'Tình hình này nếu không kịp thời ngăn chặn thì lại xảy ra các vụ SCB như chơi'

Chiều 23.11, góp ý luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) thống nhất với việc chỉnh lý các quy định liên quan tới chấm dứt sở hữu chéo, thao túng, chi phối ngân hàng. 

GIA HÂN

Cụ thể như quy định tỷ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5%, thay vì 3%. Hay điều chỉnh hạn mức cấp tín dụng cũng giảm xuống 10% vốn tự có với một khách hàng và 15% với khách hàng, người có liên quan trong 5 năm nhằm giảm thiểu tác động.

Dù khẳng định những quy định được chỉnh lý rất lớn, cần thiết nhưng theo ông Hòa "không quan trọng lắm". "Cốt lõi là Ngân hàng Nhà nước giám sát, quan tâm các ông chủ ngân hàng là doanh nghiệp lớn hiện nay, không để xảy ra trường hợp như ở SCB được", ông Hòa nhấn mạnh.

Theo đại biểu Đồng Tháp, cần phải có sự giám sát với các ông chủ ngân hàng là doanh nghiệp, nhất là các cổ đông của các ngân hàng này. "Có khi người ta nghĩ rằng tiền gửi của người dân vào các ngân hàng này không đến tay của doanh nghiệp, người vay vì vay thì rất khó khăn nhưng ông chủ, cổ đông của các ngân hàng thì vay rất dễ dàng. Tình hình này nếu không kịp thời ngăn chặn, khả năng xảy ra các vụ SCB như chơi", ông Hòa nêu.

Từ đó, ông Hòa đề nghị Ngân hàng Nhà nước cần quan tâm nhiều hơn vì theo thông tin ông có được thì hiện nay, có ngân hàng của các ông chủ doanh nghiệp, cần phải xem xét thật kỹ để đảm bảo.

"Đừng nói hạn mức cấp tín dụng giảm xuống 10% hay 15%. Ví dụ nếu cho phép 10% nhưng mấy chục cổ đông vay 10% thì cộng lại là bao nhiêu tiền rồi. Việc họ hè nhau rút tiền cùng một lúc là rất nguy hiểm. Đề nghị phải quan tâm chú ý lĩnh vực này", ông Hòa nhấn mạnh.

GIA HÂN

"Báo cáo Thống đốc Ngân hàng, tôi rất quan tâm việc này. Không khéo ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền để chi cho những đối tượng này là không nên, không chấp nhận được", đại biểu Đồng Tháp nói thêm.

"Vụ Vạn Thịnh Phát cho ta thấy một bài học như vậy"

Cũng đề cập vấn đề này, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng, thực tế qua vụ SCB vừa qua và thực trạng hiện nay cho thấy 3 vấn đề là sở hữu chéo, chi phối, thao túng tổ chức tín dụng đang tạo nên những rủi ro, cấp bách cần phải nhận diện để xử lý triệt để.

"Tôi cho rằng sở hữu chéo, chi phối và thao túng ngân hàng là các thủ thuật rất tinh vi và thường là vô hình. Tuy nhiên, với đối tượng vô hình và thường xuyên biến đổi này ta lại dùng các công cụ như luật đang thiết kế như giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giảm hạn mức cấp tín dụng và mở rộng đối tượng không được đảm nhiệm chức vụ… tức là ta đang lấy cái hữu hình để trị cái vô hình. Theo tôi là không hiệu quả", ông An nói.

Theo ông An, điều quan trọng là phải xác định được cá nhân, tổ chức nào là chủ sở hữu thực sự của ngân hàng. Do đó, luật cần phải xây dựng được quy định để xác định được cá nhân, tổ chức nắm quyền chi phối, ảnh hưởng đến việc ra quyết định trong hoạt động ngân hàng.

Từ đó, ông An đề nghị quy định 2 vấn đề cụ thể. Một là minh bạch thông tin của tất cả các cá nhân, tổ chức là cổ đông của ngân hàng thương mại thay vì giảm tỷ lệ sở hữu. Xác định nghĩa vụ công bố thông tin đối với cổ đông (cả tổ chức và cá nhân) và nhóm người có liên quan sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng trên một mức cụ thể.

GIA HÂN

Cùng đó, ông An kiến nghị kiểm soát được dòng tiền, nguồn tiền góp vốn thông qua cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt và áp dụng kiểm soát dữ liệu cá nhân.

"Chỗ này quy định hết sức cụ thể liên quan dòng tiền vì dòng tiền không phải tự nhiên nó có. Nó phải từ đâu đó, từ cá nhân nào đi. Vụ Vạn Thịnh Phát cho ta thấy một bài học như vậy", ông An nêu.

Từ đó, đại biểu Đồng Nai đề nghị cân nhắc giữ quy định như hiện hành về tỷ lệ sở hữu cổ phần và giới hạn cấp tín dụng.

Cạnh đó, theo ông, việc xác định lộ trình như đề xuất của Chính phủ cũng chưa thuyết phục và cần được đánh giá thêm. "Việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần và giảm hạn mức cấp tín dụng sẽ tạo sự xáo trộn không cần thiết và gây ra đột biến không hay với nền kinh tế", ông An nói, cho rằng với doanh nghiệp tốt hoàn toàn có thể cho vay với tỷ lệ cao.

Liên quan đến vấn đề đang được đề cập nhiều lần là câu chuyện nhờ người khác đứng tên, ông An cho rằng, việc dự thảo luật quy định cổ đông "không được góp vốn, mua cổ phần của tổ chức tín dụng dưới tên của cá nhân, pháp nhân khác dưới mọi hình thức, trừ trường hợp ủy thác theo quy định của pháp luật" là còn chung chung.

Vấn đề nhờ đứng tên được thấy rất rõ qua vụ SCB vừa qua. Tuy nhiên, quy định như dự thảo sẽ rất khó xử lý.

"Thế nào là góp vốn, mua cổ phần của tổ chức tín dụng dưới tên của cá nhân, pháp nhân khác? Quy định này sẽ được triển khai trong thực tế như thế nào? Tôi đề nghị quy định rất cụ thể để có cơ sở, phương pháp phòng ngừa, đặc biệt trước những "ma trận" mà ta hay gọi một cách mỹ miều là hệ sinh thái do các "ông bầu", "madam" đứng sau các ngân hàng tạo dựng nên", ông An đề nghị.