên do mìn, trong khi xe tăng Ukraine khai hỏa. Các đội xe tăng Nga có rất ít cơ hội khi họ ở trong vùng tiêu diệt, theo binh nhì Hrebenok. "Chúng tôi đã phá hủy rất nhiều thiết bị của Nga. Điều họ đã làm sai là đến Ukraine", binh nhì Hrebenok khẳng định.

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Nga đối với những tuyên bố trên của phía Ukraine.