Thường vụ Quốc hội ra quy định mới về hoạt động giải trình

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vừa ký ban hành nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn hoạt động giải trình tại Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định rõ nguyên tắc, phạm vi và tiêu chí lựa chọn vấn đề giải trình. Theo đó, các vấn đề được lựa chọn giải trình tại các cơ quan của Quốc hội là vấn đề cụ thể, vụ việc xảy ra có tính thời sự, bức xúc, nổi lên trong thực tiễn đời sống xã hội; vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội, thành viên Hội đồng Dân tộc, thành viên ủy ban của Quốc hội, dư luận, cử tri và nhân dân quan tâm, đòi hỏi phải được làm rõ, giải quyết kịp thời.

GIA HÂN

Đó cũng có thể là vấn đề xảy ra vi phạm pháp luật hoặc có nhiều hạn chế, yếu kém chậm được khắc phục. Các vấn đề đã ghi trong các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề hoặc các vấn đề đã được giải trình tại các cơ quan Quốc hội nhưng chưa được thực hiện hiệu quả, chưa đáp ứng yêu cầu.

Người phải giải trình là thành viên Chính phủ, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Theo nghị quyết, việc lựa chọn người được yêu cầu giải trình đối với phiên giải trình cụ thể phải là người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền quản lý nhà nước trực tiếp hoặc có chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm giải quyết đối với vấn đề được giải trình.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nêu rõ, người được yêu cầu giải trình có trách nhiệm thực hiện đầy đủ kế hoạch, nội dung, yêu cầu giải trình. Người được yêu cầu giải trình đồng thời phải chịu trách nhiệm về hành vi cản trở, không thực hiện hoặc thực hiện không đúng yêu cầu trong kết luận vấn đề được giải trình.

Người được yêu cầu giải trình cũng có quyền đề nghị các cơ quan Quốc hội tổ chức phiên giải trình xem xét lại nội dung dự thảo kết luận vấn đề được giải trình trước khi thông qua. Trong trường hợp không tán thành với kết luận vấn đề được giải trình và có căn cứ xác định kết luận vấn đề được giải trình chưa khách quan, chưa đúng thực tế thì tự mình hoặc báo cáo với người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét lại kết luận vấn đề được giải trình.

Kiến nghị, yêu cầu cụ thể, rõ ràng

Một điểm mới trong nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là việc thông qua và gửi kết luận vấn đề được giải trình. Theo đó, kết luận vấn đề được giải trình thông qua ngay tại phiên giải trình theo hình thức biểu quyết của các thành viên Hội đồng Dân tộc, các ủy ban Quốc hội tổ chức phiên giải trình.

GIA HÂN

Nghị quyết cũng yêu cầu kết luận vấn đề được giải trình phải có kiến nghị, yêu cầu cụ thể, rõ ràng, thời gian thực hiện, trách nhiệm thực hiện kết luận, trách nhiệm báo cáo việc thực hiện kết luận của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Kết luận vấn đề được giải trình được gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội, người được yêu cầu giải trình và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; đồng thời đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Quốc hội hoặc trên phương tiện thông tin đại chúng.

Cũng theo nghị quyết, thường trực Hội đồng Dân tộc, thường trực các ủy ban của Quốc hội theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận; xem xét, đánh giá báo cáo việc thực hiện kết luận và báo cáo kết quả thực hiện đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc chậm thực hiện kết luận vấn đề được giải trình thì thường trực Hội đồng Dân tộc, thường trực các ủy ban của Quốc hội đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân giải trình và làm rõ trách nhiệm về việc không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc chậm thực hiện kết luận; kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Trường hợp Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội có kiến nghị về việc không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc chậm thực hiện kết luận vấn đề được giải trình thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét kiến nghị giám sát.